Noktalama nedir? Noktalama nasıl yapılır, noktalama işaretleri ve özellikleri nelerdir? Noktalama hakkında bilgi.
Noktalama
Noktalama; yazılı metinlerde, tümceleri ve tümce öğelerini birbirinden ayıran, okumayı kolaylaştıran ve anlatıma açıklık kazandıran işaretlerin tümüdür.
Konuşma sırasındaki duraklar ve anlatım değişiklikleri de yazıya noktalama aracılığıyla yansıtılır. Türkçedeki başlıca noktalama işaretleri ve bunların temel işlevleri şöyle sıralanabilir:
Nokta (.) tümce ya da tümce değerindeki anlatımların sonunda kullanılır.
Virgül (,) tümce içinde benzer işlevli sözcük ya da sözcük öbekleri arasında ve sıralı tümceleri ayırmakta kullanıldığı gibi özne, tümleç gibi öğelerden sonra da kullanılabilir.
Noktalı virgül (;) anlamca birbirine bağlı tümceler ile öğeleri arasına virgül konmuş sıralı tümceleri ayırır.
İki nokta (:) tümceyi izleyen açıklamanın ya da alıntı bir tümcenin önüne konur.
Üç nokta (…) bitirilmemiş tümcelerin sonuna, ayrıca olaylar ve adlar sayıldıktan sonra vb anlamında, tümce sonuna getirilir.
Soru işareti (?) soru tümcelerinin,
ünlem işareti (!) şaşkınlık, korku, sevinç ya da buyruk belirten tümcelerin sonuna konur.
Kısa çizgi (-) satır sonuna sığmayan sözcükleri hecelerinden bölmek,
tire ya da uzun çizgi (-) yazı içinde konuşan kişilerden her birinin sözlerini ayırmak için kullanılır.
Tırnak işareti (” “) alıntıyı,
tek tırnak (‘ ‘) alıntı içinde yer alan başka bir alıntıyı ayırır.
Parantez ya da ayraç (), kuruluşu bakımından tümceye doğrudan bağlanmayan, ama tümceyi ya da bir sözcüğü açıklayıcı nitelikteki sözcük, tümce parçası ya da tümceleri,
köşeli ayraç [ ], ise ayraç içine alınmış bölüm için gerekli yeni bir açıklamayı ayırmada kullanılır. Bu genel ilkeler dışında, noktalama işaretlerinin kullanılışı yazarların kişisel anlayışına göre değişiklik gösterebilir.
