Ohotsk Denizi nerededir, coğrafi konumu nedir? Ohotsk Denizi’nin özellikleri, su sıcaklığı, yaşayan hayvanlar, ekonomik önemi hakkında bilgi.
Ohotsk Denizi
Ohotsk Denizi; Büyük Okyanusun kuzeybatı koludur. Kuzeyde Lazaıev Burnundan Penjina Irmağının ağzına kadar Sibirya’nın (Rusya) Asya kıyısı, doğuda Kamçatka Yarımadası ve Kuril Adaları; güneyde Japonya’nın Hokkaido Adası ve güneybatıda Rusya’ya ait Sahalin Adası ile çevrilidir. 1.583.000 km2’lik bir alanı kaplayan denizin ortalama derinliği 777 m, en derin noktası 3.374 m, toplam su hacmi ise 1.228.000 km3’tür.
Denizin kıta kıyısı yüksek ve kayalıktır. Amur, Uda, Ohota, Gijiga ve Penjina gibi büyük yöresel ırmaklar denize dökülür. Sahalin ve Hokkaido adalarının kuzey bölgelerinde kıyılar çoğunlukla sığdır. Sahafin’in kuzeydoğu kıyısında Aniva ve Terpeniya Körfezleri yer alır. Şantar, Zavyalov, Spafaryev, Yam ve öteki adaların hemen tümü kıyıya yakındır. Yalnızca İon Adası açık denizdedir.
Ohotsk Havzasının bugünkü yapıları Kuvaterner (Dördüncü) Dönemde (y. 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze) evrimleşti. Denizin jeolojik tarihi, şimdiki çukurun buzulların ileri geri hareketleriyle oluştuğunu göstermektedir. Deniz dibi kuzeyden doğuya ve güneydoğuya eğimlidir. Kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde, derinliği 200 m’yi geçmeyen sığ bir kıta sahanlığı bulunur. Körfezin geri kalan yüzde 70 oranındaki bölümünde ise derinliği 200-1.500 m arasında değişen bir eğim vardır. Bu eğimin üzerinde denizaltı tepeleri, çukurları ve uçurumları yer alır. Denizin Kuril Adalarının batısındaki en derin güney bölümü 2.500 m ve daha fazla derinliktedir. Bu derin havzanın yatağı kildiatome milinden oluşur. Kıyıya yaklaştıkça deniz dibinde ince, mil kaplı kumullar, kıyı kumulları, midye kabuklarıyla karışık çakıllar bulunur.
Ohotsk’un kuzeydoğu, kuzey ve batı bölgelerinde Asya kara ikliminin etkisiyle kış mevsiminde ağır hava koşulları yaşanır. Ekimden nisana değin uzanan dönemde hava çok soğuktur; çevre karla kaplıdır ve çok az yağış alır. Güney ve güneydoğuda, Büyük Okyanusun yakın oluşunun etkisiyle daha yumuşak bir iklim egemendir. Ohotsk Denizindeki en soğuk aylar ocak ve şubat; en sıcak aylar ise temmuz ve ağustostur. Kuzeydoğu bölgesinde şubat ayının ortalama hava sıcaklığı -20°C; ağustos ortalaması ise 12°C’dir. Denizin kuzey ve batı bölgelerinde şubat ayının ortalama hava sıcaklığı -7°C; ağustos ortalaması ise 18°C’dir. Yıllık yağış kuzeyde 400 mm, batıda 700 mm, güney ile güneydoğuda ise yaklaşık 1.050 mm’dir.
Ohotsk Denizinin suyu kıtasal akaçlama, yağışlar, Kuril Boğazlarından geçerek gelen Büyük Okyanus suları ile La Perouse ve Nevel boğazlarından gelen Japon Denizi sularından oluşur. Yaz aylarında Ohotsk 30-50 m derinliğe kadar ısınır. Yüzeyde su ısısı 8°C-12°C’ye ve tuz oranı binde 32,5 ve daha altına düşer. Daha derin suların ısısı -1 ile -1,8°C tıraşında değişir; tuzluluk binde 33,75’e kadar çıkar. Soğuk su tabakasının kalınlığı denizin güneydoğu kesimlerinde birkaç metre iken, kuzeybatıda 75-160 m arasında değişir.
Ohotsk Denizinde suların genel hareketi, saat yönünün tersinedir. Japon Denizinden Ohotsk Denizine akan sular güneybatı kesimlerinin görece sıcak olmasını sağlar. Büyük Okyanus akıntıları da Ohotsk’a daha sıcak su getirir. Bu akıntıların etkisiyle, denizin doğu kesiminde su sıcaklığı batıya göre yüksektir. Akıntılar Kuril Adaları civarında genellikle saat yönünde akar. Boğazların kuzey bölümünde Ohotsk’a akmakla birlikte, güneyde Büyük Okyanusa dönerler. En güçlü gelgit olayları Şelihov Körfezinde yaşanır (14 m). En zayıf gelgit ise Sahalin’in güneydoğusunda görülür (85 cm). Deniz yüzeyi ekim ayı sonunda buzla örtülür. Buz örtüsü mart ayında en geniş halini alır ve kıyı bölgelerine kadar uzanır. Sahalin Körfezi ve Şantar Adası yörelerinde temmuz, hatta ağustos ayında yüzer buz kütleleri görülebilir. Bitkiler arasında yosunlar; hayvanlar arasında ıstakoz, midye, yengeç, denizkestanesi ve çeşitli balıklar sayılabilir. Sombalığı, ringa, dilbalığı, morina, kaplinin yanı sıra yengeç ve karides ticari açıdan önem taşır. Ohotsk’ta balina ve fok gibi memeli hayvanlar da yaşar.
Rusya’nın Uzakdoğu limanlarını birbirine bağlayan düzenli gemi seferleri Ohotsk Denizi üzerinden yapılır. Kıta limanlarının en önemlileri Nagayevo ve Ohotsk’tur. Sahalin Adasındaki Korsakov ve Kuril adalarındaki Severo-Kurilsk limanları da önemlidir.
Kaynak – 2
Ohotsk Denizi, Büyük Okyanus un kolu. Yüzölçümü 1.530.000 km2, su hacmi 1.200.000 m3, ortalama derinliği 838 m, en derin yeri 3.742 m (Kuril Adaları yakınlarında).
Kamçatka Yarımadası, Rusya, Kuril Adaları, Sahalin Adası ile çevrelenen deniz, güneybatıda Tatar ve La Perouse boğazlarıyla Japon Denizi’ne bağlanır.
Kuzeydoğuda, Şelihov Körfezi büyük gelgit olaylarına sahne olur. Taygonos Yarımadası, batıda Gijiga, doğuda Penijina koylarını oluşturur. Kasım-Haziran arasında donar.
