Önemli Alkoller

0
Advertisement

Önemli alkoller kaç gruba ayrılır ve bu alkollerin isimleri, özellikleri ve formülleri hakkında kısa bilgiler

Mono Alkoller:

Metil alkol. Metanol, karbinol. Su ile her oranda karışan bir sıvıdır (kimyasal formülü: CH3-OH; kaynama noktası: 64.6°C).

Etil alkol. Etanol, alkol. Su ile her oranda karışan bir sıvıdır (kimyasal formülü: C2H5-OH; kaynama noktası: 78.4°C).

Propil alkoller. Propanoller. Kimyasal formülüm C2H7-OH. İki izomeri vardır. n-Propanol: Hoş kokulu, su ile her oranda karışan bir sıvıdır. Kaynama noktası: 97.2°C. İzopropanol: Renksiz bir sıvıdır. Kaynama noktası: 82.4°C.

Butil alkoller. Butanoller. Kimyasal formülü: C4H9-OH. Birbirinin izomeri olan 4 tane butanol vardır. Bunlardan ikisi birincil, biri ikincil, biri de üçüncül alkoldür. Bunlardan yaygın olarak butanol adıyla bilinen n-Butanol: Suda orta derece çözünen renksiz bir sıvıdır. Kaynama noktası: 117.8°C.

Amil alkoller. Pentanoller. Kimyasal formülü: C5H11-OH. Birbirinin izomeri olan 8 tane pentanol vardır. En önemlisi n-Pentanol’dür. Kaynama noktası: 138°C.

Advertisement

Yüksek mono alkoller. Doğada organik asitlerle oluşturdukları esterleri biçiminde bulunurlar. Bitkisel yağlar esterleşmiş biçimde: n-heksil alkol (kimyasal formülü: C6H13-OH: kaynama noktası: 157.5°c). n-oktil alkol (kimyasal formülü: C8H17-OH. kaynama noktası: 194.5°c). n-dooksil ya da laurilalkol (kimyasal formülü: C12H25-OH: erime noktası 24°c) içerirler. Doğal mumların (wax) bileşenleri olarak bulunan alkollere denir. Bunların başlıcaları: İspermeçet mumunda bulunan n-heksadesil alkol ya da setil alkol (kimyasal formülü: C16H33-OH: erime noktası: 49°c). Çin mumunda bulunan seril alkol ve balmumunda bulunan mirisil alkoldür.

Poli Alkoller. Doymuş bir hidrokarbon molekülündeki komşu karbon atomları üzerindeki hidrojen atomlarının hidroksil gruplarıyla yer değiştirmesi sonucunda oluşurlar. Moleküldeki hidroksil grubu sayısının artmasıyla birlikte sudaki çözünürlükleri artar, buna karşılık eterdeki çözünürlükleri azalır.

Etilen glikol. Su ve etanolle her oranda karışan renksiz bir sıvıdır. Kaynama noktası: 198°C.

Gliserin. Hayvansal ve bitkisel yağlarda bulunan gliseridlerin bileşeni olan en önemli trialkol. Su ve etanolle her oranda karışan renksiz, şurup kıvamında, tatlı bir sıvıdır. 1779’da Scheele tarafından zeytinyağının hidroliz ürünleri arasında bulundu. Kaynama noktası: 290°C.

Eritrol. En basit tetra alkoldür. Optikçe aktiflik gösterir. Eritrolden başlayarak penta alkoller ve heksa alkollerde aktiflik gösterirler.

Doymamış Alkoller:

Allil alkol. Su ile her oranda karışan, rahatsız edici kokusu olan akıcı bir sıvıdır. Sarmısak (allium satiyum) yağında bulunur.

Advertisement

Propargil alkol. Hoş kokulu akıcı bir sıvıdır. Asetilene benzer biçimde gümüşle patlayıcı bir gümüş bileşiği oluşturur.

Aromatik Alkoller:

Benzil alkol. Aromatik halkaya bağlı yan zincirde alkol grubu içeren en basit yapılı aromatik alkol. Suda hafifçe çözünen hoş kokulu, renksiz bir sıvıdır. Kolayca yükseltgenerek sırasıyla benzaldehit ve benzoik asit verir.

Feniletanol. Gülyağının başlıca bileşenilidir ve esterleri parfüm endüstrisinde büyük önem taşır.


Leave A Reply