Oruç ibadeti ile ilgili bilgiler. Orucun şartları nelerdir? Orucun çeşitleri ve oruç çeşitleri nelerdir, Oruç sadece aç kalmak değildir, hakkında bilgi.
Oruç sözlükte; bir şeyden uzaklaşmak, bir şeye karşı kendini tutmak demektir. Oruç Şer’i bir terim olarak ise; tutmaya ehil olan kimselerin niyet ederek ikinci fecirden itibaren güneşin batışına kadar orucu bozan şeylerden kendilerini korumalarıdır. Orucun anlamını ortaya koyması açısından aşağıdaki ifadelere yer vermek önemli olacaktır.
“Kur’an-ı Kerim bu ayda indirilmiştir. ‘ Ramazan ayı, Kur’an’ın indirildiği aydır’ ayeti de bunu tasdik eder. İşte bu nedenle Ramazan ayı bütün hayırları ve bereketleri kendinde toplamıştır. Yıl içerisinde kişiye ulaşan her bereket ve hayır, değerinin yüceliği sonsuz olan Ramazan ayının bereket denizinden bir damladır. Bu ayda oluşan toparlanma, o sene içerisindeki toparlanmanın sebebidir. Bu aydaki mahrumiyet, o yıl içindeki mahrumiyetin sebebidir. Ne büyük saadet bu aydan tam olarak istifade edenlere! Yazıklar olsun ki, bu ayı gazaplandıran kimseye’ O ki bereketlerden, iyiliklerden ve hayırlardan mahrum olmuştur!
Bu ayda Kur’an’ın hatminin sünnet oluşu, bütün övülen olgunlukların ve diğer bereketlerin tamamının sağlanmasıyla ilgilidir. Bu ayın günlerine bağlı olan bereketler, başka aylarınkine benzemez. Bu ayın gecelerine ait sırlar, başka ayları geceleriyle kıyas edileme. İftarda acele etmenin, sahurda geciktirmenin evla oluşundaki hikmetin sırrı, belkide gece ve gündüze ait vakitleri tamamen ayırmaktır.” (İmam Rabba-ni/Mektubat)
Orucun Çeşitleri
- a) Farz Oruç
- b) Vacib Oruç
- c) Nafile Oruç
- d) Mekruh Oruç
a) Farz Oruç:
- 1. Muayyen Farz Oruç: Hicri takvime göre her yılın Ramazan ayında tutulması gereken oruçtur.
- 2. Gayri Muayyen Farz Oruç: Ramazan orucunun kazası ile Keffaret oruçları bu kapsama giremektedir. Ebu Hanife’ye göre Ramazan orucunun kazası mübah günlerde eda edilebilir.
b) Vacib Oruç:
- 1. Muayyen Vacib Oruç: Belirli günlerde adak olarak tutulmasına niyet edilen oruçtur.
- 2. Gayri Muayyen Vacib Oruç: Belirli bir gün belirlenmeden adak olarak tutulması niyet edilen oruçtur.
- 3. Nafile Oruç: Sünnet, müstehap (iyi görülen), mendup (yapılması beğenilen) veya tatavvu (kendi isteğiyle yapılan) oruçlarıdır. Nafile oruçların başlıca olanları şunlardır:
- a) Gün aşırı oruç tutmak
- b) Her aydan üç gün oruç tutmak(Her kameri ayın 13.14 ve 15 nci günleri)
- c) Her hafta pazartesi ve perşembe günleri oruç tutmak
- d) Şevval ayında altı gün oruç tutmak
- e) Arefe gününde oruç tutmak(Hac’da olmayanlar için)
- f) Zilhicce ayının ilk sekiz gününde oruç tutmak
- g) Muharrem ayının 9,10 ve 11 nci günlerinde oruç tutmak
- h) Haram aylarda oruç tutmak(Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep aylarının Perşembe,Cuma ve cumartesi günlerinde oruç tutmak menduptur)
- ı) Şaban ayında oruç tutmak
Kaynak: pixabay.com
Orucun Vakti
Orucun vakti, ikinci fecirden( İmsak vakti) güneşin batmasına kadar olan süredir. Fakat ihtiyaten fecr-i sadık’ın ilk doğuş anına itibar edilir.
Fecrin doğuşunda şüphe eden kimsenin yiyip içmeyi bırakması daha faziletlidir. Ancak yiyip içmeye devam etse orucu yine tamamdır. Fecirden sonra yiyip içtiği daha sonra anlaşılsa o günün orucu kaza edilir.
Oruçlu kimse, güneşin batıp batmadığından şüphe etse iftar etmesi caiz olmaz. Orucunu bozduktan sonra işin gerçeğini anlamak mümkün olmazsa kaza etmesi gerekir. Güneş batmadan önce bozduğu anlaşılırsa Kaza Ve Keffaret gereklidir.
Oruç tutacak kimse araştırma ile iftar ve sahur edebilir. Başka bir vasıta bulamazsa galip zanna göre oruca başlar ve iftarını açar. Bununla birlikte oruca erkence başlaması ve biraz geciktirerek orucunu açması daha uygundur.
Orucun Şartları
Orucun Farz Olmasının Şartları:
- 1. Müslüman Olmak
- 2. Erginlik Çağında ve Akıllı Olmak
- 3. Oruç Tutmaya Gücü Yetmek ve Mukim olmak
Hasta ve yolculara oruç tutmak farz değildir.(Tutarlarsa geçerlidir) Eğer tutamazlarsa uygun oldukları zamanda kaza ederler .Yaşlılık ve iyileşme durumu söz konusu olmayan hastalar fidye verirler. Hayız, nifas gebe ve emzikli kadınlar uygun duruma geçtiklerinde kaza ederler.
Orucun Sıhhatinin Şartları:
1. Hayız ve Nifastan Temizlenmek:
Hayız ve Nifas halindeki hanımların tutacağı oruç geçerli değildir. Bu kişiler Ramazan’da tutamadığı oruçları daha sonra kaza eder. Cünüp olan kişinin akşamdan veya sahurdan önce yıkanması daha faziletli-dir.Cünüp olarak sabahlayıp temizlenmeyen kimse veya sabah vaktinden önce temizlenen kadın, sabah vakti girdikten sonra yıkanırsa o günün orucu sahih olur.
2. Oruca Niyet:
Herhangi bir oruca kalben niyet yeterlidir. Bir kimse geceden yarının Ramazan olduğunu ve kendisinin bu ayda oruç tutacağını kalbinden geçirse veya oruç için sahura kalksa bu bir niyet sayılır. Fakat niyetin dille yapılması menduptur. Bütün oruçlarda sabah vakti girmeden önce veya geceden niyet etmek en faziletli olanıdır.
Oruç Sadece Aç Kalmak Değildir
Kötü söz söylemek, kötü hareketler yapmamak, nefse esir olmamak, gerçek dindarlığın koşullarındandır.
Gerçek dindarlık da eğitim ister. Dinin gereklerini yerine getirirken şekilci olmaktan kurtulmalıdır. Ama cahil kimseler bunu anlayamazlar; dini kendi nefsini düşünme, günahlardan kurtulma yolunda bir sığınak olarak kabul ederler. Kötü hareketlerde bulunanlar ve kötülüklerinde direnenler şeklen dinin gereklerini yerine getirmekle ebedi bir kurtuluşa ereceklerini sanırlar, hatta günahlardan sıyrılmış temiz bir insan olarak görmeye başlarlar kendilerini.
Böyleleri hiç şüphesiz iyi insanlar değildir; ancak, kendi kendilerini kandırmaktan öteye gidemezler. Büyük dinler insanları iyilik ve doğruluğa yöneltmek için ortaya çıkmıştır. Yalnız önemli olan, kalben iyiliktir. Önce kalbi ve ruhu ihtiraslardan arıtmalı, tutum ve davranışlara düzen vermeli, iradeye hakim olmalı, ondan sonra ibadete başlamalı. Allah’ın sahtekâr ve aç kullara ihtiyacı yoktur.
