Orfizm nedir? Orfizm akımının özellikleri nelerdir, tarihçesi nedir? Orfizm akımına bağlı ressamlar ve eserleri hakkında bilgi.
Orfizm
Orfizm; Fransızca orphisme, kübizm akımı içinde renge öncelik tanıyan eğilimdir. Adını 1912’de şair Guillaume Apollinaire koymuştur. Apollinaire orphie sözcüğüyle hem simgeci ressamların Paul Gauguin‘in renk düzenlemesini anımsatarak kullandıkları orphie sanat terimine, hem de efsanevi şair Orpheus’a gönderme yapmıştı. Orfizmin en önemli temsilcileri Robert Delaunay, Fernand Léger, Francis Picabia ve Marcel Duchamp idi. Delaunay ve karısı Sonia müziğe yaklaşma çabasıyla, gözle görünenin soyut renk uyumlarına dönüştürülmesi konusunda çalıştılar.
Orfizmin Ünlüleri
Renkle kübizmi birleştirmede Delaunay’ in yararlandığı kaynaklardan biri, kimyacı Michel-Eugène Chevreul’ün De la loi du contraste simultané des couleurs (1839; Renklerin Eşzamanlı Karşıtlıkları Kuralı Üzerine) adlı kitabıydı. 1880’lerde yeni-izlenimci ressam Georges Seurat da bu kuramları kullanmıştı, ama Delaunay’in farkı bu kuramları soyut bir anlatım doğrultusunda, renk ve ışık etkilerini bir nesneye bağlı olmaksızın uygulamasıydı. “Eşzamanlı Kompozisyon: Renk Çarkları” (1912-13, Modern Sanat Müzesi, New York) adlı orfist yapıtında Delaunay üst üste gelen renk çemberlerinin kendi ritim ve hareketlerine yer verdi.
Orfizme bağlı bir başka ressam da Paris’te yaşayan Çek asıllı Frantisek Kupka’ydı. Kupka 1912’de “Newton’un Renk Çarkları (İki Renkli Füg Çalışması)”nı (Philadelphia Sanat Müzesi) yaptığında bir olasılıkla Delaunay’in renk çarkları üzerine yaptığı resimleri biliyordu.
1912’de Delaunay’in Paris’teki atölyesini ziyaret eden August Macke, Franz Marc ve Paul Klee onun resimlerinden büyük ölçüde etkilendiler, bu etkiler sonraki yapıtlarına da yansıdı. Orfizm Alman kübizminin gelişiminde de etkili oldu.
