Paraguay coğrafi özellikleri ile ilgili bilgiler. Paraguay nerededir ve ne gibi özellikleri vardır? Paraguay’ın dağları ve ırmakları hakkında bilgiler.
Paraguay Coğrafi Özellikleri
Paraguay, resmi adı Paraguay Cumhuriyeti, İspanyolca Republica del Paraguay. Güney Amerika’nın ortagüney kesiminde, denize kıyısı olmayan ülke. Birçok akarsuyun geçtiği 406.752 kilometrekarelik bir alanı kaplar. Adını Guarani Yerli dilinde “büyük ırmaklı yer” anlamına gelen bir sözcükten alır. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda yaklaşık 992 km boyunca uzanır; doğudan batıya en geniş yeri 685 km’yi bulur. Doğuda Brezilya, güneydoğu, güney ve güneybatıda Arjantin, batı ve kuzeybatıda Bolivya ile çevrilidir. Başkenti Asuncion.
Doğal yapı.
Kuzeyden güneye doğru akan Paraguay Irmağı ülkeyi Doğu Bölgesi ve Batı Bölgesi olarak ikiye ayırır. Ülke topraklarının beşte ikisini kapsayan ve Brezilya Platosunun bir uzantısı olan Doğu Bölgesi’ nin yüksekliği güneybatı uçta ancak 50 metreyi bulurken, bazı tepelerde 750 metreye ulaşır. Brezilya sınırının bir bölümü boyunca kuzey-güney doğrultusunda uzanan Amambay Dağları daha sonra doğuya dönerek Mbaracayu Dağları adını alır. Kuzeydoğudan çıkan bazı sıradağlar kabaca güney yönünde ilerleyerek alçak tepelerde sona erer. Bu sıradağların doğusunda Yukarı Parana Irmağı, batısında da Paraguay Irmağı vadileri yer alır. Chaco Boreal olarak da bilinen Batı Bölgesi, Bolivya ve Arjantin’e taşan geniş ve düz ovalarla kaplı Gran Chaco’nun bir bölümünü oluşturur.
Paraguay Haritası:
Ulaşıma elverişli ırmaklardan Paraguay kuzeyde. Yukarı Parana doğu ve güneyde, Pilcomayo da güneybatıda ülke sınırlarının yaklaşık beşte dördünü çizer. Bu ırmaklar uzak Atlas Okyanusu kıyısıyla bağlantıyı sağladıklarından ve büyük bir hidroelektrik enerji kaynağı olduklarından ekonomik açıdan yaşamsal bir önem taşırlar. Paraguay Irmağının doğudan aldığı önemli kollar kuzeyden güneye Apa, Aquidabân, Yapa-ne, Jejuı ve Tebicuary’dir. Chaco Boreal’ deki kolların çoğu bataklıklara dökülür, bir bölümü de kurak mevsimlerde toprakta kaybolur. Asunciön yakınlarındaki bataklık Ypoâ ve Ypacaraı’ başlıca göllerdir. Egemen toprak dokusunu oluşturan killi ve milli toprak örtüsü içerik bakımından yoksuldur. Paraguay Irmağının taşıdığı birikintiler doğu kıyısı boyunca uzun bir şerit oluşturur. Yuİcarı Parana Vadisinde bazalt kökenli verimli topraklar bulunur.
İklimi ve Bitki Örtüsü
Ülke genelinde astropik bir iklim görülür. Ortalama sıcaklık yazın (ekim-mart) 25°C-40°C, kışın (nisan-eylül) 10°C-20°C arasında değişir. Kışın sıcaklık bazı yerlerde — l°C’ye kadar iner. Güneydoğuda 1.700 mm olan yıllık yağış miktarı, Paraguay Irmağı kıyılarında 1.375 mm’ye, batı sınırında da 575 mm’ye düşer. Dönemsel sel taşkınları ve kuraklıklar ülkenin her yanında tarımsal üretimde önemli kayıplara yol açar. Doğu Bölgesi’nin yaklaşık beşte ikisi, Chaco Boreal’in de yarıdan fazlası ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda birçok palmiye türünün yanı sıra urunday, peterebi ve curupay gibi ilginç türleri de kapsayan 500’den fazla sert odunlu ağaç türü saptanmıştır. Chaco Boreal’in önemli bir bölümünde bitki örtüsünü kaktüsler ve dikenli çalılar oluşturur.
Yabanıl ananas ve turunç Doğu Bölgesi’ne özgü meyvelerdir. Şifalı bitkiler oldukça yaygındır. Adı “av alanı” anlamına gelen Chaco bölgesi zengin bir hayvan varlığını barındırır. Büyük bölümüne Doğu Bölgesi’nde de rastlanan başlıca hayvanlar arasında jaguar, puma, yaban domuzu, geyik, kurt, tilki, kapibara, tapir, armadillo ve karmcayiyen sayılabilir. Zengin kuş varlığı balıkçıl, tukan, muhabbetkuşu, güvercin, papağan, kartal ve şahin gibi türlerden oluşur. Akarsularda timsah, kayman ve birçok değişik balık türü yaşar.
Paraguay Irmağı
Paraguay Irmağı, Güney Amerika’nın ortagüney bölümünde ırmak. Uzunluğu 2.549 km. Güneybatı Brezilya’da, Mato Grosso Eyaleti’nde, Serra dos Paracis dağlarından doğar. Genelde güney doğrultusunda akar, yukarı çığırındaki kolları, Bolivya ile Paraguay arasında küçük sınırlar çizer. Bahia Negro-Puerto Casado arasında Kuzeydoğu Paraguay-Brezilya sınırını oluşturduktan sonra Orta Paraguay’a geçer. Güney doğrultusunda akışını sürdürürken bu kez Güneybatı Paraguay-Arjantin sınırını çizer.
Arjantin’in Corrientes kenti yakınlarında Parana Irmağı’na katılır. Corrientes’ten Concepcion’a ( Paraguay) kadar büyük teknelerin ulaşımına elverişlidir. Son derece düzeyi alçak, çok az yağış alan geniş bir taşkın ovasını (Pantanal) aşan ırmak, bu kesimde oldukça yavaş akar ve kurak dönemlerde suları 90-60 cm’ ye kadar düşer. Orta Paraguay’dan güneye doğru Chavo’nun batısındaki verimli tarım alanlarıyla doğusundaki çorak alanları birbirinden ayırır.
