Omurilik ne demektir? Omurilik nerededir, yapısı, görevleri, özellikleri hakkında bilgi.
Omurilik; (Lat. Medulla spinalis). Omurganın ortasındaki kanaldan geçen sinirsel organdır. Bir yandan beyinle ilgisi olduğu gibi, bir yandan da boylu boyunca vücudun her yanında da budak salan sinirler verir. Halk arasında murdariliği de denir. Erişkinlerde uzunluğu 45-50 cm arasında, genişliği ise 1 cm kadardır. Omuriliğe yatay bir kesit yapıldığında, ön ve arka yüzünden omuriliğin derinliğine doğru uzanan iki yarık görülür.
Omuriliğin yatay kesitinin başlıca iki yapıdan kurulduğu görülür: ortada kabaca “H” harfine benzeyen gri renkli bir bölge ve bunu dışarıdan saran beyaz bölgedir. Gri bölgenin ortasında bulunan küçük delik, omuriliğin ortasında ilerleyen kanalis sentralisin kesitidir. Gri maddenin ön dallarına ön boynuz, arka dallarına ise arka boynuz denir.
Omuriliğin ön ve arka kökleri, sağ ve solda dış yana doğru biraz ilerledikten sonra birleşirler ve tek bir sinir lifi biçimi alır. Arka kökler, ön köklerle birleşmeden önce Ganglion spinale denilen bir şişlik yaparlar. Gonglion spinalenin içinde sinir hücrelerinin gövdeleri bulunur. Arka kökler duyuyla ilgili sinir liflerini taşırlar. Buradaki sinir lifleri, çevreden aldıkları sinirsel uyanları omuriliğe taşırlar. Bu uyarılar daha sonra omurilikteki öteki sinir hücreleri aracılığıyla beynin ilgili bölgelerine taşınırlar.
Ön köklerde kasları kasılmaya yönelten motor sinir (oynatıcı sinir) lifleri bulunur. Omuriliğin ön ve arka kökleri biraz dış yan tarafta birbirleriyle birleşerek omurilik sinirlerini oluştururlar. 31 çift omurilik siniri vardır. Bunlardan 8 çifti boyun, 12 çifti göğüs, 5 çifti bel, 5 çifti sakral, 1 çifti ise koksiogal sinirler adım alırlar. Sözü edilen bu omurilik sinirleri, biraz dış yan tarafta ön ve arka olmak üzere iki dala ayrılırlar.
Arka dallar gövdenin arka bölümünün derisine duyu, kaslarına motor (oynatıcı) lifler gönderirler. Ön dallar da birbirleriyle birleşerek sinir pleksesusları denilen birleşik sinir liflerini oluştururlar. Beyinde olduğu gibi omurilikteki kanalis sentralisin içinde beyin-omurilik sıvısı dolaşır. Beyin-omurilik sıvısı daha sonra bazı bölgelerde özel deliklerden geçerek Subaraknoid aralığa geçer ve beyin zarlarındaki toplardamar lenf damarlarınca emilir. Beyin-omurilik sıvısının hacmi 100-150 ml kadardır.
Kaynak 2:
Omurilik
Omurilik; Latince medulla spinalis. omurgalılarda beyin ve beyin sapıyla birlikte merkez sinir sistemini oluşturan ve soğanilikten aşağı doğru omurga kanalı boyunca uzanan organdır.
Beyinle çevrel sinir sistemi arasında uyarı ve yanıtların aktarılmasını sağlayan sinir liflerinden oluşur. Omurilikten düzenli aralıklarla çıkan sinir çiftleri (omur sinirleri) her omurun yan bölümünde yer alan deliklerden geçer. Kabuk bölümü boz madde, iç bölümü akmaddeden oluşan beynin tersine omuriliğin kesitinde ortada kelebek biçiminde boz madde, bunun çevresinde ak madde bulunur. Akmadde miyelin kaplı sinir tellerinden, boz madde sinir hücrelerinin (nöron) gövdeleri, miyelinsiz hareket nöronu lifleri ve omuriliğin iki yanını ya da arka ve ön gangliyonları birbirine bağlayan hücrelerden oluşur. Vücudun işleyişiyle ilgili süreçler ve dış ortama ilişkin bilgiler sinir hücresi demetleriyle omurilikten beyne taşınır, ikisi arasındaki ayrım burada yapılır. Beyinde oluşan yanıtlar, başka demetler boyunca iletilerek vücuttaki hareket işlevlerinden sorumlu sinir hücrelerini ya da salgıbezlerini uyarır.
