Pasifik Savaşı ne zaman ve kimler arasında meydana gelmiştir? Pasifik Savaşı’nın nedenleri ve sonuçları nelerdir, hakkında bilgi.
Pasifik Savaşı Hakkında Bilgi
Pasifik Savaşı, İspanyolca Guerra Del Pacífico, Şili, Bolivya ve Peru arasında, Büyük Okyanus kıyısındaki Atacama Çölünün, başta sodyum nitrat olmak üzere değerli maden yataklarının bulunduğu bölümünün denetimi konusundaki anlaşmazlık nedeniyle çıkan çatışmadır (1879-83). Şili’nin söz konusu toprakları ilhakıyla sonuçlanmıştır.
Bölgedeki ulusal sınırlar kesin olarak saptanmamış olmakla birlikte, Şili ve Bolivya 24. paraleli iki ülke arasındaki sınır olarak kabul eden ve Bolivya topraklarının 23. ve 24. paraleller arasında bulunan maden kaynaklarından elde edilen ihracat gelirlerinin paylaşılmasını öngören bir antlaşma imzalamışlardı. Öte yandan, Büyük Okyanus kıyısının denetimi konusunda öteden beri Şili’yle rekabet içinde olan Peru, guano tekelini koruması ve Tarapacá bölgesindeki zengin nitrat sanayisini geliştirmesi Bolivya kıyısındaki madencilik etkinliklerine bağlı olduğundan, bölgedeki gelişmelerle yakından ilgileniyordu.
1873’te Peru’yla Bolivya birbirlerinin toprak ve bağımsızlıklarını güvence altına alan gizli bir anlaşma imzaladılar. 1874’te Şili ile Bolivya arasında yeni bir anlaşma imzalandı. Bu antlaşmayla, Şili Bolivya’dan yüklenen madenlerden aldığı ihracat vergisi payından vazgeçerken, Bolivya da Şili’nin Bolivya’daki işletmelerinin vergilerini 25 yıl için artırmamayı kabul etti. Ama Bolivya hükümeti 1878’de Antofagasta Nitrat Kumpanyası adlı Şili şirketinin vergilerini artırmaya kalkınca iki ülke arasındaki ilişkiler bozuldu. Bolivya hükümeti şirketin mal varlığına el koyma yolunda girişimlerde bulununca Şili silahlı kuvvetleri 14 Şubat 1879’da Antofagasta liman kentini işgal etti. Bunun üzerine Bolivya Şili’ye savaş ilan etti ve Peru’dan yardım istedi. Şili de 5 Nisan 1879’da Peru ve Bolivya’ya savaş açtı.
Şili, Bolivya’nın kıyı bölgesini işgal ettikten sonra Peru’ya karşı saldırıya geçti. Iquique (21 Mayıs 1879) ve Angamos’ta (8 Ekim 1879) kazanılan deniz zaferlerinden sonra Ocak 1881’de Peru’nun başkenti Lima’yı işgal etti. ABD’nin desteğini alan Peru üç yıl daha direndiyse de 20 Ekim 1883’te, Şili’yle Ancón Antlaşması’nı imzalamak zorunda kaldı. Bu antlaşmayla Tarapacá bölgesi Şili’ye bırakılıyor, Tacna ve Arica bölgelerinin ise 10 yıl boyunca Şili’nin denetiminde kalması ve bu sürenin sonunda bu bölgelerin hangi ülkenin elinde kalacağı konusunda bir plebisite gidilmesi öngörülüyordu. Ama iki ülke plebisitin koşullan konusunda anlaşmaya varamadılar ve Pasifik Sorunu olarak bilinen bu anlaşmazlık ancak 1929’da, ABD’nin araya girmesiyle imzalanan bir antlaşmayla çözümlenebildi. Bu antlaşmayla, Arica Şili’ye bırakılırken, Şili Peru’ya Tacna’yla birlikte 6 milyon ABD Doları tutarında tazminat vermek zorunda kaldı.
