Karadenizin Yemyeşil Şehri Ordu’nun Coğrafi Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Ordu ili nerededir? Ordu ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi. Ordu’nun toplumsal yapısı ve ekonomisi.

Ordu İle Panaromik Görüntüsü

Ordu İle Panaromik Görüntüsü

  • Yüzölçümü: 6.011 km2.
  • İlçeleri: Merkez, Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey, Ünye

Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz Bölümü’nde il ve bu ilin merkezi kenttir. 40°18′-41°08′ kuzey enlemleriyle 36° 52′-38°12′ doğu boylamları arasında yer alan il, kuzeyden Karadeniz, doğudan Giresun, güneydoğudan Sivas, güneyden Tokat, batıdan Samsun illeriyle çevrilidir.

Yüzey Şekilleri

Toplam yüzölçümünün % 83.6’sı dağlarla kaplıdır. Dağlar üzerindeki yaylaların oranı % 15.9 ile sınırlı kalırken ovaların oranı ancak binde 5’tir. 200 m yüksekliğindeki yerler, denize koşut uzanan dar bir şerit görünümündedir. Kıyıdan içerilere girildikçe artan yükselti güneyde Sivas ve Tokat sınırlarında 2.000-3.000 m’ye ulaşır. Dar kıyı şeridi, ırmak ağızlarında biraz genişler. Kıyı dağları adıyla anılan ve kıyıya koşut uzanan Canik Dağları’nın yükseltileri doğudan batıya doğru azalır. Ordu-Giresun sınır yakınlarında Karagöl Dağı (3.105 m), ilin en yüksek noktasıdır. Daha batıda Göndeliç Tepe (2.789 m), Yaylıtepe (2.619 m), Eğriçu (2.288 m), Kabaktepe (1.910 m) Fatsa’nın güneyinde Kuşkaya’da (1.900 m) yükseltiler görülür. Fındıkkalan Tepe’de 1.660 m olan yükselti, Korgan’da 1.000 m, Kumru’da 750 m’ye düşer.

İlin güneydoğusunda Karagöl Dağları adı verilen, kuzeye doğru hafif eğimli kütle, kıyıdan 50 km içeridedir. Ortalama yükseltisi 1.500-1.600 m olan kütlenin kuzeybatı ucunda Elmalı Göl yer alır. Buzulların oluşturduğu yer şekilleri göze çarpar. Bu oluşumlar arasında yer yer duvar gibi dik yamaçların çevrelediği küçük göller (Camiligöl, Aygır Gölü, Bağırsak Gölü) vardır. İl merkezi, Kıyıda Boztepe (450 m) eteklerinde kuruludur. Boztepe, sekiler oluşturarak denize iner. Başlıca yaylalar, Çambaşı (1.850 m), Keyf Alanı (1.200 m), Perşembe Yaylası’dır (1.350 m). Perşembe Yaylası’nın bir bölümü Yeşilırmak Havzası’na girer.

Irmakların tümü Karadeniz’e dökülür. Genelde yağmurla beslenen ve sağnak yağışlardan sonra taşan ırmaklar kısa akışlıdır. Melet Irmağı, Bülbül Deresi, Civil Deresi başlıca sularıdır. Melet Irmağı (126 km), 2.400 m yükseltide dağlık alandan doğar. Bülbül Deresi (60 km), Boztepe’nin doğusunu izleyerek akar, Melet ile Bülbül Deresi arasında akan, 60 km uzunluğundaki Civil Deresi’nin vadisi tarım açısından önem taşır. Karagöl, Gaga Gölü, Ulugöl başlıca göllerdir. 136 km’lik kıyı şeridi, genelde dik yamaçlı olup küçük ve sığ koylara rastlanır.

Ordu İli Fiziki Harita

Ordu İli Fiziki Harita

İklim ve Bitki Örtüsü

Ordu, Karadeniz ikliminin etkisi altındadır. Kıyı kesiminde kışlar ılıman, yazlar serin geçer, yağış tüm mevsimlere dağılır. İç kesimlerde yükselti artışına bağlı olarak sıcaklık düşer, kar yağışı artar, iklim sertleşir. Yıllık ortalama sıcaklık 13-14°C’dir. En soğuk ay ocak, en sıcak ay temmuzdur. Yıllık ortalama yağış tutarı 1.960 mm’dir. Karadeniz ikliminin, orman yetişmesi için yarattığı elverişli ortam, tüm Karadeniz kıyıları gibi Ordu İli’nde de geçerlidir.

Advertisement

Ancak, tarla açma, hayvan otlatma, aşırı kesimler nedeniyle günümüzde orman alanları daralmış, verim düşmüş, doğal yapı bozulmuştur. Ormanın kalıntıları ve ormanın kalkmasından sonra zemini kaplayan ormanaltı çalı türleri ve kısmen Akdeniz çalı türleri hemen her yerde görülür. Geniş yapraklı orman ağacı kuşağı, 1.200-1.300 m yükseltiye kadar çıkar. Daha yukarılar iğneyapraklı ağaçlar, 2.000 m’nin üzerindeki yaylalar, zengin çayır otlarıyla kaplıdır.

Her mevsim yeşil görünümlü olan ilde, ilkbahar aylarında renklenen yayla bitkileri doğal görünümü zenginleştirir. Yapraklı orman kuşağını oluşturan başlıca türler gürgen, kayın, meşe, kestane, kaçaağaç, kızılağaç, kızılcıktır. Yükseklerde karaçam, köknar Karadeniz ardı yamaçlarda meşe ve kurakçıl bitkilerden oluşan bir örtü yayılır. Akkuş kayın ormanları, ülkemizin en zengin kayın ormanlarının başında gelir.

Toplumsal Yapı ve Ekonomi

Nüfus yoğunluğu açısından ülke ortalamasının çok üzerinde olan ilin Merkez ile birlikte toplam 19 ilçesi vardır. Merkez, Ünye, Fatsa, Perşembe en kalabalık; Çatalpınar, Gülyalı, İkizce, Kabataş en az nüfuslu ilçelerdir. Mesudiye, Perşembe, Ulubey ilçelerinde son on yılda, göç nedeniyle nüfus azalması vardır.

Ekonomi, büyük ölçüde tarım ve balıkçılığa dayalıdır. Engebeli yapı nedeniyle tarım çok sınırlı bir alanda yapılır. Fındık, tarımsal üretimin en önemli ürünüdür. En çok mısır yetiştirilir. Tahıllardan buğday, arpa, çavdar, yulaf, pirinç; nohut, fasulye, mercimek, fiğ; endüstri bitkilerinden kenevir; yağlı tohumlardan soyafasulyesi; yumru bitkilerden soğan, sarmısak, patates yetiştirilir. Fındık dışında meyvecilik fazla önemli değildir. Yıllık fındık üretimi 72 bin tondur (Türkiye fındık üretimini % 27’si).

Uygun alanlarda çay yetiştirilme çalışmaları sürdürülmektedir. İlin doğusundaki topraklarda 600 hektar alanda yapılan üretimde yaş çay yaprağı alınır. Sebze (lahana, marul, pırasa, fasulye, barbunya, kabak, hıyar, domates, biber, soğan, sarmısak, havuç) üretimi, tüketime yöneliktir. Yem bitkisi olarak mısır, fiğ, burçak, yonca, korunga yetiştirilir. Yaylalarda küçükbaş hayvanlar, kıyı kesiminde sığır beslenir. 350 bin dolayında büyükbaş ve 330 bin dolayında küçükbaş (koyun, kıl keçi, tiftik keçi) hayvan varlığı vardır. Geniş alan kaplayan, ancak tarım alanlarının genişlemesi karşısında yukarılara çekilen ormanların doğal yapısı bozulmuş, verimi azalmıştır. Eldeki ormanlardan maden, tomruk, tel direk, yakacak ve endüstri odunu sağlanır.

Yeni kurulan orman fidanlığında üretilen fidanlar çevredeki verimsiz orman alanlarının ağaçlandırılmasında kullanılır. Balıkçılık, kıyı kesimindeki halkın bir bölümünün en önemli geçim kaynağıdır. Hamsi, palamut, en fazla avlanan balıklardır. Fatsa, Çamaş, Gölköy’de bakır; Fatsa, Ulubey’de manganez, Mesudiye, Gölköy, Gürgentepe’de demir yatakları vardır.

Advertisement


Leave A Reply