Muş İli Hakkında Bilgi, Muş’un İklimi, Yüzey Şekilleri, Bitki Örtüsü ve Ekonomisi

Muş ili nerededir? Muş ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız.

Kaynak: wikipedia.org

• Yüzölçümü: 8.196 km2.
• İlçeleri: Merkez, Bulanık, Hasköy, Korkut, Malazgirt, Varto.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Murat-Van Bölümü’nde yer alan il ve bu ilin merkezi kenttir. 39°29′-38°29′ kuzey enlemleriyle, 41°06′-41°47′ doğu boylamları arasında yer alan il; kuzeyden Erzurum, doğudan Ağrı ve Bitlis, güneyden Batman, batıdan Bingöl, güneybatıdan Diyarbakır ile çevrilidir.

Yüzey Şekilleri

İl topraklarının % 34.9’u dağlar, % 27.2’si ovalar, % 37.9’u yaylalarla kaplıdır. Güneydoğu Toroslar’ın uzantısı olan dağlarda yükselti genelde 1.200 m’nin üzerindedir.

Topraklar, doğu-batı yönünde Murat Irmağı ve kollarının oluşturduğu vadilerle yarılmıştır. İlin kuzeyinde Akdoğan Dağı’nın (2.879 m) kuzey yamaçları akarsular tarafından derin biçimde parçalanmıştır. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu dağın uzunluğu 30 km, genişliği 10 km’dir. Şerafettin Dağları, batıda uzanır ve Bingöl İli ile sınırı oluşturur. Büyük bölümü Bingöl İli’nde kalır. Bilcan Dağları kuzeybatı-güneydoğu yönünde, Bulanık ve Liz ovaları arasında uzanır. Şeyhtokom (2.300 m), Molla Hasan ve Karaburun (2.500 m), Ziyaret Tepe (2.950 m) Avnikalesi Tepe (2.54 m) başlıca yükseltileridir. İli sulayan başlıca ırmaklar: Murat Irmağı, kuzeydoğudan il topraklarına katılır, kuzey-güney doğrultuda akar. Karkaya Deresi, Kocasu Çayı, Hasa-nova Suyu ve daha birçok küçük kolu alır, güneybatıdan il topraklarım terkeder. Karasu, güneyden il topraklarına girer ve Murat Irmağı’na katılır. Haçlı (Balnık), Seki (Hamurpet) ildeki küçük doğal göllerin başlıcalarıdır.

Haçlı Gölü (10 km2), Varto İlçesi’nin güneydoğusundadır. Şeyhtokom Deresi tarafından beslenen gölün, kışın yüzeyi donar: Varto İlçesi’nin güneybatısındaki Seki Gölü de (3 km2), kışın donar, fazla sularının Murat’a boşaltır. Sepet adıyla anılan küçük bir göl daha vardır. İl topraklarının % 21.Tüm kaplayan ovaların büyük bölümü Murat Vadisi’ndedir. Muş, Bulanık, Liz, Malazgirt ovaları bu düzlüklerin başlıcalarıdır. En önemli ova Muş Ovası’dır. Bulanık (525 km2) Ovası, ilin doğusunda, Liz Ovası ile Bilcan Dağlan’nın güneyinden başlayarak güneydoğu yönünde Murat Irmağı’na kadar uzanır. İlin doğusunda yer alan önemli bir düzlük de Malazgirt Ovası’dır (450 km2).

İklim ve Bitki Örtüsü

Doğu Anadolu karasal ikliminin egemen olduğu ilde, kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ılıman ve az yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 9.7°C, en soğuk ay ocak, en sıcak ay temmuzdur. Yağış yönünden kış aylarında Akdeniz, yaz aylarında Doğu Anadolu ikliminin etkileri görülür. Merkez’de yıllık ortalama yağış tutan 886.7 mm’dir. en çok yağış ocak ve şubat, en az yağış temmuz ve ağustos aylarında düşer.

Çayır otları ve meşe ağaçlarından oluşan ormanlar, ilin doğal bitki örtüsünü oluşturur. Hayvan otlatma ve aşırı yararlanma sonucu orman örtüsü büyük oranda bozulmuş, varolan ağaçlar bodurlaşmış ve seyrekleşmiştir. ilin kuzey ve güneyinde uzanan dağlar üzerinde meşe ormanlarının kalıntıları görülür.

Ekonomisi

Ekonomi temelde tarıma dayalıdır. İş gücünün büyük bölümü tarımla uğraşır. Buna karşın, tarım alanları oldukça sınırlıdır. Tarıma elverişli toprakların en büyük bölümü çayır ve meralarla kaplıdır. Başta tahıllar (buğday, arpa) olmak üzere, baklagil (nohut, fasulye, mercimek), endüstri bitkileri (şekerpancarı, tütün), yumur bitkiler (patates, soğan) yetiştirilir. Yılda 2.450 ton meyve (elma, armut, erik, kayısı, iğde, vişne, ceviz, incir, üzüm) elde edilir. Yem bitkileri, çeşitli sebzeler (karpuz, kabak, patlıcan, domates, biber, soğan, havuç, lahana, fasulye, kavun), öteki başlıca tarım ürünleridir.

Hayvancılık, ileri düzeyde ve tarımın ana koludur. Büyükbaş (sığır, dana, inek), küçükbaş (koyun, keçi) hayvan varlığı toplamı 2 milyonun üzerindedir. Kümes hayvancılığı ve arıcılık son yıllarda hızlı bir gelişme içindedir. Barit ve tuz dışında doğal kaynak yoktur. İl merkezine 5-10 km uzaklıkta kil ve kalker yatakları bulunmaktadır. Endüstri gelişmemiştir.