Moritanya Tarihi, Afrika’nın Az Bilinen Ülkesinin Yakın Tarihi

0
Advertisement

Bir Afrika devleti olan Moritanya’nın tarihi ile ilgili bilgiler. Afrika’nın belkide en az bilinen ülkelerinden Moritanya’nın yakın tarihçesi.

Moritanya Bayrağı

M.S. 4.yüzyıldan sonra Moritanya’nın bulunduğu bölge, Batı Afrika’daki Gana ve Mali imparatorlukların topraklarına katıldı. Moritanya, 11. ve 12. yüzyıllarda Gana İmparatorluğu’nu yıkarak kuzeyde Akdeniz’e ve İspanya’ya doğru yayılan Berberi Murabıdların yurdu oldu. Bölge 7. yüzyıldan bu yana İslam kültürünün etkisi altındadır. Ülkenin Avrupalılarla ilk ilişkisi ise ancak 15. yüzyılda oldu. Ancak 1903’te Fransız Batı Afrikası’na katılıncaya kadar sömürgeleşmedi.

Moritanya bağımsızlığını 1960’ta kazandı.

Fransız yanlısı Muhtar Ould Daddah politik gücü de ele geçirdi. 1961 Anayasası ile başkan seçilen Daddah, 1964’te tek parti yönetimine geçti. 1968’de devlet Arapçayı resmi dil yaptı. 1970’lerde Daddah, daha radikal bir dış politika izlemeye başlayarak, ekonomiyi hâlâ etkisi altında tutan Fransa’ya karşı tavır alarak Arap dünyasına yöneldi. 1973’te Fransız askeri teknisyenler ülkeden ayrıldı. Moritanya, Arap Birliği’ne üye oldu, Arap Ortak Pazarı’na katıldı. İspanya, 1975’te değerli fosfat yataklarının bulunduğu küçük bir ülke olan eski sömürgesi Batı Sahra’yı Moritanya ve Fas’ın ortak denetimine bıraktı.

Ancak bir süre sonra iki ülke, ulusal kurtuluş hareketi Polisario’nun ekonomik yönden yıkıma yol açan savaş, Temmuz 1978’de askeri bir darbeyle Daddah’ın devrilmesiyle sonuçlandı. Genelkurmay başkanı yardımcısı Mustafa Ould Muhammed Salek’in liderliğinde kurulan Ulusal Askeri Kalkınma Komitesi, yönetimi üstlendi. Ancak, Muhammed Salek, Nisan 1979’da, Yarbay Ahmed Ould Bouceif ve yandaşları tarafından yönetimden uzaklaştırıldı. Bouceif, başbakanlık görevini üstlendi, aynı ay içinde hazırlanan yeni anayasa taslağı açıklandı. Bouceif’in, 27 Mayıs 1979′ da bir uçak kazası sonucu ölümü üzerine, başbakanlığa, Yarbay Muhamed Khouna Ould Haidalla atandı. 5 Ağustos 1979’da Batı Sahra ile barış antlaşması imzaladı. Haidalla, Ocak 1980′ de, devlet başkanı Ahmed Ould Louly’ yi üstünde topladı. Bağımsızlıktan bu yana, önemli bir sorun olan dil konusunda, Zencilerin istemleri göz önüne alınarak dil reformuna gidildi. Aralık 1980’de, sivil yönetime geçildi.

Moritanya

Kaynak: pixabay.com

Sivil hükümeti, Ahmed Ould Bneijara kurdu. 16 Mart 1981’de iki yarbay (Abdülkadir, Sidi) öncülüğündeki darbe girişimi bastırıldı. Fas ve Senegal ile de ilişkiler gerginleşti. Moritanya’nın komşuları karşısında yalnız kalması, Haidalla’yı yeniden yumuşama politikasına itti. Libya ve Cezayir’e yapılan resmi geziler, Senegal devlet başkanı Abdi Dioufun Moritanya’yı ziyareti, gerginliği bir ölçüde azalttı. Nisan 1981’de, başbakanlığa Albay Sidi Ahmed Taya atandı. Aralık 1983’te Tunus ve Cezayir ile dostluk antlaşmaları imzalandı. 27 Şubat 1983’te, Moritanya, Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti’ni tanıyan dünyanın 54., Afrika’nın 27. ülkesi oldu. Aralık 1984’te, Başbakan Albay Sidi Ahmed Taya, devlet başkanlığını Haidalla’dan devralarak başkanlık sistemine geçildiğini açıkladı. 1987’nin son aylarında Taya’ya karşı girişilen darbe başarısızlıkla sonuçlandı. Magribi-Zenci gerginliği, Nisan 1989’da, Senegal sınırında patlak veren kanlı olaylarla (300 ölü, binlerce yaralı) doruk noktasına ulaştı. Moritanya ve Senegal diplomatik ilişkilerini kestiler. 1991’de Başkan Ahmed Taya sivil yönetime geçileceğini açıkladı.

Advertisement

Leave A Reply