Paragraf nedir, nasıl yazılır? Paragrafta ana düşünce ve yardımcı düşünceler, yapısı, özellikleri hakkında bilgi.
PARAGRAF
Paragraf, aynı konuda yazılmış, aralarında düşünce birliği bulunan cümleler topluluğudur.
Konu: Yazıda ya da paragrafta ele alınan olay, durum, düşüncedir. Paragrafın konusunu bulmak için paragrafa “Yazar bu paragrafta neden söz ediyor?” sorusu yöneltilir.
Parçada ve paragrafta konuyu veren temel kavramları yan yana getirirsek o parçaya ya da paragrafa en uygun başlığı bulmuş oluruz.
Ana Düşünce: Paragrafta iletilmek istenen düşüncedir.
Her paragrafta bir tek ana düşünce vardır. Diğer düşünceler onun açıklanması, iyi anlatılması için araçtır. Ana düşünce, bir cümle ile o paragrafı özetler.
Ana düşünce bir cümle halinde paragrafta yer alabileceği gibi o paragrafta anlatılanlara sindirilmiş de olabilir. Düşünce yazılarında ana düşüncenin bir cümle halinde paragrafın başında, sonunda ya da ortalarında genellikle yer aldığı; öyküleyici anlatımla yazılan paragraflarda ise yazıya sindirildiği görülmektedir.
Paragrafın ana düşüncesini bulmak için “Yazar bu parçada ne anlatmak istiyor?” sorusu yöneltilir.
Ana düşüncenin bulunmasının istendiği sorularda soru kökleri çoklukla şöyledir:
***Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
***Parçada (asıl) anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
***Parçada (asıl) vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
Yardımcı Düşünceler: Ana düşünceyi çeşitli yönlerden açıklayan, destekleyen, örnekleyen; konuyu geliştiren cümlelerdir. Bunlarla ana düşüncenin okura iletilmesi sağlanır.
“Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?” denirse seçeneklerde verilenler hemen hemen aynı sözlerle parçada geçer. Bunları buluruz.
“Bu parçada aşağıdakilerden hangisi çıkarılmaz?” denirse çıkarılabilecekleri yorumla buluruz.
PARAGRAFIN YAPISI
Bir yazı nasıl üç bölümden oluşursa bir paragraf da üç bölümden oluşur. Bunlar:
1 – Giriş bölümü: Konunun, çoğu zaman ana düşüncenin de verildiği ilk cümledir. Bu cümle kendinden önceki hiçbir düşünceyi, olayı, durumu çağrıştırmaz ve bunları çağrıştırmaya yol açacak sözcükler barındırmaz. Giriş cümlesi, cümlenin kendinden önce yer alan başka bir cümleye bağlandığını gösteren “böylece, halbuki, çünkü fakat, bunun gibi, oysaki …” gibi bağlantı sözleriyle başlamaz.
2- Gelişme bölümü: Konunun ve ana düşüncenin açıklandığı, örneklendiği bölümdür. Bu bölümde her cümle anlam ve dil açısından öncekine bağlıdır.
3- Sonuç bölümü: Her paragrafta bulunmayabilir. Bulunduğu paragraflarda, anlatılanları önceki cümle üzerinden konuya ve ana düşünceye bağlar. “Kısaca, özetle, demek ki” gibi sözcüklerle başlayabilir.
1 Yorum
ÇOK İYİ