Parkinson hastalığı nedir? Parkinson hastalığının genel belirtileri nelerdir? Parkinson hastalığı ile ilgili ansiklopedik bilgiler.
kaynak: pixabay.com
Parkinson Hastalığı
Parkinson hastalığı, sıklıkla orta yaşta ve daha sonra görülen, istençli hareketlerde yavaşlama ve azalma, kaslarda katılaşma ve istençsiz titremelerle ortaya çıkan kronik, ilerleyici merkez sinir sistemi hastalığı. Nedenlerinin tam olarak bilinmemesine karşın, Parkinson hastalığına benzer belirtilere yol açan pek çok etken vardır. Bunlardan başlıcaları fenotiyazin, haloperidol ve rezer-pin gibi ilaçlar, karbon monoksit ya da manganez zehirlenmesi, beynin her iki yarımküresindeki bazal gangliyonların enfarktüsü, hidrosefali, bazal gangliyonların çevresinde çıkan urlar ve kafa travmalarıdır.
Hastalık genellikle ellerden birinde istençsiz titremelerle başlar; hareketler giderek yavaşlar, katılaşır. Hastalığın belirleyici özelliklerinden biri yüz ifadesindeki değişmelerdir: Bakışlar sabit, yüz kasları dümdüz ve hareketsiz, gözkapakları sürekli açık, ağız hafif açıktır. Başparmak ve öbür parmaklar karşılıklı para saymaya benzer bir hareket yapar. Tremor genellikle ruhsal gerginlik ve yorgunluk durumlarında artar, istençli hareketlere başlarken azalabilir, uykuda bütünüyle kaybolur. Sertleşen ve katılaşan kasların aynı anda değil de kesik kesik, aşamalarla gevşemesi “dişli çark belirtisi” olarak bilinir. Bütün istençli hareketler yavaşlar (bradikinezi), kendiliğinden harekete geçme güçlüğü vardır. Örneğin durmakta olan hasta bir türlü yürümeye başlayamaz; küçük ve kesik adımlarla başladıktan sonra da öne doğru tökezlemeye, hatta bazen düşmeye engel olmak için koşmaya başlar. Yürürken kollan hareket etmez, gövde öne doğru eğiktir, ayaklarını yere sürür. Alçak ve tekdüze bir sesle konuşur, çoğunlukla söylediklen anlaşılmaz. İnce el becerisi kaybolur. Kaslardaki katılaşma ve sonradan ortaya çıkan eklem rahatsızlıkları kol ve bacaklarla omurgada ağnlara neden olur. Kas gücü de azalır. Duyu işlevleri ve reflekslerde bir değişme olmaz.
Parkinson hastalığında beyindeki sinir uyanlarını ileten aminlerin metabolizmasında bir bozukluk olduğu, bazal gangliyonlardaki dopamin, noradrenalin ve serotonin yoğunluğunun düşük olduğu anlaşılmıştır. Dopamin kan-beyin sınınnı aşamadığından tedavide bunun ön maddesi olan levodopa (L-dopa) kullanılır. Levodopanın yan etkilerinden iştahsızlık, bulantı, kusma ve düşük tansiyon, ilaç karbidopa adlı maddeyle birlikte alındığında kaybolur. Dopa dekar-boksilaz ketleyicisi olan karbidopa, levodopa metabolizmasının beyin dokusuna ulaşmadan, kan dolaşımındayken sonlanmasına engel olur. Günümüzde Parkinson hastalığının tedavisinde bu ilaçların yanı sıra anti-kolinerjikler (atropine benzer etki gösteren ilaçlar), virüs enfeksiyonlarında aa etkili olan amantadin ile ergo alkaloitleri ve türevleri de kullanılmaktadır.
Kaynak 2
Parkinson Hastalığı
Parkinson Hastalığı; titreme, kaslarda sertlik, istemli hareketlerde azalma biçimnde ortaya çıkan sinir sistemi hastalığıdır. Hastalığın kesin nedeni henüz bilinmemektedir.
Belirtileri
Genellikle 50-60 yaşlar arasında sinsi bir biçimde ortaya çıkar. Beliren ilk yakınmalar, tüm vücuda yayılma özelliği gösteren ağrılardır. Ancak bu ağrılar romatizmayla karıştırılabilir. Birkaç ay ya da yıl sonra el hareketlerinde beceriksizlikler ortaya çıkar. Daha sonraları Parkinson sendromu için özgün bir belirti olan el titremeleri başlar. Bu titremeler heyecan durumlarında artar, uykuda ortadan kalkar. Titreme yalnız ellerde değil, baş, dudak ve ayaklarda da olabilir. Hastalığın başka bir belirtisi de rigor adı verilen kasların anormal bir katılık kazanmasıdır. Rigora bağlı olarak hastalar sandalye ya da yataktan kalkmakta, yatak içinde dönmekte ve yürümeye başlamakta güçlük çekerler. Rigor arttıkça hastaların hemen hemen tüm eklemlerinde normal duruş açısı kapanı. Bunun sonucunda da vücut parkinson hastalığı için oldukça özgün olan bir biçim kazanır. Vücut belden öne doğru hafifçe bükülmüş, kollar dirsekten, bacaklar dizden kırılmıştır. Bu görünümüyle vücut, maymunların duruşuna benzer. Rigor daha da çoğaldığında hasta birçok kas hareketini yapamaz. Yemek yeme, yıkanma, giyinme gibi basit ve günlük hareketlerde bile başkalarının yardımına gereksinme duyar.
Parkinson hastalığındaki bir başka belirti grubu da bradikinezi adını alır. Bradikiznezinin ilk belirtisi, yüz mimiklerinin kaybolmasıdır. Bu durumda hastanın yüzü anlamsız bir donukluk kazanır. Bradikinezi daha sonra kollarda görülür, hasta yürürken kollarını sallamaz. Zamanla hastalarda yutma güçlüğü, dudak kenarlarından salya akması, sesin zayıflaması gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Hastalarda ruhsal depresyon, bellek azalması, hesap güçlüğü gibi olumsuz belirtiler de gelişebilir.
Tedavisi
Hastalığın tek ve etkili bir tedavisi yoktur. İlaç tedavisinde önemli başarılar elde edilmiştir. İlaç özellikle bradikinezi ve rigor üzerinde etkilidir. Fakat ilaçlar bulantı ve garip istemsiz hareketlere yol açtığından ve zihinsel dengeyi bozduğundan her vakada kullanılmamaktadır. Talamusta yapılan ameliyatlardan çok olumlu sonuçlar alınmaktaysa da her vaka ameliyat edilememektedir.
