Nünberg davaları nedir, ne zaman ve neden gerçekleşmiştir? Nürnberg Davaları konusu, sonuçları, hakkında bilgi.
Nürnberg Davası
Nürnberg Davaları; I. Dünya Savaşı sonunda, Müttefik Devletler’in oluşturduğu Uluslararası Askeri Mahkeme’nin Nürnberg’de (Almanya) savaş suçlusu Nazi liderlerini yargıladığı bir dizi davadır (1945-46). Sanıklar hakkında düzenlenen iddianame dört esasa dayanmaktaydı:
1) Uluslararası antlaşmaları ve anlaşmaları ihlal edici saldırı savaşları planlamayı, başlatmayı ve sürdürmeyi içeren barışa karşı suçlar;
2) toplu kıyım, toplu sürgün ve soykırım gibi insanlığa karşı işlenen suçlar;
3) savaş yasalarını ihlal eden suçlar;
4) ilk üç kategoride belirtilen suçları işlemek üzere ortak bir anlaşma içine girme.
Uluslararası Askeri Mahkeme bu davalara bakma yetkisini, ABD, İngiltere, SSCB ve Fransa geçici hükümeti temsilcilerinin 8 Ağustos 1945’te imzaladığı Londra Anlaşmasından alıyordu. Sonradan 19 ülkenin daha onayladığı anlaşma, Mihver Devletlerine mensup olan ve suçları belirli bir coğrafi bölgeyle sınırlı olmayan büyük savaş suçlularını yargılayacak bir uluslararası askeri mahkemenin kurulmasını öngörüyordu. Anlaşmayla yukarıda sayılan savaş suçlarından birini ya da birkaçını işlemiş kişi, grup ya da örgütleri belirleme yetkisi mahkemeye verilmişti. Bir örgütün suçluluğunun saptanması durumunda, üyeleri sanık olarak duruşmaya çıkarılabilecek ve örgütün suçluluğu bir daha sorgulanamayacaktı. Sanıklara iddianameyi önceden inceleme, avukat tutma, mahkemeye suçlamalarla ilgili bilgiler sunma ve tanıkları yanıtlayarak gerektiğinde onlara soru sorma hakları tanınmıştı.
Mahkeme, imzacı dört ülkenin seçtiği birer asil üye ve birer yedek üyeden oluşuyordu. Sovyet üye General İ. T. Nikitçenko’nun başkanlığında 18 Ekim 1945’te Berlin’de yapılan ilk duruşmada 24 eski Nazi lideri savaş suçları işlemekle suçlandı. 20 Kasım 1945’ten başlayarak bütün duruşmalar Nürnberg’de İngiliz üye Geoffrey Lawrence’ın başkanlığında yapıldı. Toplam 216 duruşma sonunda, hapishanede intihar etmiş olan Robert Ley ile sağlığının bozuk olması nedeniyle mahkemeye çıkamayan Gustav Krupp von Bohlen und Halbach dışında 22 sanık hakkında hüküm verildi (1 Ekim 1946). Sanıkların üçü suçsuz bulunurken, gıyapta yargılanan Martin Bormann dahil 12 sanık asılarak idam, Rudolf Hess’in aralarında bulunduğu üç sanık ömür boyu hapis, Albert Speer’in aralarında bulunduğu dört sanık da 10-20 yıl arasında çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
Mahkeme bu kararları verirken sanıklar tarafından ortaya konan esas savunmaları reddetti. Bunlardan ilki bireylerin değil, salt bir devletin savaş suçlusu olabileceği iddiasıydı. Mahkeme uluslararası hukuk alanındaki suçların ancak kişiler tarafından işlenebileceğine ve yalnızca bu kişilerin cezalandırılmasıyla uluslararası hukuk hükümlerinin yerine getirilebileceğine hükmetti. İkinci savunma, dava ve yargı kararının geriye dönük hükümlere dayandığıydı. Mahkeme dava konusu eylemlerin II. Dünya Savaşı’ndan önce de suç olarak kabul edildiğini belirtti.
