Niteleme Sıfatları Nedir? Niteleme Sıfatı İle Örnek Cümleler, Özellikleri

0
Advertisement

Niteleme sıfatı nedir? Niteleme sıfatının özellikleri nelerdir? Niteleme sıfatı ile ilgili örnek cümleler, cümle içinde kullanım örnekleri.

Niteleme Sıfatı

NİTELEME SIFATLARI

Kendinden sonra gelen adın niteliğini gösteren sıfatlara niteleme sıfatları denir.

Niteleme sıfatlarını çoğu araştırıcılar aşağı yukarı aynı biçimde yazmışlardır: Bir tanıma göre “Varlıkları niteleyen yani nasıl olduklarını, durumlarını, renklerini, biçimlerini gösteren sözcükler olarak tanımlamıştır.”

Başka bir tanıma göre ise varlıkları niteleyen ya da belirleyen sözcüklerdir.

Niteleme sıfatlarının söz konusu nesneyi az ya da çok ilgilendiren niteliği belirttiklerini söyler. Sözlük anlamları bakımından da bu sıfatları, “renk bildiren sıfatlar (ak, kara), kişinin ya da nesnenin en belirgin niteliğini (değerlendirilmesini) sağlayan sıfatlar (iyi, fena güzel); nesnelerin duyularımızla anlaşılabilen niteliklerini anlatan sıfatlar (tatlı, tatsız, acı, ekşi), yüzölçümü ya da zaman nitelik ve ilgilerini anlatan sözcükler (uzak, yakın, derin), fiziksel ya da bedensel nitelikleri anlatan sözcükler (kör, topal) ya da türlü anlamda sözcükler (yavaş, çabuk, boş)” bu biçimde bölümlendirerek açıklar.

Advertisement

Bu nitelik, adların büyük, küçük, dar, geniş, düz, yuvarlak, sert, yumuşak, güzel, çirkin, çalışkan, iyi, kötü, boş, dolu, uzak, yakın gibi özelliklerinden birini, “ak, kara, yeşil, kırmızı” gibi renklerini ya da başka durumlarını gösterebilir. Bütün bu özellikleri taşıyan bir niteleme sıfatı yine adla kullanılınca bir tamlama oluşturur. Çoğu kez niteleme ve belirtme sıfatları birlikte kullanılır:

NİTELEME SIFATLARINA ÖRNEKLER

  • ***”Geniş yüzlü, beyaz dişli, kısa burunlu… bir çocuktu.”
  • ****”Çevik bir yürüyüşle yürüyor, geniş, kocaman tırnaklı elleriyle hala tokmak sallıyordu.”
  • ***”Atatürk, gündelik politika işlerinde, işte böylesine soğuk kanlı, telaşsız, hesaplı ve hatta hoşgörür mükemmel bir insandı.”
  • ***”Peki, bu yaş yaş gözler ne ?”
  • ***”Geçinebileceği küçük bir iş olsa yeterdi.”
  • ***”Kara cepkeni, gümüş boyun kordonu, mesti ve kundurası ile ak sakallı kapıcıyı…”
  • ***”İçimi kemiren en büyük istek, günün birinde…”
  • ***”O kadar tatlı sözlüydü ki giderken yakında yine teşrif etmesini rica ederlerdi.”
  • ***”Gün ilerledikçe, uzakta kararan dağlar, akçıl bir sisle buğulandı.”
  • ***Yaşlı adam cebinden bir miktar para çıkarıp, çocuğa verdi.
  • ***Kadın, küçük çocuğa yaklaşıp onun başını okşadı.
  • ***Yaşlı adam cebinden bir miktar para çıkarıp, çocuğa verdi.
  • ***Penceredeki beyaz güvercin sürekli bir yerden bir yere göç eder durur.
  • ***Sakin ortamı bulunca rahatlamış, uykuya dalmıştı.
  • ***Küçük çocuk korkudan annesinin eline sıkıca yapıştı.
  • ***Güzel günlerin geleceği umuduyla yaşıyordu.
  • ***Akıllı uslu insanlarız, konuşup anlaşabiliriz..
  • ***Herkese söylediği yalanı yakın arkadaşına da söylemiş.
  • ***Baharın gelmesiyle soğuk günler geride kaldı..
  • ***Karamsar düşünceleri hepimizin içini sıktı.
  • ***Küçük köy evi hepimizin tek ümidi olmuştu.
  • ***Ege’nin sıcak suları pek çok turist çeker..
  • ***Açıkgöz öğrenciler sınav sorularını arkadaşlarından almışlar.
  • ***Gördüğü kötü rüyadan ter içinde uyandı.
  • ***Rüzgarın önüne katılmış bir kuru yaprak misali yolcuyum.
  • ***Parlak sarı saçları rüzgarda dalgalanıyordu.
  • ***Alıverişe çıkıp, kendisine yeni giysiler alacakmış.
  • ***Manavdan taze meyve al da yiyelim.
  • ***Bize ucuz yemek yiyebileceğimiz bir lokanta lazım.
  • ***Güzel gözleri artık gülmüyordu.
  • ***Büyük yarış az sonra başlayacak.
  • ***Akılsız dosttan uzak dur, demişler.


Leave A Reply