1828 – 1829 yılları arasında meydana gelen Osmanlı Rus Savaşı’nın nedenleri ve sonuçları nelerdir? Edirne Antlaşması’nın önemi ve maddeleri hakkında bilgi.
Osmanlı – Rus Savaşı (1828 – 1829) ve Edirne Antlaşması
1820’de Eflak’da çıkan Rum isyanı sürerken üç büyük devlet (İngiltere-Fransa ve Rusya) Osmanlıdan Yunanistan’ın özerk olmasını istemişlerdir. Osmanlı bu talebi reddedince İngiltere, Fransa ve Rusya Navarin’de Osmanlı ve yardım için gelen Mısır donanmasını yakmışlardır (1827).
Osmanlı donanması sırasıyla 1571 İnebahtı, 1770 Çeşme, 1827 Navarin ve 1853 Sinop olmak üzere dört kez yakılmıştır.
Osmanlı yakılan donanması için tazminat isteyince İngiltere ile Fransa ilişkilerini kesmiş, Rusya ise Osmanlıya savaş ilan etmiştir. Böylece (l828-1829) Osmanlı-Rus Savaşı resmen başlamıştır.
Osmanlı Devleti savaşı kaybetmiş ve barış istemiştir.
Osmanlının bu savaşı kaybetmesinde;
a. 1826’da Yeniçeri Ocağı kaldırılmış ve yerine kurulan ordu henüz eksikliklerini tamamlayamamıştır. (Asakir-i Mansurey-i Muhammediye)
b. Navarin’de Osmanlı donanması yakılmıştır (1827).
Edirne Antlaşması (1829)
• Yunanistan bağımsız olacak.
Yunanistan Osmanlı Devleti’nden ayrılan ilk Balkan milletidir. Bu durum diğer balkan uluslarına da cesaret vermiştir.
• Doğu’daki bazı kaleler (Poti, Ahıska, Anapa) Rusya’ya verilecek.
• Sırbistan’a özerklik verilecek.
• Rus ticaret gemileri serbestçe boğazlardan geçebilecek.
• Osmanlı devleti üç taksit halinde olmak üzere Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek_.
Rusya’nın Osmanlı’dan tazminat alması II. Mahmut‘u yapacağı ıslahatlar hususunda ekonomik yönden zor durumda bırakmıştır.
Yunan isyanında Mora’yı verme şartıyla Osmanlı; Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa‘dan yardım istemiştir. Yunanistan bağımsız olunca Mora’da kaybedilmiş ve bu durum Mısır Valisi’nin isyan etmesine neden olmuştur.
