Osmanlı sadrazamlarından olan Özdemiroğlu Osman paşa hayatı ve dönemi ile ilgili olarak bilgilerin yer aldığı yazımız.
ÖZDEMİROĞLU OSMAN PAŞA (1526 – 30 Ekim 1585).
XVI. yüzyıl Osmanlı fütuhat tarihinin en büyük simalarındandır, Dağıstanlı Özdemir Paşa’nın oğludur. Babasının görevde bulunduğu Kahire’de doğdu. Özdemir Paşa da Osmanlı İmparatorluğunun XVI. yüzyıl fütuhat tarihinin büyük şahsiyetlerindendir. 1547’de Yemen’de önemli fetihlerde bulunduktan sonra Mısır’da bir sancakbeyiyken, Yemen beylerbeyi (genel valisi) olmuş, 7 yıl bu görevde kaldıktan sonra İstanbul’a gelmiş, Kanuni’nin Arabistan ve Habeşistan işleri için müşaviri olmuştu. Sonra Habeşistan beylerbeyliğine atandı, Somali, Eritre ve Habeşistan ile Sudan’da büyük fetihlerde bulundu, 1562’de öldü.
Habeşistan Müslümanları tarafından evliya derecesine yükseltilip türbesi ziyaret yeri olan Özdemir Paşa’nın işine, yanında yetişmiş olan oğlu Osman Paşa devam etmiştir. Kanuni Sultan Süleyman, Osman Paşa’yı, «beylerbeyi» (orgeneral) rütbesiyle derhal babasının yerine Habeşistan genel valiliğine getirmişti. Osman Paşa, 1567’ye kadar 6 yıla yakın bu görevde kaldıktan sonra Yemen beylerbeyi oldu. 1569’da görevi Basra beylerbeyliğine nakledildi. Vezir-i âzam Damat Sokullu Mehmet Paşa‘nın muhaliflerinden olduğu için, çeşitli entrikalardan başını ancak II. Selim ve askerî ünü sayesinde kurtarabildi. Bundan sonra «vezir» (mareşal) ve Diyarıbekir beylerbeyi oldu.
Bu sıralarda büyük Osmanlı-İran savaşı başladı. Bu savaş, Osman Paşa’yı tarihin en büyük Türk serdarlarından bîri derecesine yükseltti. Tiflis, Bakü, Tebriz gibi şehirler de dahil olmak üzere, bütün Kafkasya, Dağıstan, Gürcistan, Azerbaycan, Doğu İran, hatta Orta İran’ın bir bölümü, bu savaşta Safevîler’i arka arkaya birkaç meydan savaşında yenen Özdemiroğlu tarafından fethedildi. Böylece, Osmanlı İmparatorluğunun sınırı Hazar Denizi’ni buldu. 23 Eylül 1584’te Tebriz’e giren Osman Paşa, 1585’te başkomutanlıktan vezir-i âzamlığa (başbakanlığa) getirildi. İstanbul’a gelince III. Murat tarafından olağanüstü iltifat gördü. Yeniden İran cephesine dönen Osman Paşa, 1585 yılının 30 ekiminde Tebriz yakınlarında Acısu’dakî ordugâhında öldü.
