Nikaragua Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Nikaragua – Nikaragua ile ilgili bilgi, başkenti, tarihi, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

Nikaragua bayrağı

Kaynak: pixabay.com

NİKARAGUA;

  • Yüzölçümü: 120.254 km2.
  • Başkenti: Managua.
  • Dil: İspanyolca, İngilizce, Şipca.
  • Din: Hristiyan (% 89 Katolik, % 5 Protestan), doğal dinler (% 5).
  • Para birimi: 1 cordoba=100 centavo.
  • Başlıca kentleri: Leon, Granada, Masaya, Chinandega, Matagalpa.

Orta Amerika’da devlettir. Kuzeyden Honduras, güneyden Kosta Rika, batıdan Büyük Okyanus, doğudan Karaib Denizi ile çevrilidir. Karaib Denizi’nde 541 km, Büyük Okyanus’ta 352 km uzunluğunda kıyı şeridi vardır.

Yüzey Şekilleri;

Nikaragua’nın doğusu, geniş ve çok az kişinin yaşadığı bir düzlüktür. Bu düzlük, ülkenin ortalarına doğru gidildikçe yükselerek önce bir yaylaya, sonra da dağlara dönüşür. Kuzeybatıda volkanik kökenli dağlar arasında, günümüzde de faal yanardağlara rastlanır. Batıda daha küçük, ancak daha yoğun nüfuslu başka bir düzlük uzanır. Bu bölgede birçok göl vardır. Başkent Managua da aynı adı taşıyan gölün güneybatı kıyısında kuruludur. En büyük göl olan Nikaragua Gölü (8.029 km2), Büyük Okyanus’tan Rivas Kıstağı ile ayrılır. Gölün güneydoğusunda doğan San Juan Irmağı Karaib Denizi’ne dökülür.

İklim;

Nikaragua’da yazları yağışlı, tropikal bir iklim egemendir. Büyük Okyanus kıyısında yıllık ortalama sıcaklık (25.6°C) mevsimden mevsime çok az değişiklik gösterir. Managua’da yıllık yağış ortalaması 1.145 mm’dir. Karaib kıyısı da, en az doğu kıyısı kadar sıcaktır (26.7°C), ancak bu bölgede yağış oranı daha yüksektir (3.820 mm).

Nikaragua Gölü,

Nikaragua’da göldür. Yüzölçümü 8.029 km2, uzunluğu 164 km, genişliği 72 km, en derin noktası 70 metre, deniz düzeyinden yüksekliği 32 km.

Orta Amerika’nın ve ABD ile Peru arasında kalan bölgenin en büyük tatlı su gölüdür. Büyük Okyanus’tan Rivas Kıstağı ile ayrılan göl, fazla sularını, kuzeybatı ucunda küçük bir ayakla Tipatapa Irmağı’na boşaltır. Güneydoğusundan Karayip Denizi’ne dökülen San Juan Irmağı ise Nikaragua-Kosta Rika sınırının doğu bölümünü oluşturur. Göle serpilmiş, ilginç bir manzara oluşturan yüzlerce adacık, gölü, turizm açısından çekici kılar. Üzerinde iki volkan bulunan Ometepe, adaların en büyüğüdür. Gölde, çeşitli tatlısu balıklarının yanı sıra, köpekbalıkları, tarponlar (Meksika Körfezi’nde yaşayan iri bir av balığı) yaşar.

Advertisement
nikaragua

Kaynak: pixabay.com

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;

Genelde, dağların etekleri, doğudaki düzlükler olmak üzere, ormanlar, ülke yüzölçümünün % 50’sini kaplar. Sert ağaç türleri ve çam boldur. Bir dışsatım ürünü olarak önem taşıyan maun daha çok Karaib bölgesinde yetişir. Aynı bölgede, mangrov ormanlar da vardır. Jaguar, çakal, puma, pikari, karıncayiyen, timsah, boa ve çıngıraklı yılan, tukan, pelikan, balıkçıl, makav (bir tür papağan), ülkede yaşayan başlıca memeli ve sürüngen kuşlardır.

Ekonomi;

Tarım: Tarım alanlarının 1/3’ünü otlaklar, 2/3’ünü ekili alanlar oluşturur. Yılda iki kez alınan başlıca ürünler mısır, fasulye, pirinç, darıdır. Pamuk, şekerkamışı, kahve dışsatıma yönelik üretilir.

Hayvancılık: Hayvancılık etkinlikleri (özellikle, büyükbaş hayvan besiciliği), iç pazar istemini ancak karşılar. Sığır, domuz, kümes hayvanları, başlıca hayvan varlıklarıdır. Balıkçılık, genelde Karaib Denizi’nde yapılır.

Doğal Kaynaklar: Doğal kaynaklar (altın, gümüş, bakır, tungsten, kurşun, demir filizi, vb) açısından zengin olmakla birlikte, bunlardan günümüzde bakır, gümüş, altın yatakları işletilebilmektedir. Yüzölçümün yarısını kaplayan ormanlık alanlardan yılda 220.000 m3 ürün elde edilir.

Tarihi

Nikaragua kıyıları ilk kez 1502’de Kristof Kolomb tarafından bulundu. 1524’de İspanyol yönetiminden kurtularak bağımsızlığını kazanan Nikaragua, 1825’te de Orta Amerika Federasyonu’na katıldı. 1838’de federasyondan ayrıldı. Karayip kıyısı, 1848’de Büyük Britanya’nın koruması altına girdi. 1912’de, bölgedeki politik kargaşadan yararlanan ABD Hükümeti, Devlet Başkanı Dias’ın yardım çağrısına, bir donanma yollayarak yanıt verdi. ABD’li denizciler, 1933’e kadar ülkede kaldılar. ABD güçleri sonunda Nikaragua’dan çekilince, politik güç, dönemin Ulusal Muhafızlar Komutanı bulunan General Anastasio Somoza Garcia’nın eline geçti.

nikaragua

Kaynak: pixabay.com

Somoza, 1937-1947, 1950-1956 arasında devlet başkanlığı yaptıktan sonra, 1956’da öldürüldü. Yerini oğlu Luis Somoza aldı. Luis, daha sonra yerini kardeşi Anastasio’ya bıraktı. Böylece, 1933-1979 arasında, yönetim Somoza ailesinin elinde kaldı. Somozalar ve yakınları çok büyük “iş imparatorlukları” oluşturarak, Nikaragua’nın ekonomik gelişimini hızlandırdılar. 1972’de Managua’ daki ciddi bir depremden sonra, yapılan yardımlar sırasında büyük yolsuzluklar oldu, hükümet, birçok iş adamının desteğini yitirdi. Sandinista muhalefeti, gittikçe daha etkin olmaya başladı. Bir yıl süren şiddetli çarpışmalar sonucunda, muhalefet başarıya ulaştı (Mayıs 1979).

Advertisement

Marksizmden, ılımlı sağa kadar çeşitli politik görüşleri bünyesinde barındıran Sandinist hareket, devrim sonrasında çeşitli sorunlarla karşılaşmaya başladı. Temmuz 1979′ da kurulan, Sandinistlerin çoğunlukta olduğu, ancak ılımlılarında katıldığı beş kişilik geçici cunta kısa bir süre sonra, ülkenin yasal hükümeti niteliğine büründü. Hükümet, bir “Orta Amerika İçin Barış Planı” hazırladı (Şubat 1982).

Plan, meclis seçimlerinin 1985′ ten önce yapılması; Honduras ve Kostarika ile birer saldırmazlık paktı imzalanması; askeri yargının sınırlanması; ABD ile dostluk ilişkileri kurulması gibi maddeleri içeriyordu. Ancak, plandan bir sonuç alınamadığı gibi yönetimin devletçilik politikası, Küba ve SSCB’ye yanaşması, ABD’nin ekonomik ambargosuna yol açtı. Bir yandan ekonominin durma noktasına gelmesi, öte yandan komşu ülkelerde (Honduras, El Salvador, Guatemala) üslenen ABD destekli, sağcı Nikaragua Demokratik Hareketi’nin (Kontra) yeni bir iç savaş başlatması (Mart 1983), Sandinist yönetimini zor durumda bıraktı. CONTADORA ülkeleri de (Kolombiya, Meksika, Panama, Venezuela) ABD yanında yer alarak Kontraların desteklenmesini, Nikaragua limanlarının mayınlanmasını kararlaştırdılar (Nisan 1984). İlk başkanlık seçimini Daniel Ortega, meclis seçimlerini de FSLN (Sandinist Ulusal Kurtuluş Cephesi) kazandı (Kasım 1984). 1985’te, ABD-Nikaragua ikili görüşmelerinden bir sonuç alınamazken; 1985’te, San Salvador’da sürgündeki üç muhalefet grubunun liderleri, Sandinist rejime karşı birlikte mücadele amacıyla Nikaragua Muhalefet Kontraların ve ABD’li yandaşlarının saldırılarına karşı korunma girişimi olarak sıkıyönetim ilan edildi (Ekim 1985).

1987 Barışı

1987’de, aralarında Nikaragua’nın da bulunduğu beş Orta Amerika ülkesinin, Kosta Rika Devlet Başkanı Oscar Arias’ın öncülüğünde başlattığı bir barış girişimi; yalnız Nikaragua’da değil, El Salvador, Honduras ve Guatemala’da da silahlı eylemcilerin Sandinist yönetiminden destek gördüklerini vurgulayarak beş ülkeyi birden kapsayacak ortak bir barış planı önerdi. Bu öneri, genel bir kabul görünce, Kosta Rika’nın başkenti San Jose’de adı geçen beş ülkede imzalanarak yürürlüğe girdi (7 Ağustos 1987).

Antlaşmaya göre, Nikaragua’yı doğrudan ilgilendiren maddeleri, Kontralarla ateşkes ilan etmeyi, siyasal tutukluları serbest bırakmayı, basın-yayın özgürlüğünü yeniden tanımayı ve öteki ülkelerdeki devrimci gerilla hareketlerine destek olmamayı öngörüyordu. Siyasal tutukluların önemli bir bölümü serbest bırakıldı. Kontralarla zaman zaman bozulsa da karşılıklı bir ateşkes ilan edildi. Barış umudu, Orta Amerika ülkeleri başkanlarının, El Salvador’daki toplantısında (Şubat 1989) daha da pekişti. Ortega, seçimlerin Şubat 1990’da yapılmasını; Somoza’nın Ulusal Muhafızlarının serbest bırakılmasını; basın özgürlüğü ve seçim sisteminin değiştirilmesini kabul etti. Bunu, Kontra güçlerinin gönüllü dağıtılmasına ilişkin Honduras’ta yapılan antlaşma izledi (Ağustos 1989). Ancak, 8 yıl boyunca süren iç savaş, yüksek enflasyon (1989’da yüzde 11.000), halkın bezginliği, Sandinist yönetimi olağanüstü yıprattı. 25 Şubat 1990’da yapılan başkanlık ve Parlamento seçimlerini, merkez ve sağ 14 partinin oluşturduğu Ulusal Muhalefet Birliği (UNO) ve onun adayı Bayan Violeta Barrios de Chamorro (Ocak 1978’de öldürülen gazeteci Pedro Chamorro’nun eşi) kazandı.


Leave A Reply