Paslanmaz Çelik Nedir? Neyden Yapılır? Paslanmaz Çeliğin Özellikleri

Paslanmaz çelik nedir? Paslanmaz çelik neyden ve nasıl yapılır? Paslanmaz çelik özellikleri ve üretimi hakkında kısaca bilgi.

Paslanmaz Çelik Nedir? Neyden Yapılır?

Paslanmaz çelik, yüzde 4 un üzerinde (çoğunlukla 10’un üzerinde) krom içeren demir-karbon alaşımıdır. Krom, malzemeye yenime ve ısıya karşı dayanıklılık kazandırır. Özel nitelikli paslanmaz çelik türleri elde etmek amacıyla alaşıma başka elementler de katılabilir. Bu özel türlerin içinde en önemlisi, nikel eklenmesiyle hazırlanan 18-8 paslanmaz çeliğidir (yüzde 18 krom, yüzde 8 nikel). Paslanmaz çeliğe katılan öteki önemli bileşenler niyobyum, manganez, molibden, fosfor, selenyum, silisyum, kükürt, titan ve zirkondur.

Paslanmaz çelik üretiminde yüksek sıcaklıklara ve duyarlı kimyasal denetime gereksinim olduğundan bu alaşımlar uzun süre elektrik fırınlarında hazırlanmıştır. Bu yöntemde fırınlara çoğunlukla, yalnızca son üründe bulunması istenen elementleri içeren hurda malzeme yüklenir. Son dönemlerde ise, malzemenin önce elektrik fırınında eritilmesi ve daha sonra bir başka potaya alınarak oksijenle işlenmesine dayalı bir teknik geliştirilmiştir. Tepkimeyi normalleştirmek için argonla seyreltilen oksijen gazı malzemeye üstten hamlaçla ya da potanın dibindeki bir delikten püskürtülür.

Paslanmaz çelikler kimyasal bileşimlerine ve ısıl işleme tepkilerine göre sınıflandırılabilir: Sertleştirilemeyen ve yüzde 15-30 krom ile yüzde 0,2’den daha az karbon içeren ferritli çelikler; su verme yoluyla sertleştirilebilen ve yüzde 10-18 krom ile değişen oranlarda (bazı alaşımlarda yüzde 1’in üzerinde) karbon içeren martensitli çelikler; yüzde 16-26 krom, yüzde 6-22 nikel ve yüzde 0,25’ten daha az karbon içeren ostenitli çelikler. Su vermeden sertleştirilebilen ostenitli çelikler yenime karşı dayanımı en yüksek malzemelerdir.

Paslanmaz Çeliğin Özellikleri

Paslanmaya Dayanıklı

Paslanmaz çelik en çok paslanmaya karşı dayanıklılığıyla bilinir, ancak malzeme aynı zamanda diğer birçok korozyon biçimine de direnç gösterir. Tuzlu suyun aşındırıcı etkilerine veya kimyasal maddelere maruz kalma gibi belirli uygulamalar için farklı paslanmaz çelik sınıfları uygundur. Özel paslanmaz çelikler, farklı metallerin neden olduğu galvanik korozyona karşı da direnç gösterebilir ve metalleri bozabilen kendiliğinden elektrik akımı oluşturur. Paslanmaz çeliğin kimyasal bileşimi, ona farklı derecelere göre değişen ve malzemenin korozyon direncini veren karmaşık bir oksit kaplama sağlar.

Süper güçlü

Paslanmaz çelik, normal çeliğin genel mukavemetinin çoğunu korur ve çok çeşitli mukavemet ve sertlik özellikleri ile üretilebilir. Hem mukavemet hem de korozyon direncinin gerekli olduğu çeşitli inşaat uygulamalarında kullanılır. Genellikle inşaat demiri olarak bilinen paslanmaz çelik takviye çubuğu, tuzlu su ile temasın sıradan çeliği bozacağı köprülerde betona yapısal destek sağlamak için sıklıkla kullanılır.

Kimyasal Olarak Özelleştirilebilir

Paslanmaz çelik, birkaç elementin alaşımıdır. Demir ana bileşendir. Demir ve karbon kombinasyonu çelik üretir. Üçüncü bir element olan krom eklendiğinde paslanmaz çelik elde edilir. Malzeme mühendisleri, her bir elementin miktarını değiştirir ve belirli bir göreve çok uygun özelliklere sahip farklı paslanmaz çelik türleri oluşturmak için manganez veya fosfor gibi ek elementler ekleyebilir. Genel olarak, endüstriyel tasarımcılar için 100’den fazla paslanmaz çelik kalitesi mevcuttur.

Mükemmel Görüntü

Paslanmaz çelik, çekici görünümü ve dayanıklılığı nedeniyle mimari ve ev uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Seçilmiş işleme yöntemleri, ayna yüzeyli veya mat, fırçalanmış çelik veya dokulu gibi bir dizi özel yüzeyli paslanmaz çelik üretebilir. Paslanmaz çelik ayrıca manyetik veya manyetik olmayan hale getirilerek tasarımcılara özelleştirme için daha fazla fırsat sunar. Buzdolapları, sobalar ve lavabolar dahil birçok ev aleti genel olarak paslanmaz çelikten imal edilmektedir.