Panama Kanalı nerededir? Panama kanalı neden nemlidir, kanalın özellikleri, tarihi, tarihçesi, Panama kanalı hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Panama Kanalı
Panama Kanalı; Panama Kıstağı’nda, Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus’u birbirine bağlayan su yoludur.
Uzunluğu 64.8 km, kıyıdan kıyıya uzunluğu 81.5 km, en dar yeri 9.5 m, en sığ noktası 12.5 m, deniz düzeyinden en yüksek noktası 25.9 m. Karaib Denezi kıyısında Colon Limanı ile Panama Körfezi’nin iç kesimini oluşturan Panama Koyu’ndaki Balboa Limanı arasında uzanan kanalın, Colon’dan başlayarak içeriye doğru ilk 15 km’lik bölümü dümdüzdür. Gatun’da üç alavere havuzuyla kesilir, aynı adı taşıyan yapay göle 26 m. yükselir. Deniz düzeyinden 82 m yükseltide, 13 km uzunluğundaki Gaillard Cut’ı iki alavere havuzuyla Büyük Okyanus’a inerek balboa’ya ulaşır. Kanal 1961’de bir köprüyle Balboa’ya bağlandı.
Panama Kanalının Özellikleri
Panama Kanalı, Süveyş Kanalı gibi iki denizi doğrudan doğruya birleştiren bir kanal değildir. Kıstağın orta kesimleri denizden çok yüksek olduğundan, burası boydan boya kazılmamış bu bölgedeki Gatun Gölü’nden faydalanma yoluna gidilmiştir.
Kanal Bölgesi’nde oldukça geniş bir yer kaplayan gölün yüzeyi her iki okyanustan da yüksektir. Bir okyanustan gelen gemiler kanalın kademeli olarak birbirinden yüksek yapılan havuzlarında gölün yüzeyine kadar yükseltilirler. Yolun önemli bir kısmını gölde geçen gemiler sonra öbür okyanus tarafında, gene kademeli havuzlar yardımı ile okyanus yüzeyine kadar alçaltılır. Bu bölgedeki Gatun Gölü de suni bir göldür. Gatun Barajı bu büyük gölün meydana gelmesini sağlamıştır.
Kanalın yapılışı sırasında toprağı 100 metre kadar derinliğe kazmak gerekmiş, küçük tepeler dinamitle atılmıştır. Kanal kazısı sırasında bir defada 20 tona yakın dinamitin patlatıldığı olmuştur.
Panama Kanalı’nın Tarihçesi
1907 yılına ait bu fotoğrafta Panama kanal inşaatı görülmektedir.
Panama Kanalı Orta Amerika’da Büyük Okyanus’la Atlas Okyanusu’nu birleştiren kanaldır. 1915 yılının ağustosunda işletmeye açılmıştır. Kanalın uzunluğu 81.300 m.’dir. Genişliği en dar yerinde 91 metre en geniş yerinde 300 metredir. Derinliği 12,5-13,7 m. arasındadır.
Panama Kanalı gemilerin, Güney Amerika’nın Horn Burnu’ndan dolaşmasına meydan kalmadan iki okyanustan birbirine geçebilmelerini sağladığı için çok önemlidir. Bu sayede A.B.D.’nin iki okyanus kıyıları arasındaki deniz yolu 8.000 mil kısaltılmıştır. Kuzey ve Güney Amerika’nın Büyük Okyanus’la Atlas Okyanusu kıyıları arasındaki deniz yolculukları bu sayede 3-4 bin mil kısalmıştır.
A.B.D.’nin batıya doğru yayılması sırasında doğu ve batı arasında daha kolay bir geçit şekli düşünülmüş, o sırada kurulan Panama Demiryolu Ortaklığı büyük güçlüklerle Panama Demiryolu’nu yapmıştı. 1855’te tamamlanan bu yolun uzunluğu birkaç yüz kilometreydi, Amerika kıtasını bir ucdan bir uca geçen ilk demiryolu oldu.
Öte yandan, Fransızlar kendi menfaatleri dolayısı ile 1879’da burada bir kanal yapmayı düşünmeye başladılar. Bu hareketi Süveyş Kanalı’nı açan Ferdinand De Lesseps yönetiyordu. Önce Nikaragua gölünden faydalanılarak kanalın Nikaragua’da açılması düşünülüyordu. Sonradan Panama kıstağında açılmasının daha uygun olacağı anlaşıldı.
Bu iş için kullanılan Panama Kanalı Ortaklığı önce büyük kayıplara, başarısızlıklara uğradı ve iflas etti. 1894’te yeniden düzenlenen ortaklık bu defa ki çalışmalarında Amerika Birleşik Devletleri’yle iş birliği yapmanın gerekliliğini anladı. Daha sonra birçok siyasi, mali güçlükler yüzünden Fransa buradaki haklarını Panama Demiryolu ile birlikte Amerika Birleşik Devletlerine satmak zorunda kaldı.
Amerika Birleşik Devletleri kanalı açmaya 1904 yılında başladı ve karşılaşılan tüm güçlüklere rağmen kanal on yıl içerisinde 15 Ağustos 1914 yılında hizmete açıldı.
