Pansumanın Amacı ve Pansuman Çeşitleri Nelerdir?

Pansuman nedir? Pansuman neden yapılır? Pansuman ne amaçla yapılır? Pansuman çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgi.

Pansuman; Yaraları her çeşit dış etkenlerden ve mikropla bulaşma sonucu iltahaplanmadan koruyan, yaradan gelen kan ve cerahat gibi sıvıları emen, gerektiğinde yara üzerine ve etrafına basınç uygulanmasını sağlayan ve bazı ilaçların yara üzerine uygulanmasını kolaylaştıran çeşitli mikropsuz (steril) materyelerle pansuman materyeli ve yapılan bu yara bakımına da “PANSUMAN” denir.

Pansuman; Fransızca bir kelime olup “Pansemet” kelimesinden dilimize geçmiştir. “Yara bakımı” anlamına gelir.

PANSUMANIN AMACI : Pansuman çeşitli amaçlarla yapılır :

1 — Çoğu kez vücut dışına kanama olan yaralarda kanamanın durdurulması, yara üzerine kuru bir pansumanın (pansuman materyeli) konup elle basınç yapılması ya da sargı bezi ile sıkıca sarılıp basınç uygulaması ile sağlanır. Bu işleme «basınçlı pansuman» denir.

2— Yara yüzeyinden ya da deriden cerahat ve kan gelebilir. Vücudun bir yerindeki abse vücut yüzeyine açılmış olabilir. Bu durumlarda yara yüzeyine konan pansuman bunları emer yaradan uzaklaştırır.

3 — Pansuman, yarayı dış etkilerden koruduğu gibi hastanın elbise ve yatak çarşaflarmında kirlenmesinin önüne geçer.

4 — Yine pansuman ile yara üzerine ilaç uygulanması kolay olmaktadır.

5 — Yanık yerin uygun bir pansumanla örtülmesi sonucu hava ile ilişkisi kesildiğinden ağrı çok olmaz serum denen kan sıvısının kaybı azalır. Yanık yerinin dışardan gelen mikroplarla bulaşması sonucu iltahaplanması önlenmiş olur.

6 — Gerek yumuşak pansuman gerekse alçı ya da benzeri tesbit gereci ile vücudun o bölgesini dinlendirmek olanağı da vardır.

7 — Sıcak ya da soğuk pansuman uygulanabilir.

8 — Yara olmasını önleyici olarak kullanılabilir. Özellikle ayakkabı vurması sonucu olan yaraların olmasını önlemek ve tedavi için yumuşak sünger yapısında yapışkan tabakalar kullanılır.

PANSUMANIN ÇEŞİTLERİ

A — Yapılan pansumanın görevine göre üç çeşit pansuman vardır.

1 — Koruyucu Pansuman Yarayı dış ortamdan korumak için yapılır. Genellikle yarada akıntı veya kanama yoktur. Dışardan yara içine mikropların girmesi önlenir.

2 — Emici Pansuman Yaradan gelen akıntının emilmesini sağlayan pansumandır.

3 — Basınçlı Pansuman Yaradan gelen kanamayı durdurmak, yarada ve etrafındaki şişliği azaltmak, yara tabakalarının birbiri üzerine iyice oturmasını sağlayarak daha çabuk iyi olmasını sağlamak amacı ile uygulanan pansumandır.

B — Pansumandaki nemlilik derecesine göre iki çeşit pansuman vardır ;

1 — Kuru Pansuman Pansuman materyali yara üzerine kuru olarak uygulanır. Çoğu kez koruyucu pansuman olarak kullanılır.

2 — Yaş Pansuman Bu özellikle iltahaplı yaralarda çok etkilidir. Yara üzerine örtülmezse, açıkta kalırsa, üzerinde kuru bir yara kabuğu olur. Yara yüzeyi kuruyunca burada bulunan ince kan damarları da zarar görür. Yaş pansuman ile yaradan akıntının emil- , mesi daha kolay olur. Ayrıca yaş pansuman yara üzerinde kabuk olmasını önleyerek nemli ortamda yara kenarlarındaki ve yara üzerindeki hücrelerin çoğalarak çabuk yara yüzeyini örtmesini sağlar.

C— Yara Yüzeyinin Pansuman İle Örtülüp örtülmediğine göre iki çeşit Pansuman vardır :

1 — Açık Pansuman : Burada yara yüzeyi açıkta bırakılır. Pansuman örtülmez. Bu yöntemle yara üzerinde yara kabuğu olur. Yaranın iyileşmesi yaranın pansumanla örtülmesine göre yavaş olur.

2 — Kapalı Pansuman : Burada yara b’.r pansumanla örtülür.

D— Pansuman malzemeleri yapıldığı maddeye göre beş gruba ayrılır ;

1 — Doğal pansuman malzemeleri : Bunlar tabiatta bulunan bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddelerden yapılır. Pamuk, kağıt, gaz-lıbez, yün, sünger bu gruptadır.

2 — Sentetik, Pansuman malzemeleri : Çoğunluğunu plastik özellik taşıyan maddeler oluşturur. Poliester, akril, naylon bu gruptandır.

3 — Biyolojik Pansuman malzemeleri : Bunlar insan ve hayvan vücudundan elde edilir. Domuz derisi vs.

4 — Metal Özelliği olan pansuman mialzemeleri : İnce yaprak halinde olan gümüş, altın, aiiminyum yaprağı gibi.

5 — Karışık Pansuman Malzemeleri Yukarıdaki gruptaki malzemelerden bir ya da birkaçı birlikte bulunarak hazırlanır.