Newton’un birinci hareket kanunu, eylemsizlik yasası nedir? Birinci hareket yasasının açıklaması.
«Bir cisim, üzerine bir kuvvet uygulanmadıkça, duruyorsa durduğu yerde kalır; hareket halindeyse bir doğru boyunca sabit bir hızla harekete devam eder».
Bir otobüs duraktan birdenbire kalkarsa oturan yolcular geriye doğru itilir; şoför birden fren yaparsa ileri doğru giderler. Aynı şekilde otomobillerdeki emniyet kemerleri, bir çarpışma halinde araba birdenbire durmaya mecbur olduğu zaman içindekilerin ön cama doğru fırlamalarını önlemek içindir. Bunlardan açıkça, anlaşılıyor ki hareket eden ya da taşınıp götürülen herhangi bir şeyde, eğer yapabilirse, hareketine devam etmek ve duran bir cisimde de yerinden kımıldamamak eğilimi, vardır. Bu eğilime eylemsizlik adı verilmiştir.
Sir lsaac Newton (1642-1727) eylemsizlik prensibini birinci hareket kanunu ile özetlemiştir. Kendi söyleyişiyle bu kanun şöyle açıklanabilir: «Bir cisim, üzerine bir kuvvet uygulanmadıkça, duruyorsa durduğu yerde kalır; hareket halindeyse bir doğru boyunca sabit bir hızla hareketine devam eder.»
Newton’un birinci kanunu, hareket üzerinde ilk olarak gerçek bir inceleme yapmış olan İtalyan bilim adamı Galileo Galilei‘ nin deneyine dayanmaktadır. Galileo şu sonuca erişmişti; Duran bir cisim o durumda kalır ve bir doğru boyunca hareket eden bir cisimde değişmeyen bir hızla hareketine durmadan devam eder. Biliyoruz ki, her zaman rastlanan şartlar altında, hareket eden bir cisim sürtünme ve hava direnci dolayısıyla hareketine sonsuza kadar devam edemez. Dünyanın atmosferinin dışında bu kuvvetler yoktur ve ister bir roket olsun ister bir toz zerresi olsun, hareket eden, bir cisim yolu üzerinde rastlayacağı herhangi bir gök cismi tarafından bir kuvvet, uygulanmadıkça durdurulamaz.
Sürtünmesiz olarak yokuş, aşağı inen bir: araba, başlangıçtaki yüksekliğine eşit bir yüksekliğe erişinceye kadar yokuşu tırmanır. Aşağı indikten sonra önünde yatay bir yol varsa, araba başlangıçtaki yüksekliğine erişmeye çalışarak hareketine devam eder.
