Nedim (Ahmed Nedim) Kimdir? Divan Şairinin Hayatı ve Eserleri

0
Advertisement

Nedim (Ahmed Nedim) Kimdir? Divan şairi Nedim’in hayatı, biyografisi, eserleri, şiirleri hakkında bilgi.

Ahmed Nedim

Nedim; (1681 – 1730)

Divan Edebiyatının en büyük şairlerinden biridir. Asıl adı Ahmet’tir. İstanbul’da doğdu. Babası Müderris Mehmet Efendi’dir. Nedim, medrese öğreniminin bütün kademelerini tamamladıktan sonra, 1710 yıllarına doğru, müderris Nedim (profesör) oldu Sadrazam Damat Şehit Ali Paşa, ondan sonra 1716’da da Damat Nevşehirli İbrahim Paşa ile III. Ahmet Nedim’i korudular Bu arada, İbrahim Paşa onu kütüphanesinin başına da getirdi, 1730 ihtilali sırasında ölen Nedim, henüz 49 yaşındaydı. Evi Beşiktaş’taydı Üsküdar’da Çiçekçi denilen yerde gömülüdür.

Nedim, 1720-1730 arasında Müneccimbaşı’nın ünlü genel tarihinin çevirmesini yapan heyete başkanlık etmiştir. Ayni’nin büyük İslâm tarihinin Arapça’dan çevrilmesine de katılmıştır. Bunlar dışında az sayıda Farsça ve Arapça şiirleri, çeşitli nesir parçaları olan Nedim’i ölümsüz kılan eseri, şiirlerini toplayan küçük divanıdır.

Divanın en büyük bölümünü gazeller, kasideler teşkil eder Sonra şarkılar, az sayıda da rübailer gelir. Üslubunun olağanüstü kişiliği daha çağdaşlarınca anlaşılmış kendisine «Nedim-i tâze-zeban» (yeni dilli Nedim) denilmiştir. İstanbul’un günlük hayatı, bütün sahneleriyle Nedm’de görülür. Okuyanı etkileyecek derecede iyimser olan şair, hafif alaycıdır, daima neşe, hayat doludur.

Nedim’in dili İstanbul Türkçesi’nin bütün özelliklerini gösterir. Şair tekniğe son derece hakimdir. Şarkı tarzı ancak Nedim’in pek güzel şarkılarından sonra Türk şiirinde büyük rağbet kazanmıştır. Nedim, çağdaşlarından başlayarak, hemen bütün Türk şairlerini etkilemiştir. Yahya Kemal de, ondan sonraki Türk şairleri de yer yer Nedîm’in etkisinde kalmışlardır. Onun gazellerine yazılan nazirelerin sayısı binleri aşar

Advertisement

Çağatay diyeleğiyle bir gazelini, bir de rubaisini içine alan divanı, Latin harfleriyle de basılmıştır. Nedim hakkında yapılan yayınlar ela çok büyük bir yekûn tutar. Şiirlerinden zengin örnekler Batı dillerine çevrilmiştir. Hece vezniyle bir türkü yazması da, Nedim’in klasik Türk şiirindeki özelliklerinden biridir. Nedim’in şiirleri, yüzlerce kere bestelenmiştir; hala besteleniyor. Yalnız H. S. Arel ve S. Ezgi, şairin 30’ar şiirini bestelemişlerdir.

XVII. yüzyılın ikinci yarısında bir şair Nedim daha vardır ki, «Nedim-i Kadm» (Eski Nedim) diye anılır; çok güzel olan şiirleri küçük bir divanda toplanmıştır.

Kaynak 2

Ahmed Nedim; divan şairidir (İstanbul 1681-ay.y. 1730). Bir ilmiyeciler ailesinde yetişti, gerekli öğrenimle müderris oldu, zamanın sadrazamları tarafından korunup esirgenen (Şehit Ali Paşa, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa) yeteneğiyle ilmiye yolunda ilerledi. İbrahim Paşa‘nın hafız-ı kütüplüğünü (kitaplık yöneticiliği) yaparken en üst mevkideki devlet büyüklerinin yanında yaşamak olanağını buldu.

Bu dünyanın sevgi ve iştahlarını, yaşama neşesiyle yerel özelliklerini yansıtan şiirlerden oluşan divan’ı ile yetindi. Patrona Halil Ayaklanmasında olduğu varsayılan Nedim, dönemin şiirinin en büyüklerinden biri sayılır. Lâle Devri diye adlandırılan zevk ve safâ yaşamını canlandıran gazel ve şarkılarıyla ün kazandı.

Hep din dışı konularda övgü, aşk, şarap ve yaşamdan zevk alma konularını işleyen Nedim; tatlarını paylaştığı o renkli ve hareketli yaşamı şiirlerine geçirmesini bildi; divan şiirinin düşlerde ve soyut dünyadaki güzelliklerine, yaşamının şuhluk ve içtenliğini, canlı bir İstanbul Türkçesini ekledi; divan şiirimizin yerli bir havaya bürünmesini sağladı.

Advertisement


Leave A Reply