Onitsha Pazar Edebiyatı nedir, özellikleri nelerdir? Onitsha Pazar Edebiyatı önemli eserleri, hakkında bilgi.
Onitsha Pazar Edebiyatı
Onitsha Pazar Edebiyatı; Nijerya’da okuma yazma düzeyi düşük yazarlarca (öğrenciler, yeniyetme gazeteciler ve taksi şoförleri) üretilen ve Nijerya’nın doğusundaki Onitsha pazarında satılan duygusal ve ahlaki nitelikli ucuz kitapçık ya da broşürleri kapsayan çağdaş edebi türdür. Bu türde ürün veren en verimli yazarlar arasında Felix N. Stephen ve Speedy Eric’le aynı zamanda önemli edebi kişilikler üzerine kısa oyunlar da yazan Thomas O. Iguh ve O. Olisah yer alır.
Onitsha edebiyatı hem Batılı kent yaşamına duyulan hayranlığı yansıtır, hem de kente yeni gelenleri Batılılaşmanın doğuracağı yozlaşmaya ve tehlikelere karşı uyarmayı amaçlar. Bu yapıtların tipik başlıkları arasında “Rose Only Loved My Money” (Rose Yalnızca Paramı Sevdi), “Drunkards Believe Bar as Heaven” (Sarhoşlar Barın Cennet Olduğuna İnanır), “Why Some Rich Men Have No Trust in Some Girls” (Neden Bazı Zengin Erkekler Bazı Kızlara Güvenmez), “How to Get a Lady in Love” (Kadın Nasıl Tavlanır) ve “How John Kennedy Suffered in Life and Death Suddenly” (John Kennedy Yaşarken ve Ani Ölümünde Nasıl Acı Çekti) sayılabilir. Duygusal nitelikli kısa romanlar ve siyasal broşürlerin yanı sıra aşk mektubu yazma, para harcama ve zengin olma yollarını gösteren kitapçıklar da büyük ilgi görmüş ve Onitsha pazarında çiftçilerin, balıkçıların, kuzeyden gelen sığır yetiştiricileri ve batıdan gelen kakao tüccarlarının yanında kitap satıcıları da elle basılan ve genellikle 50 sayfayı aşmayan bu ucuz broşürlere alıcı bulmuşlardır.
Onitsha kitapçıkları, edebi değerleri çok az olmakla birlikte, eğitim düzeyi düşük geniş okur kitlelerinin İngilizcelerini geliştirme ve kırdan kente göçmüş insanların acil sorunlarına çözüm getirme, onların büyük kent yaşamına ayak uydurmalarına ve kırsal değerlerle kente özgü yaşama biçimlerini uzlaştırmalarına yardımcı olma gibi eğitsel işlevler görür. Ama bu yapıtlarda geleneksel töreler çoğu zaman gönülsüzce savunulur; köyde kalan yaşlılar genellikle modası geçmiş düşüncelerin simgeleri olarak gösterilerek bozuk İngilizceleri alay konusu edilir. Tehlikeli kent yaşamı, aslında pek çok Onitsha yazarının gözünde gizli bir hayranlık nesnesidir ve Nijerya’nın önde gelen edebiyatçılarında görülen “Afrika’nın yitirilmiş geçmişi”ne duyulan özleme bu yazarlarda rastlanmaz. Okur ile yazar arasındaki yakın ilişki açısından önem taşıyan Onitsha pazar edebiyatı, Nijerya edebiyatının ana akımlarının yanı sıra bugün de varlığını sürdürmektedir.
