Motor Nedir? Ne İşe Yarar?

1
Advertisement

Motor nedir? Motor ne işe yarar? Motor nasıl çalışır, özellikleri nelerdir? Motor hakkında bilgi.

motorMotor; herhangi bir enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürmeye yarayan aygıttır.

Patlamalı motor, dizel motoru ve elektrik motoru gibi çeşitleri vardır. Patlamalı motorda bir akaryakıt ve hava karışımı sıkıştırıldıktan sonra elektrik kıvılcımıyla ateşlenerek bir silindir içinde patlaması sağlanır. Patlama sonucunda oluşan basınç, silindiri iter. Birkaç silindir yanyana yerleştirilip patlamalarının art arda olması da sağlanınca bundan sürekli bir hareket doğar. Silindirlerin bağlı olduğu mil (krank mili) silindirlerle elde edilen dikey hareketi dairesel harekete dönüştürür, onunla da her türlü dönme mekanizması çalıştırılabilir. Otomobil motorlarının çoğunluğu bu sisteme göre çalışır. Dizel motorunda da aynı patlama mekanizması vardır. Ancak ateşleme elektrik kıvılcımıyla değil, fazla sıkıştırmayla elde edilir. Bu nedenle dizel motorlarına özgü mekanizmalara gerek yoktur; karbüratörün yerine enjektör denilen bir aygıt kullanılır. Motor silindirlerinde sıkışan hava ısınınca bu havanın içine enjektörle yakıt püskürtülür. Püskürtülen yakıt, sıcak havanın içinde tutuşarak yanar ve pistonu iter. Dizel motoru hem çok gürültülü, hem de çok titreşimlidir. Dizel motorları daha çok gemi, kamyon, tren, fabrika gibi büyük makine ve tesislerde kullanılır.

Petrole bağımlı olan motorların yanında elektrik motorunun geleceği daha parlaktır. Elektriği yeterince depo etmek olanağı henüz bulunamadığından bu enerjinin otomobillerde kullanımı çok sınırlıdır. Elektrik motoru, patlamalı motorlardan kısa bir süre sonra bir tesadüf sonucunda bulundu. Belçikalı Zenobe Gramme, 1871’de ilk dinamoyu icat eti. Bir mıknatıs alam içine yerleştirilmiş tel sarılı bir makaradan oluşan bu basit aygıt, doğru akım üretiyordu. Akımı üretmek için halka biçimindeki makarayı döndürmek yeterliydi. İki yıl sonra makine yanlışlıkla doğru akıma bağlandı ve halkanın dönmeye başladığı görüldü. Böylece dinamonun elektrik motoruna dönüşebildiği anlaşıldı. Daha sonraları alternatif üreteçlerinde aynı şeyin olabileceği görüldü. Böylece elektrik motoru doğdu ve yüzyıllık bir zaman süreci içinde başdöndürücü bir gelişme gösterdi. Günümüzde elektrikli ev aygıtlarından büyük fabrikalara, tren ve troleybüse kadar çok geniş bir alanda bu motorlar kullanılır. Bu motorların otomobillerde de kullanılması için tüm dünyada yoğun çalışmalar yapılmaktadır.

Bir de tepkili uçaklarda kullanılan tepkili motorlar vardır. Tepkili motorlar (turboreaktör) aslında gaz türbinleridir. Jetlerde kullanılan bu türlü motorların çok büyük bir itiş gücü olmasına karşın, iki büyük sakıncası vardır: Yüksek oranda yakıt tüketimi ve büyük gürültü. Bu nedenle bu motorlar ancak uçaklarda kullanılır.

Advertisement

1 Yorum

Reply To EN İYİ BEN Cancel Reply