Nazım Terzioğlu Kimdir? Hayatı ve Matematik Alanındaki Çalışmaları

0
Advertisement

Nazım Terzioğlu kimdir ve ne yapmıştır? Nazım Terzioğlu hayatı, biyografisi, eserleri ve matematik alanındaki çalışmaları hakkında bilgi.

Nazım Terzioğlu

Nazım Terzioğlu

Nazım Terzioğlu ilköğrenimini, doğduğu yer olan Kayseri’de yapmış, daha sonra İstanbul’da B başladığı orta öğrenimine İzmir’de devam etmiştir- 1930’da İzmir Lisesi’nden mezun olmuştur. O yıllarda Atatürk’ün isteği ile başarılı gençler yüksek öğrenim için devlet ta-rafından yurtdışına gönderiliyordu. Nazım Terzioğlu da bu amaçla düzenlenen sınavı kazanarak, Millî Eğitim Bakanlığı adına matematik öğrenimini görmek üzere Almanya’ya gitmiştir. Göttingen ve Münih üniversitelerinde yüksek öğrenimini bitirmiş ve doktorasını dönemin ünlü matematikçisi Prof. Dr. Constantin Caratheodory’nin (1873-1950) danışmanlığında yapmıştır.

Almanya’daki öğrenimini bitirdikten sonra yurda dönen Terzioğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Enstitüsü’nde Riyazi Mihanik ve Yüksek Hendese asistanı olarak göreve başlamıştır (1937). Aynı yerde 1942’de doçent olmuş ve ertesi sene naklen, yeni kurulan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Enstitüsü profesörlüğüne atanmıştır (1943). Bu fakültede iki yıl çalıştıktan sonra, profesör olarak İÜ’deki görevine dönmüştür (1944).

1950-1952 yıllarında Fen Fakültesi Dekanlığı yapmıştır. Terzioğlu, bu yıllarda ülkemizin büyük eksikliğini duyduğu bazı bilimsel kuramların kuruluşunu gerçekleştirmiştir. Bunlar, İstanbul Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü, İstanbul Baltalimanı’nda Hidrobiyoloji Enstitüsü ve Uludağ’da Prof. Dr. Adnan Sokullu ve Prof. Dr. Sait Akpınar ile birlikte kurduğu Kozmik Şua Enstitüsü’dür. Fen Fakültesi Dekanlığı’nın ardından aynı fakültede Matematik Enstitüsü Analiz Kürsüsü Başkanlığı’na getirilmiştir (1953). Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÛ)’nin kuruluşunda büyük emeği geçen Terzioğlu, 1965-1967 yıllarında, İstanbul Üniversitesi’ndeki görevini korumakla birlikte, önce vekaleten, sonra da asaleten bu üniversitenin kurucu Rektörlüğünü yapmıştır. Nazım Terzioğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde, Türkiye’nin ilk Temel Bilimler Fakültesi’ni kurmuştur.

1967’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ndeki görevine dönen Terzioğlu, 1969 ve 1971 yıllarında İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne seçilmiş ve bu görevini iki dönem sürdürmüştür.

Advertisement

Nazım Terzioğlu Matematik Araştırma Enstitüsü

Rektörlüğünün ilk yıllarında, Şehzade Camii manzum ne ait tarihi imaret binasını Vakıflar’dan tahsisen alarak restore ettirmiş ve burada matbaa ve 1971’de Fen Fakültesi Matematik Araştırma Enstitüsünü hizmete sokmuştur. Bu enstitüde yabancı ülkelerden bağış ve satın alma yoluyla sağladığı 2.000 ciltlik bir matematik kütüphanesi de kurmuştur. Ölümünden sonra Fen Fakültesi’nin teklifi üzerine, “Nazım Terzioğlu Matematik Araştırma Enstitüsü” adını alan enstitü günümüzde de çalışmalarını sürdürmektedir.

Silivri Belediyesi ile yaptığı görüşmeler sonucunda, Silivri’de 35 dönümlük bir arazinin İstanbul üniversitesi’ne bağışlanmasını sağlayan Terzioğlu, bu arazinin bir bölümünde Fen Fakültesi Matematik Araştırma Enstitüsü’ne bağlı olan bilim adamlarını ağırlamak üzere bir de misafirhane yaptırmıştır.

Terzioğlu, lisans üstü öğretime çok önem verir ve yetenekli gençlerin özel olarak yetiştirilmesi gerektiğine inanırdı. Bu ortamı sağlamak için, 3 Eylül 1973 tarihinde hizmete giren Silivri tesislerinde; kongre, seminer, kollokyum, yaz kursları, geliştirme kursları düzenleyerek yabancı bilim adamlarını davet etmiş ve bu suretle genç kuşakların yetişmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Terzioğlu’nun hocası olan Finlandiyalı Prof. Dr. Rolf Nevanlinna için düzenlenen bu simpozyumun açılış günü sabahı Terzioğlu kalp krizi geçirerek vefat etmiş, buna rağmen programda bazı değişiklikler yapılarak sempozyum tamamlanmıştır. Terzioğlu’nun 22 Eylül’de yapılan cenaze törenine konuk matematikçiler de katılmış ve simpozyum 23 Eylül’de başlamıştır. Terzioğlu bu simpozyumun onur konuğu seçilmiş, Prof. Dr. Rolf Nevanlinna’ya İstanbul Üniversitesi tarafından “doctoris honoris causa” unvanı tevcih edilmiştir.

Eserleri

Kendi alanında yayınlanmış pek çok makalesi bulunan Terzioğlu’nun kitapları şunlardır: Über Finslersche Raeume (Münih 1936). Doktora Tezi, Fonksiyonlar Teorisine Başlangıç Fonksiyonlar Teorisi. 2 Cilt. (Konrad Knopp’dan çeviri, İstanbul 1938-1939); Finsler Uzayında Gauss-Bonnet Teoremi, İstanbul 1948 Lise Fen Kolu İçin Modern Geometri: Konikler (Ahmet Nazmi İlker ile İstanbul 1960); Liseler İçin Cebir Temrinleri (P. Aubert ve G. Papelier’den çeviri, İstanbul 1960); Diferansiyel ve integral Hesap (Edmund Landau’dan çeviri, İstanbul 1961); Lise Fen Kolu İçin Modern Geometri. Fasikül I-Kesenler; Fasikül II-Harmonik Bölme, Harmonik Demet, Daireye Göre Kuvvet vs.; Fasikül III-Daireye Göre Kutup ve Kutup Doğrusu (G. Papelier’den çeviri, İstanbul 1968); Analiz Problemleri (İstanbul 1973); Das Vorwort des Astronomen Banî Musa b. Şâkir zu den Conica des Apollonios von Perge (İstanbul 1974); Das achte Buch zu den Conica des Apollonios von Perge re-konstruiert von Ibn al-Haysam (İstanbul 1974); Kitâb al-Mahrûtât Das Buch der Kegelschnitte des Apollonios von Perge (İstanbul 1981).


Leave A Reply