Müzik Terimleri ve Anlamları

52
Advertisement

Müzikte kullanılan terimler nelerdir? Müzik terimlerinin anlamları, açıklamaları, müzik toplulukları hakkında bilgi.

Müzik

Müzik Terimleri ve Anlamları

Bir müzik parçasının gerek bestelenmesi, gerek çalınması kendine göre birtakım kurallara bağlıdır. Bu kuralların gerçekleştirilmesi sırasında bütün milletlerce kabul edilmiş, çoğu İtalyanca’dan gelme, bazı terimler kullanılır. Burada o terimlerin en belli başlılarını veriyoruz.

Accelerando: Hızlandırarak çalınacak demektir.

Akor (Accord): Armonide değişik seslerin bir ahenk meydana getirecek şekilde bir anda çalınması; sazda «düzen», armonide «uygu.»

Adagio: Tutumlu ve temkinli bir ağırlıkta.

Advertisement

Agitato: Hareketli.

Allegro: Hafif, çevik tempo.

Allegretto: «Allegro»dan daha yavaş, «andante»den daha hızlı, orta karar hız temposu.

Andante: «Allegro» ile «adagio» arasında ağırca bir tempo.

Arpej: Bir akoru meydana getiren notaları birbiri peşisıra çalmaya denir.

Aranjman: Bir bestenin yazıldığından başka bir tondan, ya da başka bir saza göre ayarlanması.

Advertisement

Arya: Operalarda başlıca kişilerin tek başına söylediği solo şarkılar.

Balâd: Dans eşliğinde söylenmek üzere yazılmış halk türküleri. Ortaçağ’da çok yaygındı.

Barkarol (Barcarole): Teknelerin su üstündeki salıntısını taklit eden gondolcu şarkıları.

Bekar: Diyezli, bemollü bir sesin eski haline getirilmesini gösteren işaret.

Bemol: Bir sesin yarım ton kalınlaştırılacağını gösteren işaret.

Bersöz (Berceuse): Ninni olmak üzere yapılan bir beste.

Beste: Bir müzik eseri anlamına gelir, «kompozisyon» karşılğıdır.

Bolero: Dansla birlikte söylenen bir İspanyol şarkı çeşidi.

Crescendo: Sesi gittikçe çoğaltıp şiddetlendirerek çalmak. «Diminvendo»nun tersi.

Diyez: Bir sesin yarım ton inceltileceğim gösteren işaret.

Düo: İki sesin, iki sazın biri bırakıp biri alarak karşılıklı çalması. Aynı melodiye devam edilebileceği gibi ayrı melodiler de söylenebilir.

Advertisement

Es: Notada duraklama zamanını gösteren işaret.

Falso: Çalışta, söyleyişte yapılan yanlış.

Fantezi: Değişimli, kısa beste.

Filârmoni orkestrası: Armonik müziği yaymak amacıyla kurulmuş orkestralara denir. Teknik bakımdan senfonik orkestralardan farkı yoktur.

Forte: Kuvvetli çalınacak demektir.

Fortissimo: Daha da kuvvetli çalınacak demektir.

Kadans (cadence): Bir müzik cümlesinin sondaki karar notasiyle bitmesi. Ayrıca, konçertolarda orkestra ve eşlik sazlarının susarak solistin tek başına hünerini gösterircesine eserin ana temlerini işleyerek çaldığı solo kısım da bu adla anılır.

Kapriçyo (Capriccio): Besteyi ölçü dışında serbest bırakan neşeli fantezi.

Konçerto: Orkestra ile birlikte belirli bir müzik aletiyle çalınmak üzere bestelenmiş, çoğu zaman üç kısımdan meydana gelen beste. «Keman konçertosu» gibi.

Kontrpuan: Bir melodinin, kısa bir süre sonra, başka bir ses üzerinden, ya daha alçak, ya da daha yüksek tonla tekrarlanması.

Koro: Çeşitli insan seslerinin gruplar halinde şarkı söylediği müzik top-lulğu.

Advertisement

Largo: Pek ağır bir tempo.

Laytmotif: Ana motif. Hangi çeşitten olursa olsun bir bestenin İçinde sık sık tekrarlanan, kendisine dönülen müzik cümleleri.

Lirik: Çok dokunaklı bir beste.

Makam: Belirli seslerin belirli roller aldıkları ses dizisi.

Marş: Yürüyüşü düzenlemek için yapılan beste; bir müzik eserinde bu tempoda olan parça.

Mazurka: Orta hızda bir Polonya dansı.

Mönüe (Menuet): Orta hızda, üç zamanlı, kısa adımlarla oynanan eski bir dans için yazılmış parça.

Mes (Messe): Katolik kiliselerine mahsus dinî tören müziği.

Moderato: Orta derecede hız.

Molto: Tempoyu gösteren terimlerle birlikte kullanılır, çok anlamına gelir. «Molto allegro» (çok neşeli) gibi.

Natürel: (Bk. Bekar).

Advertisement

Nokta: Bir notanın süresini yarısı kadar artıran işaret.

Noktürn (Noctume): Gece müziği anlamıma gelir, çoğu hüzünlü parçalardır.

Oktav: Sekiz tondan meydana gelen ses dizisi.

Opus: Eserlere besteleniş sırasına

göre verilen sıra numarası. Meselâ Beethoven’in opus 21 Ay Işığı Sonatı, bestecinin 21. eseridir.

Partisyon (Partition): Bir orkestra parçasının her saz için ayrı ayrı yazılan kısımları,

Piano: Yavaş, usul usul.

Pianissimo: «Piano»dan daha yavaş.

Presto: Çabuk, hızlı.

Polka: Polonya’da çok yaygın bir dans, bu dans için yazılan parça.

Prelüt (PrĞlude): Esas parçanın başına eklenen beste.

Advertisement

Rapsodi: Hızını halk melodilerinden alan parçalar.

Ritim: Zamanın eşit vö tekrarlı parçalara bölünmesi.

Romans (romance): Duygulu, her parçası nakaratla bağlanan bir Ortaçağ şarkısı.

Rondo: Tek motifin defalarca tekrarından meydana gelen beste.

S arabanda: Eski bir İspanyol dansı

Senfoni: Orkestra İçin yazılmış, genel olarak dört kısımdan meydana gelen en büyük saz müziği eseri.

Senfonik şiir: Tasvirci bir konuda bir orkestra eseri.

Senkop: Sekme, sonraki tona atlama.

Solfej: Notaları söyliyerek bir parçayı okumak; ilk müzik bilgileri.

Sonat: Bir müzik aleti İçin bestelenmiş, üç, dört kısımdan meydana gelen bir beste.

Tarantella: Taranto bölgesinde oynanan kıvrak bir İtalyan dansı.

Advertisement

Tokata (Toccata): Org, klavsen gibi çalgılar İçin bestelenmiş tek bölümlü bir parça.

Tremolo: Yaylı sazlarda yayın hızla ileri geri sürülerek çalmışı.

Tril: Bir tonun yarım ton ya üstü, ya da altıyla birlikte titreterek çalınması.

Vals: Üç tempolu, dönüşlü figürlerle oynanan Alman asıllı bir dans ve bu dans için yazılmış parça.

Vivace: Çok hızlı ve canlı.

MÜZİK TOPLULUKLARI

Müzik aletleri, çalınma ve dinletilme bakımından, ikiye ayrılır: 1) Eşlik sazları; 2) Konser sazları. Bazı aletler vardır ki, tek başına çalınmaz: Kontrbas gibi. Bazıları da da vardır, keman, piyano gibi, solo olarak da, topluluk halinde de konser vermeye yarar. Birincilere «eşlik sazları», ikincilere «konser sazları» denir. Ancak, konser sazlarının da hangileri, ne şekilde bir arada bulunur? Bunu gelenek tesbit etmiştir. Bu bakımdan, saz toplulukları şöyle çeşitlenir:

SOLO: Tek bir sazın, bir veya birkaç müzik parçasını çalmasıdır: Keman solosu, piyano solosu gibi. Bir resitalde, tek bir sazın konser vermesine «solo» denilebileceği gibi, bir orkestra içinde de zaman zaman tek sazın sesinin duyulmasına da «solo» denir. Bazı sololarda ikinci bir saz da eşlik eder: Bir keman resitalinde, çoğu zaman, piyanonun eşlik etmesi gibi.

TRİO: Üç sazdan ibaret bir topluluktur. 3 telli saz, 3 nefesli saz, ya da bunların karışımı, trioyu meydana getirir. Çoğunlukla keman, piyano, viyolonsel en yaygın trio şeklidir.

KUARTET: Dört sazdan meydana gelir. Nefesli ve telli sazlardan kurulabildiği gibi yalnız bir çeşidinden de yapılabilir. En yaygın şekli, «yaylı sazlar kuarteti»dir ki birinci keman, ikinci keman, viyola ve viyolonselden ibarettir.

KENTET: Beş sazdan meydana gelen topluluk.

Advertisement

SEKSTET: Altı sazdan meydana gelen topluluk.

ORKESTRA: Birçok sazın meydana getirdiği bir topluluktur. 20 kişilikten 150, 200 alete kadar çeşitli kalabalıkta olur. «Senfoni orkestrası» orkestraların en zenginidir.


52 yorum

  1. Allah hepinizden razı olsun Allah başınıza dert vermesin inşallah…
    Ödevime çok yardımcı oldunuz…
    TEŞEKKÜRLER…

  2. çok teşekürler sizin sayenizde ödevimi yaptım yardım etiğiğiniz için çok teşekür ederiz

  3. çok güzel çok yardımcı oldu daha fazla da olabilirdi ama ödevimden 100 aldım bütün herkese çokkk teşekkür ederm emegi geçen herkesten allah razı olsun 😛 😛 🙂 🙂 😀 😀 😀 😀 😉 😉 😉 😉 😀 æ

Reply To mert Cancel Reply