Orman Gülü Nasıl Bir Çiçektir? Orman Gülünün Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Orman gülü nedir, nasıl bir çiçektir? Orman gülünün özellikleri nelerdir, nerede ve nasıl yetişir, orman gülü hakkında bilgi.

Orman Gülü

Orman Gülü

Orman Gülü; fundagiller (Ericaceae) familyasının Rhododendron cinsini oluşturan 800 kadar gösterişli çalı türünün ortak adıdır. Başlıca Kuzey ılıman iklim kuşağına özgü olan bu türler özellikle Himalayalar’ın, Güneydoğu Asya’nın ve Malezya’nın serin ve nemli bölgelerinde yaygındır. Türkiye’de de Karadeniz kıyısındaki ormanlık alanlarda yetişir. Fazla bir ekonomik değeri olmayan bu bitkiler çoğu kez süs bitkisi olarak yetiştirilir. Rhododendron cinsinin yaygın olarak açalya adıyla anılan süs türleri, kimi uzmanlarca bu cinsten kabul edilmeyip Azalea Latince adı altında ayrı bir cins olarak sınıflandırılır.

Orman gülleri yapraklarını döken ve dökmeyen türleri kapsar; büyüklükleri toprağın yüzeyini kaplayan alçak boylu çalılardan ağaçlara kadar çeşitlilik gösterir. Örneğin ilk kez 1600’lerin ortalarında süs bitkisi olarak yetiştirilmeye başlayan R. hirsutum 1 m uzunluğundadır; buna karşılık ancak 10 cm’ye varan boyuyla R. prostratum cüce bir tür, R. arboreum, R. barbatum ve R. giganteum ise 12 m’ye kadar uzayabilen ağaçsı türlerdir.

Dallara almaşık olarak dizilen kalın ve derimsi yapraklarının kenarı düz ya da dişlidir.

Çoğu kez demetler oluşturan borumsu ya da huni biçimli, albenili çiçekleri vardır; renkleri beyaz, san, pembe, kırmızı, mor ve mavi arasında değişir. Yumurta biçimli kapsül tipi meyvelerinin içinde, rüzgârda kolaylıkla uçuşabilen çok sayıda tohum bulunur.

Kafkasya’dan Türkiye’ye kadar uzanan bölgelerde yaygın olan, ayrıca Lübnan ve İspanya’da da bulunan komar (Rhododendron ponticum) salkımlar oluşturan pembemsi mor renkli çiçekleriyle ayırt edilir. Kışın dökülmeyen, geniş şerit ya da elips biçimli yapraklarının üst yüzü parlak koyu, alt yüzü soluk yeşildir. Bazı zehirli bileşikler (andromedotoksin) içeren, bu nedenle de özellikle Doğu Karadeniz Bölümü’nde sık rastlanan zehirli balların (deli bal) oluşumundan sorumlu tutulan bu ve buna yakın türler halk arasında çoğu kez “ağu” adıyla anılır. Anayurdu gene Kafkasya ve Anadolu olan zifin (R. luteum) ise en çok 3-4 m’ye değin boylanabilen ve kışın yapraklarını döken bir çalıdır.

Advertisement

Parlak sarı renkli ve keskin kokulu çiçekleri, her iki yüzü de ipeksi tüylerle kaplı, ince dişli mızraksı yaprakları vardır. Sarımsı beyaz renkli çiçekleriyle ayırt edilen Kafkas orman gülü (R. caucasicum) başta Kafkasya’nın yüksek dağlık kesimleri olmak üzere dar bir alanda sınırlı bir dağılım gösterir; Karadeniz Bölgesi’nde de bulunan bu tür öbür türlere göre daha seyrektir. Gene Kafkasya ve Kuzey Anadolu’ya özgü olan R. smirnowii pembemsi kırmızı, R. urgernii ise beyazımsı çiçekleriyle ayırt edilir.


Leave A Reply