Namazın Şartları Nelerdir?

Namazın şartları nelerdir? Namaza hazırlık şartları, namaz içindeki ve namaz dışındaki farzlar nelerdir? Abdest ve boy abdesti nasıl alınır?

Namaz kılmadan önce ve namaz sırasında uyulması gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Bunlara “namazın farzları” denir. Bu farzlardan birinin, namaz kılarken eksik bırakılması kıldığımız namazı tekrarlamayı gerektirmektedir. Bu şartlar on iki tanedir. Bunların altısı namaza yapılan ön hazırlık, diğer altısı ise namazın kılınmasıyla ilgilidir.

Namazın şartları ikiye ayrılır:

1. Namazın dışındaki farzlar (namaza hazırlık şartları)

2. Namazın içindeki farzlar (namazın kılınış şartları)

Namaza Hazırlık Şartları

Namazla Yüce Allah’ın huzuruna çıkılır ve O’nunla aracısız konuşulur.

Peygamber Efendimiz bu durumu şu hadisiyie ifade etmektedir: “Namaz kulun Rabb’i ile konuşmasıdır.” Yüce Allah’ın huzuruna çıkmayı ifade eden namaz, bazı önemli hazırlıkların yapılmasını gerektirmektedir. Namaza hazırlığın en önemli şartı abdest almaktır.

a. Abdest, Boy Abdesti (Gusül) ve Teyemmüm

Namaz kılacak birinin bedeni, elbisesi ve namaz kılacağı yeri temiz olmalıdır. Abdest almak beden temizliği yapmaktır. Ayrıca abdest almak, Yüce Allah’ın huzuruna çıkmak için ruhen hazır olmaktır. Namaz kılacak kişinin abdest alması farzdır. Bu şart Kur’an-ı Kerim’de şu ayetle buyrulmustur: “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzünüzü ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın; başınızı mesh edip topuklarınıza kadar ayaklarınızı da (yıkayın)…” (Mâi-de suresi, 6. ayet)

Abdestin farzları şunlardır:

1. Yüzü yıkamak.
2. Dirseklerle beraber kolları yıkamak.
3. Başın dörtte birini, elleri su ile ıslatıp mesh etmek.
4. Topuklarla beraber ayakları yıkamak.

Farz ve sünnetleri ile abdestin alınışı ise adım adım şu şekildedir.

1. Eûzü-besmele çekilir, “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” denilip eller yıkanır.
2. Ağız yıkanır ve burun temizlenir.
3. Yüz yıkanır.
4. Sağ ve sol kol dirseklerle beraber yıkanır.
5. Eller ıslatılarak başın dörtte biri mesh edilir.
6. Serçe parmağı ile kulağın içi, başparmakla da kulağın arkası temizlenir.
7. Ellerin arkasıyla başın arkası (ense) mesh edilir.
8. Topukları ile beraber sağ ve sol ayaklar yıkanır.

Önemli Noktalar

Abdest alınmadan namaz kılınamaz.

Abdest almadan Kur’an’a veya Kur’an’ın ayetlerine el sürülemez.

Abdestli olmadan Kâbe ziyaret edilemez.

Abdest alınmadan Kur’an’da bulunan secde ayetleri okunduğunda, Yüce Allah’ın yapılmasını emrettiği secde yapılamaz, (tilavet secdesi yapılmaz)

Abdesti bozan durumlar şunlardır:

Uyumak
Yellenmek
Ağız dolusu kusmak
Tuvalet ihtiyacını gidermek
Az ve çok süreli bayılmak
Sarhoş olmak
Namazda başkalarının duyacağı şekilde gülmek
Bedenin herhangi bir yerinden kan ve irin çıkması

Boy abdesti (Gusül abdesti)

Vücutta kuru yer kalmayacak şekilde yıkanmaktır.

Allah’ın yapılmasını dilediği bir temizliktir.

Ergenlik çağına girmiş her Müslüman, bazı özel durumlarda boy abdesti almalıdır. O özel durumların söz konusu olduğu durumlarda boy abdesti almadan namaz kılınmamalı, Kur’an’a el sürülmemelidir.

Peygamberimiz, cuma ve bayram namazlarından önce boy abdesti almayı tavsiye etmiştir.

Guslün farzları şunlardır:

1. Ağzı dolu dolu su ile yıkamak
2. Burnu yıkamak
3. Bütün vücudu kuru yer kalmayacak şekilde yıkamak

Boy abdestinin alınışı şu şekildedir:

1. Eûzü besmele çekilir: “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm. Bismillâhirrahmânirrahîm”
2. Niyet edilir: “Niyet ettim Allah’ım senin rızan için boy abdesti almaya.”
3. Ağız bol su ile temizlenir.
4. Burun yıkanır.
5. Bütün vücut yıkanır.

Teyemmüm

* Temiz toprak ile kolları ve yüzü, özel bir şekilde mesh etmek demektir.

* Toprak veya toprak cinsinden bir şeyle alınır.

* Su bulunmadığında ya da suyun kullanılmasının sakıncalı olduğu durumlarda alınır.

* Yüce Allah’ın insanlara bir kolaylığıdır.

* Namaz ve boy abdesti yerine geçici olarak alınmaktadır.

* Kullanılabilecek bir su bulunduğunda bozulur.

* Normal abdesti ve boy abdestini bozan durumlar bu abdesti de bozmaktadır.

* Teyemmüm abdestiyle yapılan bir ibadetin, su bulunduktan sonra tekrar yapılması gerekmemektedir.

Teyemmümün farzları şunlardır:

1. Niyet etmek
2. Elleri toprağa sürüp yüzü mesh etmek, tekrar sürüp sağ ve sol kolu mesh etmek

Teyemmüm abdestinin alınışı şu şekildedir:

1. Eûzü besmele çekilir: “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm. Bismillâhirrahmânirrahîm”

2. Niyet edilir: “Niyet ettim Allah’ım senin rızan için teyemmüm abdesti almaya.”

3. Eller toprağa vurulduktan sonra silkelenir ve yüz elle mesh edilir.

4. Eller tekrar toprağa vurulduktan sonra silkelenir sağ ve sol kol mesh edilir.

Namaza Hazırlığın Diğer Şartları

Namaza hazırlığın şartları (namazın dışındaki farzlar) şunlardır:

1. Necasetten taharet: Vücudun, elbisenin ve namaz kılınacak yerin temiz olmasıdır.

2. Hadesten taharet: Gerektiği zaman abdest veya boy abdesti almaktır.

3. Setr-i avret: Namazda vücudun gerekli yerlerini örtmektir. Erkeklerde, diz ile göbek arası, bayanlarda ise el, yüz ve ayaklar hariç bütün vücudun örtülmesi gerekir.

4. İstikbal-i kıble: Namazda Kâbe’ye doğru dönmektir.

5. Vakit: Kılınacak namazın vaktinin girmesidir.

6. Niyet: Kılınacak namaz için niyet etmektir.

Namazın Kılınış Şartları

Namazın kılınış şartları (namazın dışındaki farzlar) şunlardır:

1. İftitah (namaza başlama) tekbiri: Niyetten hemen sonra “Allahu ekber.” denilerek namaza başlamaktır. ı

İmama uymak üzere alınan iftitah tekbiri ayakta yapılmalıdır ve eğilmeden tekbirin alınması gerekmektedir.

İmama uyacak kimse, imamdan önce tekbir almamalıdır. İmamın tekbirine yakın veya onu takip ederek, hemen sonrasında tekbir almalıdır. Niyet ile iftitah tekbîri arası, bir şeyler yiyip içerek veya konuşarak ayrılmamalıdır. Niyetten hemen sonra Allahu Ekber deyip namaza durmak gerekir.

2. Kıyam: Namazda ayakta durmaktır.

3. Kıraat: Namazda ayaktayken Kur’an’dan birkaç ayet veya bir sure okumaktır. Fatiha suresi okuduktan sonra Kur’an’dan birkaç ayet okuyarak bu şart yerine getirilmektedir.

Okunan Kur’an, namaz kılan kişinin duyacağı kadar hafif bir sesle okunmalıdır.

Tamamen sessiz olarak yapılan bir okuma, kıraat sayılmaz.

Namaz kılacak kadar Kur’an’dan ezber yapmak farzdır.

4. Rükû: Kıyamdan sonra elleri dizlere koyarak eğilmektir.

* Belden yukarısı, baş dik olacak şekilde yere paralel olarak eğilmek gerekir. O Ayakların bükülmemesine dikkat edilmelidir.

* Bayanların tam olarak rükû yapmaları gerekmez biraz eğilmeleri yeterlidir.

* Oturarak namaz kılmak zorunda kalan birinin, rükû ederken sadece alnı dizlerine paralel olacak şekilde eğilmesi yeterlidir.

* Cemaatle kılınan namazda imama rükûdayken yetişen ve tekbir alarak rükûa varan kimse, o rekâtı cemaatle kılmış sayılır.

5. Secde: Rükûdan sonra; elleri, dizleri, alnı ve burnu yere koymaktır. Secde peş peşe iki kez yapılmaktadır.

6. Kâde-i âhire (son oturuş): Namazın sonunda “Ettehiyyâtu” duasını okuyacak bir süre kadar oturmaktır.

* İlk ve son oturuşlarda, sol ayak yan yatırılır ve üstüne oturulur. Sağ ayak ise, parmakları üzerine dikilir.

* Eller doğal bir şekilde uyluklar üzerinde konmalı, dizler kavranmamalıdır.

* Vücut dik tutulmalı ve kucağa bakılmalıdır.

Namazın geçerli olması için yukarıda sayılan şartlara uyulmalıdır. Namazda Yüce Allah’ın huzurunda olunduğu unutulmamalı, derin bir saygı (huşû) içinde namaz kılınmalıdır. Namazda başka şeyler düşünülmemelidir.

Önemli!

İbadetlerde uyulması gereken saygı kuralları şunlardır:

* ibadet, sadece Yüce Allah’ın rızasını kazanmak için yapılmalıdır. İbadetin Yüce Allah katında geçerli olması buna bağlıdır.

* ibadet, devamlı yapılmalıdır, ibadetin Yüce Allah’a en sevimli olanı, az da olsa, devamlı yapılandır. Ayrıca ibadetin en güzeli, çok yapılıp kısa zamanda usanılıp terk edilen değil; normal yapılıp, ömür boyunca devam ettirilenidir.

* İbadeti zamanında yapmak gerekir.

* İbadet kusursuz yapılmalıdır.