Osmos olayı nedir ve nasıl olur? Osmos olayını açıklayan şekil ve osmos olayı ile ilgili olarak genel bilgilerin paylaşıldığı yazımız.
İki sıvının, ya da gazın bazı cisimlerin gözenekleri arasından geçerek birbirine karışmasına «osmos olayı» denir. Bu olayı göstermek için şöyle bir deney yapılır:
Bir cam kavanoz içine saf su doldurulur. Sonra bir cam tübün ağzına parşömen kağıdından bir torba bağlanır. Bu torbanın içine de şekerli su konur. Olayın kolayca görülmesi için şekerli su ayrıca boyanır. Sonra kağıt torba saf suyun içine daldırılır. Aradan biraz zaman geçince, saf suyun da boyandığı, öte yandan şekerli suyun renginin açıldığı görülür. Bu sonuçtan da anlaşılacağı gibi iki sıvı karşılıklı olarak yer değiştirmiştir. Sıvı molekülleri, kağıdın gözeneklerinden geçmişlerdir. Bu geçişe «osmetik geçiş» denir.
Osmos olayı iki sıvının yapısına göre değişir. Sıvıların geçiş miktarı da molekül büyüklüklerine göre değişik olur. Mesela saf suyun molekülleri, şekerli suyun moleküllerinden küçük olduğu için, sâf su şekerli sudan daha çok yer değiştirir. Osmotik geçiş ortamın sıcaklığı ile de değişir.
Osmos olayının canlıların yaşaması bakımından büyük önemi vardır. Solunumla akciğerlerimize doldurduğumuz havanın oksijeni, osmos olayı ile, kılcal damarlarımızın içine girerek kana karışır. Karbondioksit de aynı şekilde hücrelerden dışarı atılır.
Bitkiler de beslenmelerini osmos olayına borçludurlar. Çeşitli madenlerin suda erimiş tuzları, osmos olayı ile, bitkilerin köklerinden içeri girer. Bitkilerde osmos, yalnız köklerde olmaz, dallarda, yapraklarda da olabilir.
