Rehberlik modellerinden Okul pdr hizmetleri programı modeli nedir, özellikleri, temel süreçleri, konu anlatımı, hakkında bilgi.
Okul PDR Hizmetleri Programı Modeli
Yeni sınıf rehberlik programları ile birlikte çerçeve programlarda da yeni bir düzenleme yapılmış ve kapsamlı rehberlik programlarını temel alan bir model oluşturulmuştur: Okul PDR Hizmetleri Modeli. Bu modelde, “İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı”, “Grup Rehberliği” bölümünde yer almaktadır.
“Okul PDR Hizmetleri Programı Modeli”nde Temel Süreçler
1. Grup Rehberliği/Rehberlik Müfredatı (Rehberlik Müfredat Programı)
• Rehberlik müfredatı, anaokulundan ortaöğretim son sınıfa kadar düzenli bir şekilde yapılandırılmış, ardışık, gelişimsel nitelikli grup etkinliklerini kapsar.
• Grup etkinlikleri, her sınıf düzeyinde belirlenen yeterlilikleri, yani içeriği kazandırmaya yönelik olarak hazırlanmıştır.
• Grup etkinlikleri ile rehberlik programının içeriği bütün öğrencilere sistematik olarak sunulmaktadır.
• Bu etkinlikler, sınıf rehberlik programında yer alan kazanımlara yönelik rehberlik etkinliklerini ve sınıf rehberlik programı dışında, okul çapında öğrencilere yönelik düzenlenen etkinlikleri kapsar.
• Programda belirtilen kazanımlar ve işleniş sıraları değiştirilemez. Sınıf rehberlik programı aynen uygulanmak zorundadır. Değişikliğin zorunlu olduğu durumlarda bunu okul rehber öğretmeni ya da RAM’dan görevlendirilen bir rehber öğretmen (psikolojik danışman) gerçekleştirmektedir.
• Kazanımları gerçekleştirmek üzere yapılacak etkinlikler için MEB tarafından etkinlikler kitabı yayınlanmıştır.
• Bu etkinlikler ile öğrencilerin ihtiyaçlarını fark etmelerine, beceriler (iletişim becerileri, karar verme becerileri vb.) geliştirmelerine ve bu becerileri günlük yaşama uygulamalarına yardım etmek amaçlanmaktadır.
• Tüm ülkede, tüm okullarda aynı etkinliklerin kullanılması zorunlu değildir. Okulun, öğrencilerin ihtiyaçlarına göre, kazanıma bağlı kalınarak farklı bir etkinlik uygulanabilir ya da aynı etkinlik yeniden düzenlenerek kullanılabilir. Farklı okul türlerinde okulun özelliklerine uygun olmayan etkinliklerde, öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir. Yapılacak olan değişiklikler sınıf öğretmenleri tarafından değil, sınıf öğretmenlerinin önerileriyle okul rehber öğretmeni, yoksa Rehberlik Hizmetleri Okul Yürütme Kurulu veya RAM’dan görevlendirilen Rehber Öğretmenler (psikolojik danışman) tarafından okulun ve öğrencinin ihtiyaçları göz önünde bulundurarak yapılmalıdır.
• Programın içeriğindeki sınıf etkinliklerinin yürütülmesinden sınıf rehber öğretmenleri sorumludur.
Okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman), rehberlik müfredat programına ilişkin görevleri nelerdir?
a. Rehberlik müfredat programının ilgili kısımlarının uygulanmasında okul müdürünün yönetiminde sınıf öğretmeni ile işbirliği içinde çalışmak
b. Okulun tür, derece, özellik ve ihtiyaçlarına göre akademik, kariyer ve kişisel/sosyal gelişim alanlarındaki etkinlikleri planlamak, programlandırarak uygulamak ve/veya uygulamasına rehberlik etmek
c. “Rehberlik Müfredat Programının” içerdiği etkinliklerden, uygulanması rehberlik ve psikolojik danışma alanında özel bilgi ve beceri gerektirenleri uygulamak
2. Bireysel Planlama
• Öğrencilerin kendi gelişimlerini anlamaları ve kontrol etmeleri için yardım sağlamaya yöneliktir.
• Öğrencilerin eğitsel ve mesleki geleceklerini sağlıklı bir biçimde planlamalarına yardım etme söz konusudur.
• Öğrencilerin, kişisel hedeflerini oluşturup geleceğe yönelik planlarını geliştirmesinde gerekli olan sistematik ve süreğen hizmetleri içerir ve psikolojik danışman tarafından koordine edilir.
• Öğrencilerin kendi, ilgi, yetenek, beceri ve başarılarını değerlendirebilmeleri, geleceğe ilişkin birtakım projeler geliştirebilmeleri ve bu geliştirdikleri projeleri gerçekleştirmeye yönelmelerine yardımcı olmak amacıyla belirlenen etkinlikler yer alır.
• Bu etkinlikler hedef belirleme, kariyer planlama, akademik program oluşturma, ders seçimi, test sonuçlarının akademik planlamaya yön gösterici olacak şekilde yorumlanması şeklinde olabilir.
• Bireysel planlama, kendini tanıma, bireysel plan yapma, bilgi verme, yerleştirme ve izleme stratejileri uygulanarak gerçekleştirilir.
• Bireysel planlama, aile ve diğer okul personelinin katılımını gerektirebilir.
• Okul yönetimi, öğrencilerin her türlü gelişimlerinin aile boyutunda da desteklenmesi, bir bütün olarak tanınması, tanıtılması ve değerlendirilmesi; ailelerin, öğlencilerin yönelme ve eğitim yaşantısındaki karar sürecinde gerekli yerini alması ve bu konuda bilinçlenmesi için, hizmetlere veli ve ailelerin katılımı ve katkısını sağlayacak önlemleri alır.
Okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman), bireysel planlamaya ilişkin görevleri nelerdir?
a. Bireysel planlamada Akademik, Kariyer ve Kişisel/Sosyal gelişim alanları için öğrencilere yönelik olarak bireyi tanıma etkinliklerini yürütmek ve her öğrencinin durumunu içeren bireysel dosya tutmak
b. Okula yeni başlayan ve/veya nakil yoluyla gelen öğrencilere sınıf öğretmeni ile işbirliği yaparak, okul ve çevreyi tanıtan çalışmalar yapmak
c. Öğrencilerin gidebileceği üst öğretim kurumları, çalışabileceği iş ve meslekler hakkında bilgi toplamak ve bu bilgileri öğrencilere duyurmak
d. İş ve meslekleri tanıtıcı programlar hazırlamak, olanaklar ölçüsünde ilgili okullara ve işyerlerine öğrencilerle birlikte inceleme geziler düzenlemek
3. Müdahale Hizmetleri
• Öğrencilerin problemleri ve acil ihtiyaçlarıyla ilgilenir.
• Problemin niteliğine, derinliğine ve aciliyetine bağlı olarak bireysel ya da grupla psikolojik danışma oturumları ve/veya kriz danışma oturumları, dolaylı hizmetler olarak isimlendirilebilen konsültasyon ve/veya akran desteği programı(ları) gerçekleştirilerek sorunlara müdahale edilebilir.
Üst boyutta yaşanan ve okul ortamında çözümünün olanaksız olduğuna kanaat getirilen sorunları için öğrenciler, okul rehber öğretmeni tarafından, ruh sağlığı ile ilgili uygun bir kuruma sevk edilir. Müdahale hizmetleri kapsamına; akran baskısı, çatışma çözümü, aile ve akran ilişkilerinde yaşanan birtakım sorunlar, kimlik kazanma sorunu, yas/yakın kaybı, intihar, çocuk istismarı, alkol bağımlılığı, sınav kaygısı, devamsızlıklar ve okuldan kaçma, okuldan ayrılma (terk) ve düşük motivasyon ile okul başarısızlığı vb. konular girmektedir. Konular, öğrenci ihtiyaçlarına göre genişletilebilir.
4. Sistem Desteği
• Rehberlik programının etkili bir şekilde uygulanabilmesini sağlamak için gerçekleştirilecek program ve personeli destekleme çalışmalarını içerir.
• Programın diğer üç bileşenini (rehberlik müfredatı, bireysel planlama, müdahale hizmetleri) ve okulun diğer eğitsel programlarını desteklemek için yapılacak etkinlikleri kapsayan sistem desteğinin sürekli olmaması durumunda programın etkili bir şekilde uygulanması mümkün olmaz.
• Sistem desteği; profesyonel gelişim, personel ve çevreyle ilişkiler, müşavirlik, kurumlar ve toplumla ilişkiler, program yönetimi ve yürütülmesi, araştırma-geliştirme gibi alanlarda yapılacak etkinliklerle yürütülür.
Okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman), sistem desteğine ilişkin görevleri nelerdir?
a. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri ile ilgili konularda okul içi araştırmalar yapmak, sonuçlarından yararlanılmasını sağlamak
b. Öğrencilerin istek, ilgi, yetenek ve akademik başarılan doğrultusunda eğitsel kollara yönelmesi çalışmalarında, branş ve sınıf öğretmenlerine bilgi vermek ve işbirliği yapmak
c. Gerektiğinde Okul Aile Birliği ve Disiplin Kurulu toplantılarına katılmak ve bu toplantılarda Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetleri hakkında açıklayıcı bilgiler vermek ve/veya öğrencinin durumu hakkındaki fikrini söylemek
d. Uygulanmakta olan rehberlik programının ne ölçüde gerçekleştiği konusunda öğretmenler kuruluna bilgi vermek
e. Ders yılı sonunda uygulanan rehberlik faaliyetlerini, meydana gelen aksaklıkları, gelecek öğretim yılında rehberlik faaliyetleri için gerekli ihtiyaçları ve bu konu ile ilgili tekliflerini kapsayan bir rapor hazırlayarak koordinatör Rehber ve Psikolojik Danışmana sunmak
f. Ailelere, öğrencilere, sınıf öğretmenlerine ve gerektiğinde diğer okul personeline yönelik hizmet alanına uygun toplantı, konferans ve panel gibi etkinlikler düzenlemek
