Ökseotu nasıl bir bitkidir? Ökseotunun özellikleri nelerdir? Ökseotugiller familyasının özellikleri ile birlikte iki kaynaktan ökse otu
Ökseotu; (Lat. Viscum). İkiçenekliler sınıfının Ökseotugiller familyasından bir bitkidir. Asya, Avrupa, Afrika ve Avustralya’da yetişir. Çok yıllık bir bitkidir. 15 kadar türü vardır.Adi ökseotu ve zeytin ökseotu Türkiye ve Avrupa’da doğal olarak yetişir. Adi ökseotu değişik ağaçlar üzerinde asalak olarak yetişen bir türdür. Boyu 30-100 cm arasında değişir. Yaşamını asalak olarak yaşadığı bitkilerden emeçleri aracılığıyla sağladığı su ve besin maddeleriyle sürdürür. Adi ökseotu üzerinde asalak olarak yaşadığı ağaca klorofil özümlemesiyle yaptığı besinlerden yararlandırmakla birlikte ağacı her bakımdan sömürdüğü için yok olmasına yol açar. Bu nedenle ökseotu sardığı ağaçtan arındırılmalıdır.
Ökseotugiller,
(Lat. Loranthaceae). İkiçenekliler sınıfının Santalales takımından bitkileri kapsayan bir familyadır. Genellikle tropikal bölgelerde, bir bölümü de Kuzey ve Güney yarımkürenin ılıman bölgelerinde yetişirler. Yarı asalak, odunsu bitkilerdir. Bu familyaya giren bitkiler asalak olarak özellikle çam, köknar gibi orman ağaçlarıyla elma, armut gibi meyve ağaçları üzerinde yaşamlarını sürdürürler. Bu ağaçların dallarına emeçleriyle tutunurlar ve bu ağaçlardan su ve besin maddeleri emerler. Bu nedenle bu familyaya giren bitkileri ana ağaçtan temizlenmeleri gerekir. 30 cinsi ve 1100’den fazla türü vardır.
Kaynak – 2
ökseotu, ökseotugiller (Viscaceae) familyasından, ağaçların üzerinde yarı asalak yaşayan çeşitli bitkilere, özellikle de Viscum album’a verilen ad. Gökçe ya da çekem adlarıyla da anılan adi ökseotu (Viscum albüm) İngiltere’den Kuzey Asya’ya kadar tüm Avrasya’da yaygındır. Kuzey Amerika’da ise bu türün yerini gene çok yaygın bir tür olan Phoradendron serotinum almıştır. Cüceökseotları (Arceuthobium) da Viscaceae familyasının öbür önemli üyeleridir.
İsa’dan önceki dönemlerden beri bilinen adi ökseotu konak ağaçların dalları üzerinde sarımsı yeşil çalılar halinde büyür. Ortalama 0,6-0,9 m boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen bu sık dallı, kalın çalının karşılıklı olarak dizilen, oval biçimli derimsi yaprakları (y. 5 cm uzunluğunda) ve sık başaklar oluşturan sarı çiçekleri vardır. Kış sonunda açan çiçekler kısa sürede tek tohumu bulunan, beyaz renkli yuvarlak meyvelere döner. Meyvelerin içinde tohumlan çevreleyen yarı saydam ve yapışkan bir öz bulunur. Bu öz kuş yakalamakta kullanılır. Bitkinin hem meyveleri hem de öbür bölümleri insanlar ve memeli hayvanlar için zehirlidir.
Okseotlarında çeşitli tip tozlaşmalara rastlanır. Tropik bölgelere özgü olanların çoğu kuşlarla tozlaşırken, ılıman kesimlerde yetişen türlerde bu görevi sinek ve rüzgârlar üstlenmiştir. Ökseotları tohumları aracılığıyla çoğalır. Tohumların dağılmasında çoğu kez kuşlar rol oynar; kuşlann gerek gagalarına yapışarak, gerekse dışkılarıyla çevreye saçılan tohumlar ağaçlann dallarına yapışarak çimlenirler ve geliştirdikleri emeçler (kök benzeri yapılar) yardımıyla konak bitkiden su ve besin maddeleri alırlar. Bu bitkiler klorofil içerdiklerinden kendi besinlerini de üretebilirler. Başlıca elma, kavak, söğüt, ıhlamur ve alıç ağaçla-nnda yetişen adi ökseotuna ender olarak meşelerde de rastlanır. Amerika’ya özgü Phoradendron türleri ise başta meşe olmak
üzere yaprakdöken ağaçların pek çoğunda asalaktır.
Ökseotları yavaş büyüyen, ancak uzun süre yaşayan bitkilerdir. Genellikle konak bitki öldüğünde yok olurlar. Süs ve meyve ağaçlan ile kerestelik ağaçlara çok önemli zararlar veren bu asalaklar bitkilerde “cadısüpürgesi” adı verilen bir hastalığa da yol açarlar. Bunlara karşı en etkin denetim yöntemi asalağın konak bitkiden tümüyle uzaklaştınlm asıdır.
