Namık Kemal Kimdir? Namık Kemal’in hayatı, biyografisi, edebi kişiliği, şair ve yazar olarak Namık Kemal, eserleri hakkında bilgi.
Namık Kemal
NAMIK KEMAL (1840- 1888), büyük bir şairimiz, fikir ve siyaset adamımızdır. Abdülâziz ve II. Abdülhamit devirlerinde, istibdada karşı amansız savaşmış, ateşli yazılarıyla millette hürriyet aşkını uyandırmıştır. Onun için «Hürriyet Şairi», «Vatan Şairi» diye anılır.
Namık Kemal 21 aralık 1840’ta ana tarafından büyükbabası Abdüllâtif Paşa’nın görevle bulunduğu Tekirdağ’da doğdu. Anasını erken kaybeden Namık Kemal’i annesinin babası büyüttü. Özel öğretmenlerle, kendi gayretiyle mükemmel şekilde yetişti. Arapça, Farsça ve Fransızca’yı, edebi-yatiyle, çok iyi öğrendi. 17 yaşında Babıâli Tercüme Odası’na girdiği zaman divan sahibi şairdi.
Namık Kemal’in şair olarak ünü, daha 20 yaşındayken bütün imparatorluğa yayılmıştı. 1861 ‘de «Encümen-i Şuarâ»ya (Şairler Akademisi’ne) üye oldu. Bu devirde Kemal, büyük şair Leskofçalı Galip Bey’in etkisindedir. Onun ölümünden sonra Kemal’e Şinasi üstatlık etti. 1862’de Şinasi’nin «Tasvir-i Efkâr» gazetesine girmesi, Namık Kemal’in hayatına büyük bir değişiklik getirdi. Böylece, Namık Kemal, gazeteciliğe, siyasete atılmış oluyordu.
1865’te Şinasi Paris’e gidince, Namık Kemal gazetenin başına geçti. Ondan sonra, siyasi başyazılarıyla Babıâli’yi tenkide, Âli Paşa ile Fuat Paşa’ya karşı amansız bir savaşmaya girişti. Bu sıralarda Veliaht Murat Efendi’ nin dostluğunu kazandı. «Yeni Osmanlılar» cemiyetine girerek Şehzade Murat’ı tahta geçirip Ali Paşa’yı iktidardan uzaklaştırmayı tasarladı.
Hürriyet Savaşçısı Namık Kemal
Ali Paşa, bu amansız yazardan kurtulmak için, onu İstanbul’dan uzaklaştırmayı düşündü. 1867’de Ziya Bey, Kıbrıs mutasarrıfı (valisi), Kemal de Erzurum vali (genel vali) yardımcısı tâyin edildi. Her ikisi de bu görevleri kabul etmediler; Paris’e gittiler. O sıralarda Avrupa’da «Hürriyet» gazetesini çıkaran Yeni Osmanlılar, Prens Mustafa Fazıl Paşa’nın mali himayesinden mahrum kalınca dağıldılar. Namık Kemal 1870’te İstanbul’a döndü.
İstanbul’da «İbret» gazetesini çıkaran Kemal, gene ateşli yazılarıyla hürriyet için çalışmasına devam etti. 1872’de Gelibolu mutasarrıflığına tâyin edildi. Kısa bir müddet sonra, bir bahaneyle, azledildi. 1873’te İstanbul’ da Namık Kemal’in eseri olan «Vatan yahut Silistre» piyesinin temsilinde Veliaht Şehzade Murat lehine nümayiş oldu; bunun üzerine Kemal, arkadaşları ile beraber tevkif edildi; Kıbrıs’ta Magosa kalesine sürüldü. Bir müddet hapis yattı; sonra Magosa’da serbesçe yaşamasına izin verildi. Burada büyük eserlerini kaleme aldı.
Namık Kemal 1876’da, V. Murat‘ın tahta geçmesi üzerine, affedildi; İstanbul’a geldi. Anayasa’yı hazırlayan komisyona, Şûrây-i Devlet’e üye oldu. II. Abdülhamit, tahta çıkınca, Ziya Paşa’yı, vezir rütbesiyle Suriye genel valisi yaptı. Namık Kemal ise İstanbul’dan çıkmamakta ısrar ettiği gibi padişahın hoşuna gitmeyen hürriyetçi yazılarına devam ediyordu. Bunun üzerine tevkif edildi. Mahkemede beraat etmesine rağmen, Abdülhamit onu gene, mutasarrıflıklarla, İstanbul’dan uzaklara göndermekten geri kalmadı. Namık Kemal 1879’da Midilli mutasarrıfı, 1884’te Rodos, 1887’de Sakız mutasarrıfı oldu. 2 aralık 1888’de 48 yaşında zatürreeden Sakız’da öldü. Yetiştirdiği değerli gazetecilerden Ebüzziya Tevfik Bey’e eskiden yaptığı vasiyeti üzerine, çok sevdiği Rumeli Fâtihi Şehzade Süleyman Paşa’nın Bolayır’daki türbesinin yanına gömüldü.
Şair ve Yazar Namık Kemal
Namık Kemal, hürriyet savaşçılığının yanı sıra, XIX. yüzyıl Türk şairlerinin de en büyüklerindendir. Yeni tarz şiirleriyle Abdülhak Hâmit’e yol açmıştır. Yazılarında olduğu gibi şiirlerinde ele, duygularını pek şiddetle İfade eder, âdeta kükrer. Vatan ve hürriyet duygularını olağanüstü bir epik-lirik hava içinde belirtmiş, bu alanda ölmez eserler yaratmıştır.
Namık Kemal romanları, piyesleriyle de Tanzimat edebiyatında çok önemli yer alır. Bu eserleri, çağdaşları ve sonrakiler tarafından taklit edilmiş, zamanla Türk romancılığı bugünkü seviyesini bulmuştur. Tiyatro eserleri şunlardır: «Vatan yahut Silistre», «Gülnihâl», «Akif Bey», «Zavallı Çocuk», «Kara Belâ», «Celâlettin Harzemşah». Bu sonuncusuna Namık Kemal, tiyatronun dilimizde ilk nazariyesini yapan bir önsöz yazmıştır. «Vatan yahut Silistre» yazıldıktan 3 yıl sonra Rusça’ ya, daha sonra da birçok Batı dillerine çevrilmiştir. Namık Kemal’in başlıca romanları «İntibah» ve «Cezmi»dir. Bunların dışında tarihleri, eski ve yeni tarz nesirleri, tenkid eserleri, çevirileri vardır. Gazetelere yazdığı makaleler son derece önemlidir. Bunlar, Kemal’in ne derece yüksek bir fikir adamı olduğunu gösterir. Tanzimat’ın en önemli fikir adamı olan Kemal, Türk toplumuna yeni bir hava getirmiş, «vatan şairi» olarak çağdaşları ve sonraki kuşaklar tarafından şükranla anılmıştır. Hakkında yazılan kitaplar ve yazılar sayılamayacak kadar çoktur. Yabancı dillerde ona dair yapılan yayınlar da büyük yekün tutar. Oğlu Ali Ekrem Bolayır, Servet-i Fünun Edebiyatı‘nın tanınmış şair ve yazarlarındandır.
