Ordu ilinin tarihi özellikleri, tarihçesi nedir? Ordu ilinde bulunan tarihi mekanlar, gezilecek yerler, tarihteki önemi ile ilgili bilgi.
Ordu Tarihçesi – Tarihi Yerleri
ORDU TARİHİ:
Hititlerin Anadolu’nun büyük bir bölümünü egemenlikleri altına aldıkları sırada Ordu da içlerinde olmak üzere Karadeniz kıyılarında yarı yerleşik bir toplum olan Kaşkalar yaşıyorlardı. Ordu yöresindeki en eski yerleşme merkezi bugün il merkezinin 9 km kuzeybatısında yer alan ve Bozukkale diye adlandırılan yerde yıkıntılarına rastlanan Kotyora’dır. Burası Miletos kökenli Sinoplu göçmenler tarafından İÖ 7.yüzyılda kuruldu.
Ordu Bölgesi’nin Pers İmparatorluğu’nun ve daha sonra İskender İmparatorluğu’nun egemenliğine geçip geçmediği kesin olarak bilinmemektedir. İskender İmparatorluğu’nun parçalanmasından sonra, Karadeniz Bölgesi’nde kurulan Pontos Devleti uzun süre bölgedeki egemenliğini sürdürdü (İÖ 302-63). Pontos Kralı VI. Mithradates Romalılara yenilince (İÖ 71) Pontos Devleti‘ nin toprakları aynı adı taşıyan bir eyalet olarak Roma imparatorluğu’nun ikiye ayrılması üzerine Ordu Bizans’ın yönetimine geçti ve bu durum Osmanlı fethine kadar sürdü.
Malazgirt Zaferi Sonrası
Malazgirt Zaferi‘ni izleyen yıllarda Süleyman Şah’ın komutanlarından Karatekin, Karadeniz kıyılarıyla birlikte Ordu’yu da Anadolu Selçuklu Devleti’ ne bağladı. 1097’de bölge yine Bizans’ın egemenliğine geçti. Komnenos sülalesinden Aleksios ve David kardeşler, merkezi Trabzon olmak üzere Trabzon Rum Devleti’ni kurdular (1204). Bu devletin sınırları Ereğli’ye katüm Karadeniz kıyısını kapsıyordu. Trabzon Rum İmparatoru II. İoannes döneminde (1280-1297) Giresun’a kadar olan bölge Türkmenlerin eline geçti. Moğol baskısının artması sonucu, Samsun’dan Ordu’ya kadar uzanan ve Canik adı verilen bölgede Tacettinoğulları Beyliği kuruldu, bölge, 1428’de Osmanlı topraklarına katıldı. 19. yüzyıl ortalarında Ordu, bugünkü adını aldı. Önce Giresun’a bağlı bir köyden daha sonra Trabzon’a bağlı bir kaza oldu. 20. yüzyılın ilk yıllarında hızla gelişerek sancak merkezi, Cumhuriyet ile birlikte de il oldu.
Ordu yöresi İÖ 17. yüzyılda Kaşkaların yurduydu. Varlıklarını İÖ 8. yüzyıla değin sürdüren Kaşkaların Hitit başkenti Hattuşa’ya (Boğazköy), hatta Asur sınırına kadar akınlar düzenlediği bilinmektedir. Bütün Karadeniz kıyısında ticaret ve deniz ulaşımına egemen olan Miletoslular yörenin kıyı kesiminde ticaret kolonileri kurdular. Med ve Pers egemenliklerinden sonra İÖ 4. yüzyıl sonunda kurulan Pontus Krallığı’nın sınırları içinde kalan yöre, İÖ 1. yüzyılda Romalılarca ele geçirildi ve yönetim açısından Pontus Polemoniacus’a bağlandı. Bizans döneminde önce Armeniakon Theması daha sonra Khaldia Theması’nın sınırları içinde yer aldı.
11. ve 12. yüzyıllar
11. ve 12. yüzyıllarda Danişmendliler, Anadolu Selçukluları ve Bizanslılar arasında el değiştirdi. Bir süre Komnenosların Trabzon’da kurduğu devletin egemenliğinde kaldıktan sonra batı kesimi Hacıemiroğullarının yönetimine girdi. 1461’de II. Mehmed (Fatih) tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. 19. yüzyıl sonlarında yörenin büyük bölümü Trabzon vilayetinin Merkez sancağına bağlı Ordu kazası ile Canik sancağına bağlı Fatsa ve Ünye kazalarının sınırlan içindeydi. Mesudiye’yi içine alan güneydoğu kesimi ise Sivas vilayetine bağlıydı. Halkının bir bölümü Rum ve Ermenilerden oluşan yöre, Kurtuluş Savaşı sırasında Pontus çetelerinin baskılarından etkilendi. Kentteki başlıca tarihsel yapılar Orta Camisi olarak da bilinen İbrahim Paşa Camisi 18001, Hamidiye (Hükümet) Camisi 1891), Yalı (Aziziye) Camisi ile Konstantin, Mustafa Bey, Yusuf Ağa, Soğuksu ve Çürüksulu Ali Paşa çeşmeleridir. Eskipazar köyü yakınında 16. ve 18. yüzyıllarda yapıldığı sanılan cami ve hamam kalıntılarına rastlanır.
Hamidiye Camisi
TARİHSEL ESERLER:
Günümüzdeki Ordu çok yakın zamanlarda kurulduğu için Merkez İlçe’de tarihsel değer taşıyan yapılar çok azdır, çoğunluğu da 19. yüzyıl gibi geç bir döneme aittir.
Bunların başlıcaları: 1800’lerin başında yapılmış olan İbrahim Paşa Camisinin minaresi çift şerefelidir. Ordu’ nun ikinci en eski camisi Hükümet Camisi adıyla da bilinen Hamidiye Camisi’dır. 1891’de yaptırıldı, iki minaresi vardır. Kıyıda yer alan ve bir ada da Aziziye Camisi olan Yalı Camisi, Ordu’nun en eski camilerinden biri olmakla birlikte 1883’te geçirdiği yangından sonra tümüyle yıkıntı durumuna gelince 1894-1895’te yeniden ayağa kaldırıldı; minaresi tek şerefelidir. 1956’da ibadete açılan Selimiye Camisinin tarihsel niteliği yoktur. İbrahim Paşa Camisi’nden getirilen mihrabı dikkate değerdir.
