Opal taşı nedir, nasıl bir taştır? Opal taşının özellikleri, nerede bulunur, çeşitleri nelerdir, opal hakkında bilgi.
Opal Taşı
Opal Taşı; panzehir taşı olarak da bilinir, silis minerallerinden kristobalitin değerli taş olarak kullanılan, mikrokristal yapılı türüdür. Çok eskilerden beri mücevher yapımında kullanılan opal, Romalılarca zümrütten sonraki en değerli taş olarak kabul edilirdi.
Opal aslında renksizdir, ama bu tür opale ender rastlanır. Taşın içine dağılmış halde bulunan katışkılar malzemeye mat gövde renkleri kazandırır; bu renkler, demir oksitlerinden kaynaklanan sarılar ve kırmızılardan, manganez oksitlerinden ve organik karbondan kaynaklanan siyaha kadar değişir. Gövde rengi çok koyu gri ya da mavi ile siyah arasında değişen siyah opal çok ender bulunan, en değerli türlerden biridir. Açık gövde renklerine sahip beyaz opal ile sarı, turuncu ya da ateş kırmızısı gövde renkli kırmızı opale daha sık rastlanır.
En değerli opaller, süt ya da inci parlaklığına sahip, ışık altında sedeflenen yarı saydam ya da saydam taşlardır. Bu taşlar ışığı değişik açılardan değişik renklerde yansıtır; bu özellik, taşın içindeki çok küçük çatlakların ya da başka iç yapı düzensizliklerinin yol açtığı girişim olgusundan kaynaklanır.
Opal dolaşım halindeki sulardan yumrular, sarkıt kütleleri, damarcıklar ve kabuklanmalar halinde ya da başka biçimlerde çökelir ve hemen her tür kayaç içinde oluşabilir. En sık rastlandığı yerler, özellikle sıcak kaynarca etkinliğinin bulunduğu alanlardaki volkanik kayaçlardır. Ayrıca ağaç ve başka türden organik fosillerin ve jips, kalsit, feldispatlar gibi pek çok mineralin yerini alarak (ornatım) psödomorflar halinde de gelişir.
En değerli opaller Avustralya’daki Yeni Güney Galler, Queensland ve Güney Avustralya’dan elde edilir; Lightning Sırtı bölgesi zarif siyah opaliyle ünlüdür. Beyaz opal Japonya’dan, kırmızı opal Meksika ve Honduras’tan, öteki değerli türler ise Hindistan, Yeni Zelanda ve ABD’nin batı kesimlerinden çıkarılır. Çok değişik yerlerden elde edilen adi opaller aşındırıcı, yalıtkan madde, dolgu malzemesi ve seramik katışığı olarak kullanılır.
Kırmızı opaller genellikle fasetalı biçimde tıraşlanır, ama öteki değerli türlere çoğunlukla fasetasız (en cabochon) kesim uygulanır, çünkü bunların optik özellikleri, yüzeyleri ancak düzgün yuvarlak biçimde tıraşlandığında korunabilir. Opal suyunu yitirdiğinde çatlayabilir ya da rengini kaybedebilir, bu nedenle tıraşlanan taşlar satılana değin genellikle su içinde ya da yağla sıvanarak korunur. Opal çok kolay su soğurur. Aşırı derecede geçirgen bir opal türü olan hidrofan şaşılacak miktarlarda su soğurur; hidrofan kuruyken hemen hemen saydamsız, suya doyduğunda ise saydamdır.
Kaynak – 2
OPAL
Değerli bir taştır. «Panzehir taşı» da denilir. Kimya bakımından opal, «amorf» (kristallenmemiş), yapısında x molekül su bulunan bir silisyum dioksit mineralidir. Mohs’un sertlik cetvelinde 6. derecede bulunur.
Opal silikat ve silikatlı taşların, daha çok serpentinin sıcak su ile bozulmasından meydana gelir. Birçok cinsleri vardır:
Asil Opal. — Macaristan’da, Meksika’da bulunur. Yarı saydam, oynak cilalı ve beyaz, sarı, kırmızı, mavi, yeşil renklerde bulunabilir. Mücevher olarak kullanılır.
Ateş Opal. — İçinde bulunan demir oksit dolayısı ile kırmızı ve esmer renktedir. Macaristan ve Meksika’dan başka Anadolu’da Simav’da bulunur.
Süt Opal. — Kuru halde bulanıktır. Su alınca kısa bir süre cilalı olabilir.
