Mustafa Kemal Atatürk’ün Okul Hayatı

7
Advertisement

Mustafa Kemal Atatürk’ün okuduğu, öğrenim gördüğü okullar, öğrencilik yılları, okul hayatı hakkında bilgi.

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN OKUL YILLARI
DAHİLER DE ÖĞRENCİYDİ

Yurdumuzu düşmanlardan kurtarıp Cumhuriyet’i kuran Mustafa Kemal Atatürk, olağanüstü kişiliğiyle çağına örnek olmuş bir devlet adamıdır. Onun dehası öğrencilik yıllarında ortaya çıktı, başta öğretmenleri olmak üzere onu tanıyanları şaşkına çevirdi. Şimdi çok özetle bu yılları sunalım.

Mahalle Mektebi ve Şemsi Efendi Okulu

Mustafa, Selânik kentinin Müslüman bölgesindeki Ahmet Subaşı Mahallesinde Gümrük Muhafaza memurluğundan ayrılma kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi ile Zübeyde Hanım’ın çocuğu olarak doğdu. Daha önce dünyaya gelen Fatma, Ömer, ve Ahmet adlı kardeşleri yaşamamışlardı. Mustafa bu nedenle kıvançla karşılandı, gözetimle büyütüldü. Okul sorunu altı yaşına bastığı yıl ortaya çıktı. Baba ile anne arasındaki görüş farkı nedeniyle kısa süreli bir anlaşmazlığa girildi.

mustafa-kemal-ataturk

Ama sonunda babanın yerinde bir çözüm biçimiyle sona erdi. Mustafa, geleneklere ve törelere uygun bir törenle “mahalle mektebi”ne başlatıldı. İki yıl sonra of dan alınarak, çağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi okuluna verildi. Mustafa bu okulda zekâsı ve çalışkanlığı ile hemen göze çarptı, başarılı bir öğrenci oldu. Ancak son sınıfta babasının işlerinin kötü gitmesi üzerine hastalanıp ölüşü, Mustafa’yı güç durumda bıraktı, diploma alamadan okuldan ayrılmak zorunda kaldı.

Zübeyde Hanım için Selânik yöresinde Langaza’da Rapla Çiftliği kâhyalığı yapmakta olan dayısı Hüseyin Ağa’nın yanına sığınmaktan başka çıkar yol yoktu. Çocuklarını alarak çiftlikte küçük bir eve yerleşti. Mustafa’nın öğrenimi yarım kalmış, küçük kardeşi Makbule ile tarladaki kargaları kovalamakla görevlendirilmişti. Ne var ki, bu durum sürüp gidemezdi, Mustafa’nın öğrenimi için bir çare bulunmalıydı. Sonuçta onun Selânik’te bulunan Hatice adlı halasına gönderilerek okulu sürdürmesi kararlaştı, “Mülkiye Rüştiyesi’ne yazdırıldı.

Advertisement

Rüştiyeler (ortaokul) “mülki” ve “askeri” olmak üzere iki türdü. Mustafa, hiç sevmediği “mülki rüştiye”ye gönderildi. Bu isteksiz öğrenim uzun sürmedi. Bir arkadaşıyla kavga ederken gören Kaymak Hafız adlı din öğretmeni, kabahatli sandığı Mustafa’yı öylesine dövdü ki, onun bir daha bu okula gitmesini olanaksız kıldı.

Mustafa okulsuz kalamazdı. Çok küçük yaşlardan düşlediği subaylık mesleğinin yolunu açacak tek çare olan “Askeri Rüştiye” sınavlarını çok iyi dereceyle kazandı. Annesinden gizli katılmıştı. Mustafa üniformasıyla ağırbaşlı, onurlu bir küçük askerdi. Annesi bu giy* siyle görünce gözyaşlarıyla bağrına bastı.

Öğretmenleri onu hemen sevmişlerdi. Bunlar arasında özellikle matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa, Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Naki ve jimnastik öğretmeni Teğmen Hasip, bu zeki ve çalışkan çocuğa özel ilgi gösteriyorlardı. Matematik öğretmeni ona bir gün yaşamı boyunca taşıyacağı, dünyanın belleyeceği “Kemal” adını armağan etti. “Oğlum senin adın Mustafa, benim de öyle. Aramızda bir ayrışım olsun, seni bundan böyle Mustafa Kemal adıyla çağıracağım…” demişti.

Mustafa Kemal, sınıflarının çavuşuydu, en iyi notları alanlar arasındaydı.

Manastır Askeri İdadi’si

Öğretmenlerinin öğüdüyle Manastır Askeri İdadi’sinin sınavlarına girdi. Kazanarak parasız yatılı okuma hakkı elde etti. Böylece eğitim sorununu çözümledi.

Mustafa Kemal, buradaki eğitim yılları boyunca sınıflarının en iyi öğrencileri arasındaydı. Öte yandan siyasal uyanış içindeydi. Vatanın içinde bulunduğu çok acı ortamı kafasında biçimlendirmeye başladı. Bunda zaferle biten 1897 Türk-Yunan Savaşı’nın ve askerlikten ayrılıp siyasete atılan arkadaşı Ömer Naci’nin etkisi vardı. Ömer Naci aracılığıyla Namık Kemal’i tanıdı, ondan vatan coşkusunu tattı. Fransızca öğrenerek düşünce ufkunu genişletti.

Advertisement
İstanbul Harbiye Mektebi

13 Mart 1899 gününden başlayarak Mustafa Kemal’i İstanubl Harbiye Mektebi’nin öğrencisi olarak görürüz. Burası ona vatan ve özgürlük duygularını geliştirdiği bir yuva oldu. Ancak birinci sınıfta bazı nedenler yüzünden başarılrdeğildi. Yeni geldiği büyük kent ortamı ve değişik çevreler bu kısa süren sarsıntının baş nedenleriydi. Ama kendisini kısa sürede toplayıp, okulu 459 öğrenci arasında sekizincilikle bitirdi.

Erkânı Harbiye Mektebi

Bu okul da ötekiler gibi parlak bir başarıyla sona erdi. Genç teğmen olarak okulda öğretmenlerine zeki sorular soran, çalışkan bir öğrenciydi. Ayrıca siyasal eylemlere girerek gizli bir okul gazetesi çıkardı. Saray’a jurnal edildiyse de örtbas edildi. Ve Mustafa Kemal, 37 arkadaşı arasında beşinci olarak Harp Akademisi’ni bitirdi. Şam’a gönderilen Yüzbaşı Mustafa Kemal, destansı yaşamına, okul-öğrencilik yıllarını noktalayarak, burada başladı…


7 yorum

Reply To beyza Cancel Reply