Napolyon Bonapart Kimdir? 1. Napolyon’un Hayatı ve Dönemi, Savaşları

0
Advertisement

Fransa’yı Avrupa’nın en kudretli devleti haline getiren ancak daha sonra sürgünde ölen ünlü İmparator Napolyon Bonapart hayatı, savaşları ve yaşadığı dönem hakkında bilgiler.

Napolyon Bonapart

Kaynak: commons.wikimedia.org

Napolyon Bonapart

Napolyon Bonapart, I. Napolyon (15 Ağustos 1769 – 5 Mayıs 1821), tarihin büyük bir askeri dehası olarak kabul edilen ünlü Fransız imparatorudur. Fransa’da imparatorluk idaresinin, Bonaparte hanedanının kurucusudur. Fransızların tarih boyunca yetiştirdikleri en ünlü sima olan Napolyon «le Grand» (Büyük) diye anılır.

Napolyeon, 1769’da, aslında İtalyan olan bir aileden, Korsika Adası’nın Ajaccio şehrinde doğdu. General Charles Bonapart ile Laetitia Ramolino’nun ikinci oğludur. Harb okulundan topçu subayı çıktı. 1793’te Toulon’da İngilizler’e karşı giriştiği başarılı savaşlarla kendini gösterdi, yüzbaşılıktan generalliğe yükseldi. 1794 İtalya seferinde Avrupa çapında ün kazandı. 1796’da İtalya’daki Fransız kuvvetlerine başkomutan oldu. Montenotte, MilIesimo, Mondovi, Lodi, Castiglione, Arcole, Rivoli meydan savaşlarında üst üste düşmanı bozgunlara uğrattı. Hele Rivoli’de kazandığı zafer çok büyüktü. Sayıca az olan kuvvetleriyle düşmanın pek üstün kuvvetlerine karşı kazandığı bu başarılar, Avrupa’da hem şaşkınlık, hem korku uyandırdı. Büyük Friedrich’ten sonra askerlik tarihinde yeni bir devrenin açıldığı anlaşılıyordu.

Napolyon 1798’de Mısır seferine çıktı, Piramitler Meydan Savaşı’nda Osmanlı ordusunu dağıttıktan sonra Mısır’ı ele geçirdi. Suriye’yi alıp oradan ya İstanbul’a, ya da Hindistan’a yürümek isteyen General Bonaparte, Akkâ’da Cezzar Ahmet Paşa’ya yenildi. Mısır’da da tutunamayıp Fransa’ya döndü.

Napolyon Fransa Diktatörü

Napolyon, 1799’da, askeri bir hükümet darbesiyle, Paris’te iktidarı ele aldı, «Birinci Konsül» unvanı ile Fransa devletinin başına geçti; «VIII. Yıl Anayasası» denen yeni bir anayasayı yürürlüğe koydu. 1800’de Kuzey İtalya’da Marengo Meydan Savaşı’nda Fransa’nın azılı düşmanı Almanya (Avusturya)yı yendikten sonra 1802’de «Ömür Boyunca Konsül» ilan edildi. Yeniden anayasayı değiştirdi; «X. Yıl Anayasası»nı yürürlüğe koydu.

Napolyon bu sırada, Fransa’yı yeni kurumlar ile donattı; Fransa Bankası’nı kurdu, üniversiteleri devrin ihtiyacına uygun şekilde düzenledi, «Legion d’Honneur» nişanını çıkardı. Medeni Kanun’u yaptı, maliyeyi düzeltti. Tamamen diktatörce davranışlarla bütün Fransa’yı kendine bağladı. 18 Mayıs 1804’te «Fransız İmparatoru» ilan edildi. Yeniden anayasa değişti; «XII. Yıl Anayasası» yürürlüğe girdi. Böylece «I. Napolyon» olan General Bonapart, bundan sonra Fransa’ya barış yüzü göstermemecesine Avrupa tarihinin o zamana kadar görmediği bir yayılma siyasetine başladı.

Advertisement
Napolyon Bonapart

Kaynak: commons.wikimedia.org

Rusya Seferi

Austerlitz, Iena, Eylau, Friedland, Eckmühl, Wagram meydan savaşlarında Avusturya, Prusya, Rusya kuvvetlerini sayıca daima az ordusu ile yok ettikten sonra, İngiltere, Rusya ve Osmanlı dışında bütün Avrupa’yı eline geçirdi. Kardeşlerini İspanya’ya, Hollanda’ya, Vestfalya’ya, eniştesini Napoli’ye kral yaptı. İspanya’daki çete savaşında itibarının sarsılmasından korktuğu anda, görülmemiş çapta «Büyük Ordu» denen ordusu ile 1812’de Rusya seferine çıktı. Borodino Meydan Savaşı’nda Rus ordusunu yok ettikten sonra Moskova’ya girdi. Yalnız, Ruslar, geri çekilirken, geçtikleri her yeri yakmışlardı. Napolyon, bu durum karşısında, aç kalmamak için, kışın Rusya’ dan çıkmak zorunda kaldı. Yolda ordusu fena halde hırpalandı. Napolyon soğuktan, hastalıktan, çete savaşlarından kuvvetlerinin büyük bölümünü kaybetti, perişan şekilde Paris’e zor ulaştı.

Elba’ya Sürgün

Napolyon, hala Avrupa’nın önemli bölümünü elinde tutmak şartı ile, barış yapabilecek durumdaydı. Yalnız, düşmanlarına tamamen boyun eğdirmek hırsına kapılmıştı, yeniden savaşa girişti. 1813’te Leipzig Meydan Savaşı’nda yenildi. İngiliz-Rus-Avusturya-Prusya birleşik kuvvetleri Paris’e girdiler. Napolyon Elba Adası’na sürüldü.

Napolyon bu ilk sürgünde ancak 10 ay kaldı, 26 şubat 1815’te adadan kaçtı, Fransa’ ya çıktı. Paris’e gelip tahta geçti; Kral XVIII. Louis Fransa’dan kaçmak zorunda kaldı.

İkinci Sürgün

Napolyon, Müttefikler’e baş eğdirmek üzere harekete geçti, 18 haziran 1815’te Belçika’da Waterloo Meydan Savaşı‘nda İngiliz – Prusya kuvvetlerine yenildi. Paris’e geldi. Tahtı bırakması için zorlandı. İngilizler tarafından Saint-Helena Adası’na sürüldü 6 yıllık acıklı bir esaretten sonra burada 1821’de 52 yaşında öldü. Sonradan 1840’ta cenazesi törenle Fransa’ya getirildi; Paris’te Invalides’e gömüldü.

Ölümünden çok sonra Napolyon’un doğal bir ölüm ile değil de arsenikle zehirletilerek öldürüldüğü iddiası ortaya atıldı. Uzun tartışmalara yol açan bu iddianın ne derece doğru olduğu bugün için kesin olarak anlaşılamamıştır. İngilizler tarafından Atlas Okyanusu’ndaki Saint-Helena adasına sürgün edilen İmparatorun yeniden kaçıp Fransız tahtını ele geçirmesinden korkulduğu için bu şekilde ortadan kaldırılmasına lüzum görüldüğünü ileri sürenler olmuştur.

Napolyon genç bir generalken, Josephine de Beauharnais ile evlenmişti. Çocuğu olmadığı için, 1809’da onu boşadı; ertesi yıl Avusturya Arşidüşesi Marie-Louise ile evlendi. Ondan tek çocuğu oldu. II. Napolyon adı ile kısa süre tahta dahi çıktı. Ancak oğlunun sonu babasından daha hazin olmuş ve 21 yaşında vefat etmiştir.

Advertisement

Napolyon, gerçek bir askeri ve idari deha sahibiydi. Büyük askeri hatiplerden biriydi. Saint-Helena’da hatıralarını yazmıştır. Devrinde Fransa, İngiltere’den, geçici olarak, dünyanın en büyük devleti imtiyazını aldı; 1799’dan 1812’ye kadar Fransa Cumhuriyeti, dünyanın en güçlü devleti oldu ki, bu güce ondan sonra bir daha erişememiştir.


Leave A Reply