Otomatik tabanca nedir, özellikleri nelerdir? Otomatik tabanca ve otomatik tüfek hakkında ansiklopedik bilgi.
Otomatik Tabanca
Otomatik tabanca, merminin namluya sürülmesi, çekicin kaldırılması ve atıştan sonra boş kovanın dışarı fırlatılması işlemlerinde silahın geri tepme etkisinden yararlanılan tabancadır. Otomatik tabanca 19. yüzyılın sonlarına doğru, mermi ve kovan yapımı ile dumansız barut hazırlanmasında kaydedilen gelişmelerin sonucunda ortaya çıktı.
Aslında otomatik tabanca olarak tanımlanan silahların çok azı tam otomatiktir; bu tanım daha çok yarı otomatik, yani otomatik olarak dolan tabancalar için kullanılır. Tam otomatik bir silah ise, tetiğe basıldığı sürece ateş etmeyi sürdürür. Otomatik tüfek ve av tüfeğinin tersine otomatik tabancalarda yanma gazlarından yararlanılmaz. Patlama etkisiyle geri tepmede iki tür mekanizmadan yararlanılır. Bunlardan birincisinde kama düzeneği ya da kapak takımı namluya kilitli, diğerinde ise kilitsizdir. Kilitsiz sistemde kama, mermi çekirdeği namludan çıkana değin ateşleme konumunda kalır ve mermiyi ileri fırlatan patlamanın tepme etkisiyle geriye doğru serbestçe hareket eder. Ama kama mermiden çok daha ağır olduğundan çok daha yavaş hareket eder. Kama geriye doğru giderken boşalan kovanı yerinden sökerek dışarı fırlatır, bu arada dip bölümündeki bir yayı sıkıştırır. Daha sonra bu yay kamayı bu kez ileri doğru iter ve kama eski konumuna dönerken şarjörden aldığı yeni bir mermiyi yatağa sürer.
Kama ve namlunun birlikte hareket ettiği geri tepmeli silahlarda ise, ateşleme anında kama namluya kilitli kalır. Bu yüzden, patlama gazının etkisi namluyu geriye doğru ittiğinde, kama namluyla birlikte hareket eder. Namlu içindeki gaz basıncı azalıp belirli bir düzeye düştüğü anda kama namludan kurtulur ve geriye doğru harekete devam eder, ama bu arada namlunun hareketi sona erer. Kama geriye doğru hareket ederken boşalmış kovanı yataktan alarak dışarı fırlatır ve bir yayı sıkıştırır. Yayın tekrar uzamasıyla da kama yeniden ileri fırlar, bu arada namluya yeni bir mermi sürer ve horozu kaldırır, böylece silah yeniden ateşlenmek üzere kurulmuş olur.
Otomatik tabancaların şarjörlerine, toplu tabancaların silindirlerinin alacağından daha fazla sayıda mermi yüklenebilir, ayrıca bu silahlarla çok daha seri ateş edilebilir. Ama öte yandan otomatik silahların isabet oranı genellikle daha düşüktür.
Otomatik tabancaların namlu çapları genellikle 22-45 kalibre arasında değişir.
Otomatik Tüfek
Otomatik tüfek, merminin namluya sürülmesi, çekicin kaldırılması ve atıştan sonra boş kovanın dışarı fırlatılması işlemlerinde silahın tepme etkisinden ya da yanma gazlarının basıncından yararlanılan tüfektir. Otomatik tüfek olarak tanımlanan tüfekler aslında yarı otomatiktir. Tam otomatik atış (tetik çekili durumda kaldığı sürece yinelenen sürekli atış) makineli tüfeklerle elde edilebilir. Bu tanımsal ayrım kesin bir kural olmaktan çok bir ağız alışkanlığından kaynaklanır. Bir yarı otomatik tüfeğin tam otomatiğe dönüşmesi için küçük bir ayarlama yeterlidir. Bunun yanı sıra, modern piyade tüfekleri, makineli tüfek olarak adlandırılmamakla birlikte, aslında tam otomatik atış özelliğine sahiptir.
Otomatik tüfeklerin çoğu yanma gazının yardımıyla çalışır. Silahın namlu ağzına yakın bir gaz deliği patlama gazının küçük bir bölümünün bir silindirin içinde toplanmasını sağlar. Burada bulunan bir piston ve yay ikilisi kama düzeneğini geri iter. Böylece boşalmış olan kovan yerinden çıkar, dışarı fırlatılır. Aynı mekanizmayla hemen yeniden öne itilen kama, namluya yeni bir mermi sürüp silahı kurar ve namluya kilitlenir. Ayrıca bak.
