Mudanya Mütarekesi ne zaman ve kimler arasında imzalanmıştır? Mudanya Mütarekesi nedenleri, maddeleri ve önemi hakkında bilgi.
Mudanya Mütarekesi; Kurtuluş Savaşı’nın sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile Birinci Dünya Savaşı’nı kazanmış olan İtilaf devletleri arasında imzalanan ateşkes anlaşmasıdır (11 Ekim 1922).
Türk-Yunan savaşma son veren bu anlaşmaya İngiltere, Fransa, İtalya ve Yunanistan hükümetleri katıldılar. Türk Ordusu’ nun Başkomutanlık Meydan Savaşı’ndan zaferle çıkması üzerine, İtilaf devletleri, Türk kuvvetlerinin Trakya’ya geçirilmemesi için yoğun politik çaba harcadı. Bu arada Türk kuvvetleri Çanakkale Boğazı’nda yansız bölgeye kadar gelip dayandı. Türkiye, Trakya’nın kesin olarak alınmasında kararlıydı. Fransa Başbakanı Henri Poincare, Fransız askerlerinin 24 saat içerisinde Boğaz’dan çekilmesini buyurdu. İtalya’ nın aynı yolda karar alması üzerine, Türkiye’nin sorundaki gücü arttı. İtilaf devletlerinin üç başbakanı 23 Eylül günü aldıkları bir kararla, Venedik’te ya da başka bir yerde, İtilaf devletleri temsilcileriyle Japonya, Romanya, Sırp-Hırvat Slovan Birliği ile Yunanistan’ın da katılacağı bir konferans toplanması ve bu toplantıya katılacak olan Türkiye’nin Meriç’e kadar Edirne içinde olmak üzere Trakya Bölgesi’ni işgal etmesine izin verileceği, hatta bu konudaki kararlarının Franklin Bouillon tarafından Mustafa Kemal’e bildirilmesine karar verildiği açıklandı. Buna karşılık Mustafa Kemal, Trakya’nın bir an önce Yunan işgalinden kurtarılması için, Mudanya’da bir konferans düzenlemesini önerdi. İtilaf devletlerince bu öneri kabul edilince Türkiye Büyük Millet Meclisi, Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa’yı konferansta Türk temsilcisi olarak görevlendirdi. 3 Ekim’de başlayan görüşmelerde İsmet Paşa, Yunan kuvvetlerinin Meriç Irmağı’nın batı yakasına çekilmesini, Trakya’da Türk yönetiminin bir an önce kurulmasını, Edirne’nin bir parçası olan Karaağaç tren istasyonu ile İstanbul-Edirne Demiryolu’nun Türkiye’de kalması ve rehinelerin geriye verilmesinin koşullarını açıkladı. Fransa ve İngiltere temsilcileri bu önerileri kabul etti. Yunanistan temsilcisi itirazda bulunduysa da sonuç elde edemedi. Türk Ordusu’ nun Trakya’ya geçmek üzere harekete geçirilmesine izin verilince, Çanakkale Boğazı’nı elinde tutmayacağını anlayan İngiltere de, İtalya ve Fransa temsilcilerinin kararlarına uymak zorunda kaldı. Bunun üzerine 11 Ekim 1920 günü, 14 maddeden oluşan Mudanya Mütarekesi imzalandı. Mütarekenin başlıca maddeleri şunlardır:
* Bu anlaşma ile Türk Yunan kuvvetleri arasında ateşkes sağlandı.
* Yunanlılar Trakya’daki askerlerini Meriç’in batısına çekecekler, Türk Yunan sınırı, Meriç’in Ege’ye döküldüğü yerden, Karadeniz’deki Bulgar sınırına kadar uzanacak.
* Türk jandarması, Trakya’ya geçerek, güvenlik önlemleri alacak.
* Barış yapılıncaya kadar, Trakya’da Türk-Yunan anlaşmazlıklarının çözümü için bir miktar İtilaf kuvveti görev yapacak.
* Barış imzalanıncaya kadar, Türkiye Trakya’ya düzenli ordular sokmayacak.
* Yunanlılar, boşaltma işlerini bir ayda yapacak ve taraflar arasında bir ay sonra barış görüşmelerine geçilecek. Öteki maddeler de, bu genel çerçeve içerisinde çeşitli sorunların çözümüne ayrılmıştır. Bu ateşkes anlaşmasının imzalanmasından sonra İtilaf devletleri 27 Ekim 1922’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bir bildiri göndererek, doğudaki savaşa son verdiklerini ve 13 Kasım’da da tarafların barış görüşmelerine başlamalarına karar verildiğini bildirdiler.
