Paramecium nedir? Paramecium (terliksi hayvan) yapısı, özellikleri, hayat fonksiyonları nelerdir? Paramecium hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
PARAMECİUM (TERLİKSİ HAYVAN)
Paramecium’lar tatlı su birikintileri ve havuz sularında yaşarlar. Vücut basit bir terlik biçiminde olup, dış taraftan “pelikulâ” denilen bir yapı ile kaplıdır. Pelikulâ, hayvanın dış etkilere karşı direncini arttırdığı gibi, vücut şeklinin korunmasını da sağlar.
Vücutlarının bir tarafı içeriye doğru çöküntü yapmıştır. Bu bölgeye ağız çevresi denir. Ağız çevresi, vücut içine doğru çökerek yutağı meydana getirir. Ağız ve yutak pelikulâ ile kaplı olmadığından canlının yalnız bu kısmı çıplaktır. Pelikulâdan çok sayıda eşit uzunluk ve aralıkta siller (kirpik) çıkar. Canlı, bu sillerin hareketi ile ileri doğru hareket ederken, aynı zamanda kendi etrafında da döner.
Pelikulânın altında, sillerin arasında siller gibi düzenli sıralanmış ve ışığı kuvvetle kıran ufak çomaklar görülür. Bunlar hayvanın savunma organeli olan trikosistler’dir. Trikosistler, belirli uyarmaların etkisiyle sillerin arasından ok gibi fırlar ve düşmanlarına uyuşturucu bir etki yapar.
Beslenmesi
Beslenme, hücre ağzından giren katı besin parçacıkları ile başlar. Ağız bölgesinin etrafında bulunan siller besinlerin hücre ağzına girmesine yardım eder. Didinium gibi tek hücreli silli canlılar, kendinden çok büyük olan besinleri alabildiği gibi, başka bir silli tek hücreliyi de yem olarak kullanabilir.
PARAMECİUM NASIL ÜRER? DETAYLAR
Besinler, içe doğru ilerleyerek yutak sonunda meydana gelen besin kofulunda toplanır ve sitoplazmaya bir koful olarak katılır. Besin kofulu, sitoplazmanın hareketi ile hücre içinde dolaşmaya başlar. Bu sırada, koful içindeki besinler sitoplazmadaki enzimlerle parçalanarak sindirilir. Sindirilen besinler difüzyon yoluyla kofuldan sitoplazmaya geçer. Sindirilmeyen besin artıkları ise, ağız alanına yakın bir yerden besin kofulunun parçalanması ile dışarı atılır. Vücudun bu bölgesine hücre anüsü denir.
Boşaltım Sistemi
Boşaltım, Paramecium’un iki tarafında bulunan ve birbirleriyle haberli çalışan iki kontraktil kofulla sağlanır. Bunlara “kontraktil” koful denmesinin sebebi, büzülüp-genişleme şeklinde bir faaliyet göstermelerindendir.Kontraktil kofullar iki üç saniyede bir, sıra ile büzülme ve genişleme yaparak, içindeki sıvıyı pelikulanın ufak bir bölümünden dışarı boşaltırlar. Konraktil kofulların etrafında yıldız şeklinde getirici kanallar görülür. Bu kanallar, plazmadan aldıkları fazla suyu kontraktil kofullara boşaltırlar. Böylece, kontraktil kofullar birer boşaltım organeli olarak, sitoplazmadaki su dengesini sabit tutmaya çalışırlar; iç ve dış basıncın dengelenmesine yardımcı olurlar.
Paramecium’un fasulye şeklinde bir büyük çekirdeği (makronükleus) ile büyük çekirdeğin girintisinde bulunan yuvarlak bir küçük çekirdeği (mikronükleus) vardır. Büyük çekirdek beslenme ile ilgili olayları düzenler; küçük çekirdek ise, birleşerek üreme (konjugasyon) de görevlidir.
