Bu yazıda periton diyalizi (PD) kateteri takılması hakkında bilgi verilmektedir. Periton diyalizi nedir, nasıl yerleştirilir, ameliyattan önce ve sonra yapılması gerekenler, soruların cevapları
Periton diyalizi (PD) kateteri nedir ve neden takılır?
PD kateteri, karnınızın periton boşluğu adı verilen kısmına yerleştirilen küçük plastik bir tüptür. PD kateteri aracılığıyla sıvıları içeri ve dışarı akıtarak vücudunuzdaki fazla sıvıyı ve atık ürünleri uzaklaştırma işlemi olan periton diyalizi için kullanılır. Böbrek yetmezliğinde kullanılan ve düzenli olarak hastaneye gelmenize gerek kalmadan kendi tedavinizi evde yapmanızı sağlayan tedavilerden biridir.
İşlemi kim yapar?
İşlem ya lokal anestezi altında bir böbrek doktoru tarafından (tıbbi PD kateteri takılması) ya da sedasyon veya genel anestezi altında ameliyathanede bir cerrah tarafından yapılabilir. Seçenekler önceden sizinle tartışılacaktır. Seçim kısmen daha önce herhangi bir ameliyat geçirip geçirmediğinize veya karnınızla ilgili sorunlarınız olup olmadığına bağlıdır.
İşlem ne kadar sürer?
Prosedürün tamamlanması yaklaşık 45 dakika ila bir saat sürer.
İşlemden önce
Prosedüre uygun olduğunuzdan emin olmak için uzman bir hemşire veya doktor sizi klinikte değerlendirecektir. Kan testlerine ve sürüntü örneklerine ihtiyacınız olacaktır. İlaçlarınız gözden geçirilecek ve kan sulandırıcı gibi bazı ilaçların işlem öncesinde kesilmesi gerekebilecektir. Antiseptik duşlara, profilaktik antibiyotik tedavisine ve mesane ve bağırsak hazırlığına başlamak için PD kateterinin takılmasından bir gün önce hastaneye gelmeniz gerekebilir. Yiyecek ve içeceklerden ne zaman uzak durmanız gerektiğine dair talimatlar da verilecektir. Prosedür için bir onay formu imzalamanız gerekecektir.
Prosedür sırasında
Tıbbi PD kateter takılması
Karnınız antiseptik bir solüsyonla temizlenecek ve bir örtü ile örtülecektir. Herhangi bir ağrı hissetmemeniz için lokal anestezi verilecektir. PD kateterinin yerleştirileceği göbek deliğinizin hemen altında yaklaşık 2-3 cm’lik küçük bir kesi yapılacaktır. Bu acı verici olmamalıdır, ancak kateter yerleştirilirken karnınızda biraz itme ve diğer tuhaf hisler hissedebilirsiniz.
Kateter yerine yerleştirildiğinde, PD sıvısının kolayca girip çıkabilmesini sağlamak için içinden az miktarda sıvı akıtılacaktır. Karnınızın yan tarafında, kateterin deriden çıkacağı ilk kesiden birkaç santimetre uzakta yaklaşık 0,5 cm uzunluğunda bir kesi daha yapılacaktır.
İşlemin sonunda kesiler dikişlerle kapatılacak, kateter çıkış yeriniz bir pansumanla kapatılacak ve servise geri gönderileceksiniz.
Cerrahi PD yerleştirilmesi
- Anahtar deliği ameliyatı: Karnınızda iki ila üç küçük kesik açılacaktır. Cerrah daha sonra karnınızın içine bakmak ve PD kateterinin yerleştirilmesine yardımcı olmak için laparoskopik bir kamera (ince bir tüpün ucundaki küçük kamera) kullanacaktır.
- Mini laparotomi: Cerrahın kateteri periton boşluğunuza yerleştireceği göbek deliğinizin 4-5 cm altında küçük bir kesi yapılacaktır.
Her iki cerrahi prosedürde de sıvı, kateter aracılığıyla karnınızın içine ve dışına akıtılacak ve ardından pansumanlar uygulanacaktır. Yaklaşık üç ila dört saat boyunca iyileşme ünitesinde kalmanız gerekecektir.
İşlemden sonra
Yeni PD kateteriniz tamamen açık olduğundan emin olmak için serviste yıkanacak, gözlemleriniz yakından izlenecek ve kalmanız istenmediği sürece birkaç saat sonra eve gidebilmeniz gerekecektir.
Diyaliz kateteri takılmasının riskleri nelerdir?
- Ağrı: İşlemden sonra biraz rahatsızlık ve ağrı hissedebilirsiniz; bunun için size analjezikler verilecektir.
- Enfeksiyon: Periton boşluğunda veya kateter çıkış yeri çevresinde enfeksiyon riski vardır; bu genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Kanama ve sızıntı: Bunların her ikisi de nadirdir ve operasyon bölgesinde meydana gelebilir.
- Arıza: kateter periton boşluğu içinde hareket edebilir ve bu sıvı drenajını etkileyebilir. Böyle bir durumda kateteri yeniden yerleştirmek için başka bir ameliyat gerekebilir.
- Diğer organların yaralanması: Bu nadir görülen bir komplikasyondur; PD kateteri yerleştirilirken yanlışlıkla bağırsak ve/veya idrar kesesi duvarını delebilir. Böyle bir durumda hasarı onarmak için ameliyat olmanız gerekebilir.
Pansumanda aşırı yara kanaması/sızıntısı veya irin, kateter çıkış yeri çevresinde uzun süreli veya şiddetli ağrı, kateter yakınındaki derinin altında olağandışı topaklar veya şişlikler veya ateş, titreme ve hasta hissetme gibi enfeksiyon belirtileri fark ederseniz evde terapi birimiyle iletişime geçin veya acil servise gidin.
PD kateterinizin bakımı nasıl yapılır
- Lütfen böbrek ünitesindeki ilk randevunuzda değiştirilene kadar pansumanınızı yerinde bırakın.
- Klinikte PD hemşirelerini görene ve onlar size tavsiye edene kadar duş almayın veya banyo yapmayın.
- Herhangi bir nedenle kateterinizin yakınında makas veya başka bir keskin nesne kullanmayın. Kateteriniz değerlidir ve zarar görmemelidir.
- PD kabız olma olasılığınızı artırır. PD kateterinin düzgün çalıştığından emin olmak için reçete edilen laksatiflere devam etmeniz çok önemlidir.
- PD hemşireleri size günlük kateter bakım rutininizin bir parçası olarak kateter çıkış yerinizi nasıl kontrol edeceğinizi ve pansumanınızı nasıl değiştireceğinizi öğretecektir.
- Diyaliz eğitiminiz için size tarihler verilecek ve ilk diyalizinizi yaptığınızda bir hemşire evinizi ziyaret ederek kendi diyalizinizi yapma konusunda güvende ve emin olmanızı sağlayacaktır.
- Araç kullanma: Laparoskopik PD yerleştirilmesinden sonra beş gün, tıbbi yerleştirmeden sonra yedi gün ve Mini laparotomiden sonra 14 gün boyunca araç kullanmamalısınız. Ne zaman araç kullanabileceğinizi sigorta şirketinize danışmanız gerekebilir. Güvenli bir şekilde araç kullanabileceğinizi gösteren bir gösterge, rahat bir şekilde acil durdurma yapabilmenizdir. Bunu araba park halindeyken deneyebilirsiniz. Eğer acıyorsa, iki gün daha bekleyin ve tekrar deneyin.
- Tedavinize başlayana ve PD ekibiyle görüşene kadar herhangi bir ağır eşya kaldırmayın.
- PD tedaviniz boyunca size destek olacak bir hemşire atanacaktır.
