Osmanlı Eyalet Askerleri Hakkında Bilgi

Osmanlı eyalet askerleri nelerdir? Hangi isimleri taşırlar ve ne gibi özellikleri bulunur?

Eyalet askerleri, Osmanlı ordusunun önemli bir kısmını oluşturuyordu. Eyalet askerleri aşağıda bilgileri verilen bölümlere ayrılmıştır.

Tımarlı Sipahiler

Osmanlı Devleti’nin en kalabalık askeri gücü olan Tımarlı Sipahiler, I. Murat Döneminde Dirlik Sistemi’nin uygulanmaya başlanması sonrasında oluşturulmuştur. Tımarlı sipahiler, cebelu denilen atlı askerler beslemek zorundaydılar. Cebelülerin tüm ihtiyaçları tımar sahipleri tarafından karşılanırdı. Bu askerler aynı barış zamanlarında tarımla uğraşırlardı.

Tımarlı sipahiler, mazeretsiz olarak savaşa katılmadıklarında, dirlikleri ellerinden alınırdı.

Tımarlı sipahilerin bazı özellikleri şunlardır:

✓ Tamamı Müslüman Türklerden oluşurdu.

✓ Devletten maaş yerine, tımar topraklarının vergilerini alırlardı.

✓ Tamamı atlı birliklerdi.

✓ Kendilerine belirtilen topraklarda oturmak zorundaydılar.

✓ Savaşlarda Anadolu ve Rumeli beylerbeylerinin komutasında bulunurlardı

✓ Barış zamanlarında, bulundukları bölgenin güvenliğini sağlarlardı.

Tımarlı Sipahilerin önemi, XVI. yüzyılın sonlarından itibaren azalmaya başlamıştır. Bu durumun oluşmasında;

✓ Devletin peşin para ihtiyacının artması nedeniyle bazı tımar topraklarının iltizama verilmesi

✓ Dirliklerin, hak etmeyen kişilere verilmesi

✓ Celali isyanlarının artması nedeniyle üretimin azalması

✓ Tımarlı sipahilerin Avrupa’da kurulan modern ordularla rekabet edememesi

II. Mahmut döneminde Dirlik Sistemine son verilerek Tımarlı Sipahiler de kaldırılmıştır.

Geri Hizmet Kıtaları

Ordunun sefere çıkıldığındaki bazı temel ihtiyaçlarını karşılayan yayalar, yörükler ve müsellemler bu kıtaları oluştururlardı.

Yayalar ve Yörükler

Yol açmak, ağırlıkları taşımak, yiyecek taşımak, kaleleri onarmak, gibi görevleri vardı. Bu işleri Rumeli topraklarında yapanlara, yörük adı verilirdi.

Müsellemler

Savaş zamanında, ordunun yolu üzerinde yol genişletme veya köprü kurma gibi işleri yerine getirirlerdi.

Öncü Kuvvetler

Savaş sırasında ordunun önünde yer alan; akıncılar, deliler ve beşliler bu gruba girerlerdi.

Akıncılar; sefer zamanında ordunun öncülüğünü yaparlardı. Ön keşif görevi yapmak yada düşman içine sızarak, bilgi toplamak gibi görevleri de vardı.

Deliler; gaza ve cihat amacıyla savaşlara katılan gönüllü birliklerdi. Düşmana korkusuzca saldırmaları yüzünden bu adı almışlardı.

Beşliler; Sınırda yaşayan her beş haneden bir kişi alınarak oluşturulmuş birliklerdi. Ülke sınırlarını korurlardı.

Kale Kuvvetleri

Azaplar ve gönüllülerden oluşurdu.

Gönüllüler; Sınır boylarındaki şehir ve kasabaları koruyan ücretli süvarilerdi.

Azaplar; 16. yüzyıla kadar yeniçerilerin önünde savaşıyorlardı. Düşmanını ilk saldırılarını karşılarlardı. Daha sonraları azapların bu görevleri değiştirilerek, kale korumalarında görevlendirildiler.

YARDIMCI KUVVETLER

Kırım, Eflak ve Boğdan gibi bağlı beylik ve devletlerin gönderdiği kuvvetlerdi.