Orta Bohemya nerededir? Çek Cumhuriyetinde içine Prag kentini de alan kraj olarak geçen il hakkında coğrafi bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Prag – Çek Cumhuriyeti
Orta Bohemya Çekçe Stredocesky Kraj ya da Stredni Cechy, Çek Cumhuriyeti’nin orta-kuzey kesiminde il (kraj). Yönetimi ayrı olan il merkezi Prag dışında, 10.994 km2’lik bir alanı kaplar. Güney kesiminde Stredo-ieskâ Pahorkatina, Hornosâzavskâ Pahor-katina, Brdy Hfebeny ve Krivoklâtskâ Vrchovina dağlarının kuzey sırtları; kuzey kesiminde ise Elbe (Labe) ve Vltava (Mol-dau) ırmaklarının oluşturduğu ovalar yer alır. Bölgenin başlıca su toplama sistemleri olan bu iki ırmak MĞlnı’k’in güneyinde birleşir.
Başlıca ürünler, hayvan yemi olarak kullanılan mısır, şekerkamışı, buğday, arpa, yulaf, patates ve yoncadır. Kuzeydeki ovalarda çoğunlukla şekerkamışı, buğday ve arpa; güneydeki tepelerde yulaf, çavdar, patates ve keten yetiştirilir. Rakovnik, Melnik, Kladno ilçelerinde (okres) yetiştirilen şerbetçi otu hem yerli bira sanayisinde kullanılır, hem de ihraç edilir. Elbe ve Vltava vadileri bağlarıyla ünlüdür. İlin şarapçılık merkezi Melnik’te, yörede şarapçılığı başlatan Kutsal Roma-Germen imparatoru IV. Karl onuruna her eylülde şarap şenlikleri düzenlenir. Mandıralar Benesov ve Mladâ Boleslav’da toplanmıştır. İlin dörtte birinden fazlası, özellikle batıdaki ilçelerde yoğunlaşan göknar, ladin, çam, meşe ve kayın ormanlarıyla kaplıdır. Breznice ile Horovice başlıca kerestecilik, Lochovice ile Vranenad Vltavou ise kâğıt sanayisi merkezleridir.
Kladno, Slany ve Melnik’te bitümlü taşkömürü, Rakovnik çevresinde ise bitümlü kömür ve antrasitle, ateşe dayanıklı kil bulunur. Pribram’da Mnisek pod Brdy ve Kutnâ Hora’da kurşun, çinko, gümüş, uranyum, demir cevheri çıkarılır. Vltava üzerinde Slapy, Stechovice, Kamyk nad Vltavou ve Orlik’te kurulan barajlarda hidroelektrik enerji üretilmektedir.
Ağır sanayi, ilin kuzeyinde yoğunlaşmıştır.
Prag’ın batısındaki Kladno-Slany demir-çelik, elektronik araç, tekstil ve gıda tesisleriyle büyük bir sanayi merkezidir. Bir petrol rafinerisi bulunan Kralupy’de petrokimya sanayisi, yapay kauçuk ve ahşap eşya yapımı gelişmiştir. Melnik ve Kostelec nad Labe’de şeker, VelkĞ Popovice ve Bene-Sov’da bira imal edilir. Kuzeydoğudaki Mladâ Boleslav’da büyük bir Skoda otomobil fabrikası vardır. Güneybatıdaki madencilik merkezi Pribram dışında kalan güney kentlerinin çoğunda geleneksel hafif sanayiler bulunur. Sâzava’da ve Kolin yakınlarındaki Podebrady’de cam, Rakovnik’te seramik sanayisi gelişmiştir. Ayrıca bir sabun fabrikası ve kökeni ortaçağa uzanan bir içki fabrikası vardır.
Kültür kurumlarının çoğu Prag’da toplanmakla birlikte, öteki bazı kentler de önemli kültür etkinliklerine sahne olur. Prag’ın kuzeybatısındaki Nelahozeves’te Antonin Dvorâk‘ın bugün müze haline getirilmiş evi bulunur. Rönesans üslubundaki şatonun cephesi kazıma (sgraffito) tekniğiyle bezelidir. 13. ve 14. yüzyıllarda gümüş madenciliğiyle zenginleşen ve Bohemya’nın Prag’ dan sonra ikinci önemli kenti haline gelen Kutnâ Hora’nın eski binaları koruma altına alınmıştır.
Gotik ve barok üslupta evlerle çevrili bir alanın kenarında, Vlassky Dvur (İtalyan Sarayı) ile geç gotik üsluptaki St. Barbara Katedrali yer alır. Kuzeydoğudaki Kacina’da, imparatorluk döneminden kalma bir saray (1822) bugün tarım müzesi ve kütüphane olarak kullanılmaktadır. Prag’ın güneybatısındaki Pribram’da, Svatâ Hora hac merkezi yer alır. Sâzava’da, Aziz Prokop ile ilişkili eski bir Benedikten manastırı (1039) vardır. Barok üsluptaki kilisede Prokop Müzesi yer alır. Kladno’nun doğusunda, Haziran 1942’de Naziler tarafından yerle bir edilen madenci köyü Lidice’nin kalıntıları vardır. Yakınında köy halkının anısına bir müze ve anıt yapılmıştır.
20. yüzyıl başlarında Podebrady’de ortaya çıkarılan kaplıca çok sayıda ziyaretçi çeker. Kaynağından karbonatlı su çıkan kaplıcada çamur banyosu yapılır. Vltava Irmağındaki barajların ardında biriken göller ırmak ulaşımının gelişmesini ve yörenin bir tatil merkezi haline gelmesini sağlamıştır. Zlatykun’daki Koneprusy Mağaralarında 1,5 km boyunca, üç düzeyde uzanan sarkıt ve dikitler yer alır. 1950’de ortaya çıkarılan mağaralarda Tarih öncesinden kalma araçlar da bulunmuştur. Hırsızlar Mağarası denen bölüm, 15. yüzyılda Jan Hus yandaşlarının sahte para bastıkları sığınaktır. İl nüfusunun büyük bölümünü Çekler oluşturur; batıda Slovak azınlıklar vardır.
