Niagara Şelalesi, Köpüren Sisli Perde ile Muhteşem Görünüm

0
Advertisement

Niagara Şelalesi nerededir ve özellikleri nelerdir? Niagara Şelalesinin oluşumu, konumu hakkında bilgi, güzelliğini gösteren resimler, fotoğraflar.

Niagara Şelalesi

Fırtına suyu anlamına gelen ve günümüzde Amerika ile Kanada sınırını oluşturan Niyagara, Amerikalılar tarafından verilen bir addır. Erie Gölü’nden itibaren 56 km boyunca oldukça sakin akan bu nehi30r Ontario Gölü’nden itibaren hızlanıp köpükler ve gökkuşağı oluşturur. Ve 55 metre boyunca, bir şelaleyle köpükler çıkararak uçurumdan aşağıya doğru büyük bir gürültüyle akıntısını bırakır.

Şelalenin kenarında yer alan Goat Adası, nehri ikiye böler. Doğu kesimindeki Amerikan Şelalesi 300 m yüksekliğinde düz bir hattı takip eder, at nalı biçimindeki Kanada Horseshoe Şelalesi ise Amerikan Şelalesi’nin iki katıdır.

Advertisement

BAŞTANBAŞA GÖRÜNÜM

Şelalenin görünümü her iki tarafta da mükemmeldir. Ancak Kanada kesimi daha güzel görüntü imkanları sunar. Daha yakından bakıldığında Horseshoe Şelalesi “Sis Bakiresi” adı verilen küçük bir botla suya girme cesareti verebilmektedir.

Niyagara Şelalesi 12,500 yıl önce son Buzul Çağı’nın sonunda meydana gelmiştir. Büyük buzulların erimesiyle su Erie Gölünü bölmüş ve kuzeye doğru hareket ederek şu anda 100 m daha alçak bir havzada yer alan Ontaria Gölü adı verilen yeri oluşturmuştur. Aslında suyun üzerinden düştüğü tümseğin yeri 11 km daha kuzeydeymiş (yani bugün Quenston’un bulunduğu yer), ancak yüzyıllar geçtikçe 7000 ton suyun çarpması ile hareket etmiş. Her sene 1.2 m gerileme ile tümseğin 25.000 yıl sonra Erie Gölünü keseceği hesaplanmıştır. Queenston Tepeleri 1812 yılında İngilizlerle Amerikalılar arasındaki savaşta askerlerin çığlıklarıyla gürlemiştir. 1800’lerden sonra şelalelerden çıkan sesler
orada akrobatik hareketler yapan gözü pek insanları seyretmeye gelen izleyicilere ait seslerdir.

Bu tür tehlikeli gösteriler genellikle ölümle sonuçlanmıştır. Ancak bazıları şanslı sayılabilirler, 1829 Ekim ayında Goat Adasından atlayan Sam Patch kurtulmuştur. 1901 yılında Bay City Michigan’dan okul öğretmeni ve yüzme bilmeyen Bayan Annie Edson Taylor bir fıçının içinde şelaleden atlamış ve kurtulmuştur.

Düşüş üç saniye sürmüştür, sislerin bakiresi unvanını alsa da yirmi sene sonra fakir olarak ölmüştür. Sonraki altmış yıl içerinde onun bu başarısını yinelemek isteyen altı kişi çıkmış üçü başarılı olurken diğer üçü hayatını kaybetmiştir. Bunlardan birisi New York’tan George Stathakis, (1930) atlayıştan sağ olarak kurtulmuş olsa da içinde bulunduğu varil şelalenin suları arkasına geçince sadece üç saat nefes alabilmiş ve hayatını kaybetmiştir.

Advertisement

KAYNAK 2 ANSİKLOPEDİK BİLGİ

Niagara Şelalesi

Niagara Şelalesi; Kuzey Amerika’nın kuzeydoğu kesiminde, Niyagara Irmağı üzerindeki büyük çavlandır. Kıtanın en ünlü gezi alanlarından biridir. Uzun yıllar, gerili bir halatın üzerinden ya da bir fıçının içinde çavlanın sularını aşmak gibi gösterilere sahne olmuştur. Ama çekiciliği, daha çok doğal güzelliğinden ve benzersiz oluşundan kaynaklanır.

Goat Adası şelalesi iki ana kesime ayırır. Kanada’da kalan daha geniş kesime Horseshoe (Atnalı) Şelalesi denir. Bu kesimin yüksekliği 49,4 m, genişliği yaklaşık 787 m’dir. ABD’de kalan Amerika Şelalesinin ise yüksekliği 50,6 m, genişliği 303 m’dir.

Niyagara Boğazının biçimlenişi ve şelalenin oluşumu bazı özel jeolojik süreçlere dayanır. Niagara Boğazındaki Silüriyen Döneme (y. 430-395 milyon yıl önce) ait kayaçlar neredeyse yataydır ve güney doğrultusunda mil başına yalnızca 6 m’lik bir eğimle alçalır. Sert Niagara dolomit kayacının en üst tabakasının hemen altında kolaylıkla aşman yumuşak tabakalar vardır. Kayaç tabakalarının bu yapısı suların bir çıkıntıdan sürekli olarak dikey biçimde düşmesi için elverişli koşullan oluşturur. Dökülen suyun tortul birikintiler taşımaması ve berraklığı şelalenin doğal güzelliğini artırır.

Son yıllarda enerji üretimi dolayısıyla şelaleyi besleyen suların miktarı düşmüş, böylece aşınma oranı azalmıştır. Gene de, çavlanın ABD’de kalan kesimindeki aşınma önemli boyutlara varmıştır. 1969’da beton setler oluşturularak ırmağın akış yönü değiştirilmiştir. Bu arada yoğun bir delme programı yürütülmüştür. Irmağın akışı Kasım 1969’da yeniden Amerika Şelalesi yönüne çevrilmiştir.

Şelalenin en güzel manzaraları Kanada tarafındaki Kraliçe Victoria Parkı’ndan, ABD tarafındaki Prospect Burnundan ve Prospect Burnunun 330 m aşağısındaki Rainbow Köprüsü’nden görünür. Ziyaretçiler ABD kesiminden Goat Adasına uzanan bir köprüyü geçtikten sonra bir asansöre binerek çavlanın dibine inebilir; burada, dökülen suların oluşturduğu perdenin arkasında Rüzgârlar Mağarası bulunur.


Leave A Reply