Ortodoksluk Nedir? Ne Anlama Gelir? İnanç Sistemleri Nasıldır?

0
Advertisement

Ortodoksluk nedir? Ortodoks ne anlama gelir? Ortodoksluk mezhebinin özellikleri nelerdir? Ortodoksluğun tarihçesi ve hakkında temel bilgiler.

Ortodoksluk; Hristiyanlığın mezheplerinden biridir. Vahye ve Meşru Kilise’nin kararlarına uygun olan öğretilerin tümüdür. Papa’nın İsa’nın yetkilerini taşımadığını, tek Tanrısal önder olan İsa’nın görevlerinin kimseye devredilmediğini, dinin temelinin doğru inancı benimsemek olduğunu savunun bu mezhebin adı, Yunanca Doğu Kanı anlamına gelen “Othos Doksa” sözcüğünden gelir. Bu inancı benimseyenler, Arius, Nestorius gibi din ulularıyla mücadele ettiler.

ortodoks

Ortodoks inancının temelini oluşturan Kutsal Kitap, kutsal geleneğe ilişkin ilkelerle 325-787 arasında toplanan yedi konsilde belirlendi. Tanrı kavramının yalnızca oğul aracılığıyla babadan kaynaklandığını öğreten Ortodoks Kilisesi ile 8. yüzyılda Papa II. Leo başkanlığında Tanrı kavramını hem oğul hem de babaya bağlayan Roma Katolik Kilisesi karşı karşıya geldi. 9. yüzyıldan başlayarak iki taraf arasında artan karşılıkla anlayışsızlığa dönüştü ve bu iki mezhebin kopmasına neden oldu. 1054, Doğu ve Batı’nın resmen ayrıldığı tarih olarak kabul edilir. 1453’te İstanbul’un alınmasından sonra Bizans Kilisesi (Doğu Roma-İstanbul Patrikhanesi) Osmanlıların egemenliğine girdi. Önceleri tüm Doğu Roma kiliseleri İstanbul Kilisesi’ne bağlıydılar. Ancak daha sonra kopmalar oldu. Böylece İstanbul Ortodoks Kilisesi, merkezi İstanbul’da bulunan Rum Ortodoks Kilisesi, merkezi Erivan’da bulunan Ermeni Ortodoks Kilisesi ve merkezi Mardin’de bulunan Süryani Ortodoks Kilisesi olarak ayrıldı.

Osmanlı yönetimi altındaki tüm kiliseler özerk nitelikte kurumlardı.

Ancak zamanla sınırların değişmesi ve kilise merkezlerinden birinin (Erivan) komşu bir ülkenin sınırları içinde kalması Ortodoks kiliselerinde değişikliklere neden oldu. Bizans Ortodoks Kilisesi’nin varisi olarak kendini gören imparatorluk içindeki Ortodoks kiliselerinin koruyucusu gibi davranmaya başlayınca bu durum Ermeni Ortodoks Kilisesi’ni de etkiledi ve Rus Ortodoks Kilisesi’nin izinden yürüyen Erivan Ortodoks Kilisesi ile İstanbul Ermeni Ortodoks Kilisesi birbirinden ayrıldı. Bu ayrılığın nedeni Erivan Ortodoks Kilisesi’nin İstanbul Ermeni Ortodoks Kilisesi’nin işlerine karışmaya başlamasıdır.

ortodoks

Advertisement
Ortodoks kiliselerinin Batı’daki etkinliği 16. yüzyılda sona erdi.

İmparatorluğun gücünü yitirdiği dönemlerde ise Rum Ortodoks Kilisesi Avrupa’ya, Ermeni Ortodoks Kilisesi de Rusya’ya sığınma eğilimleri gösterdi. Tanzimat’ın ilanından sonra ise öteki azınlıklar gibi Ortodoks azınlığı da yeni birtakım ayrıcalıklar tanındı. Bu durum, Birinci Dünya Savaşı’na kadar sürdü ve bu süre içinde Rum Ortodoks Kilisesi Yunanistan’ın bağımsızlığa kavuşması, Anadolu toprakları üzerinde Büyük Yunanistan’ı (Megalo İdea) yeniden kurma düşüncesi doğrultusunda tüm dünya Ortodokslarını Türkiye’ ye kırşı birleştirmek için yoğun bir çaba harcadı. Rum ve Ermeni Ortodoks kiliselerinin merkezi İstanbul, Süryani Ortodokslarının merkezi ise Mardin’ dir.

Doğu mezhepleri boşanmayı ve yeniden evlenmeyi kabul etmektedir. Rahip olduktan sonra evlenilemez. Dul kalan rahipler de ikinci kez evlenemezler. Piskoposlar, bekâr ya da dul olan rahip ve papazlar arasından seçilir. Törenlerinde ekmekle şarap, Hz. İsa‘ nın gerçek eti ve kanı olarak benimsenir. Ortodoks inancında ikonaların (kutsal resimler) özel bir yeri vardır. Her kilise yerel örgütü içinde kendi kendini yönetir. Bugün dünyada bulunan başlıca Ortodoks kiliseleri, İstanbul Patrikliği, İskenderiye Patrikliği, Antakya Patrikliği, Kudüs Patrikliği, Kıbras Kilisesi ve Rus Kilisesi’dir.


Leave A Reply