Porfirio Diaz kimdir? Modern Meksika’nın yaratıcısı olarak kabul edilen Porfirio Díaz biyografisi, yaşam öyküsü, siyasi kariyer hakkında bilgiler.
Kaynak : wikipedia.org
Porfirio Diaz; (1830-1915), “modern Meksika’nın yaratıcısı” olarak anılan Meksika başkanı. Onun uzun hükümdarlığı (1876-1880, 1884-1911), sömürge zamanlarından beri hiçbirinden zevk almayan bir ulusa siyasi barış ve ekonomik ilerleme getirdi. Ancak diktatör rejimi Meksika‘daki siyasi büyümeyi engelledi ve sıradan insanlara yeni yükler yükledi ve 1910’da ulus devrimle patladı.
José de la Cruz Porfirio Diaz, 15 Eylül 1830’da Oaxaca şehrinde doğdu. Genç mestizo, büyük liberal lider Benito Juárez’in etkisi altına girerek hukuk okudu. Amerika Birleşik Devletleri ile savaş sırasında (1846-1848) Oaxaca’da görev yaptıktan sonra Porfirio, 1854’te diktatör Santa Anna’ya karşı liberal isyana katıldı ve muhafazakarlara ve Maximilian’ı destekleyen Fransız işgalcilere karşı verilen mücadelelerde seçkin bir şekilde savaştı. General rütbesine yükseldi ve Juárez’in cumhurbaşkanlığına geri getirilmesine yardımcı oldu.
Diaz, olağanüstü fiziksel enerjiye, askeri yeteneğe ve siyasi hırsa sahip bir adamdı. 1871-1872’de hırsı onu eski öğretmeni Juárez’e karşı başarısız bir şekilde ve dört yıl sonra da başarılı bir şekilde Juárez’in halefi Sebastián Lerdo de Tejada’ya karşı isyan etmeye yöneltti. Diaz, 1876-1877’de geçici cumhurbaşkanıydı ve 1877’den 1880’e kadar cumhurbaşkanı seçildi. Daha sonra 1884’ten 1911’e kadar arka arkaya yedi dönem görev yaptı.
Porfir Dönemi:
Milleti sakin bir birlik haline getirme göreviyle karşı karşıya kalan Diaz, siyasi ve ekonomik mucizeler gerçekleştirdi. Temelde anayasal biçimleri gözlemledi, ancak gerçekte mutlak bir hükümdar olarak yönetildi.
Diaz çok şey başardı çünkü ülke çekişmelerden bıkmıştı. Kooperatifi ödüllendirdi ve inatçıyı bastırdı. Birbirlerine karşı siyasi rakipler ve hizipler oynadı, böylece daha önce çatışan unsurlar – küçük yerel şefler, liberal ve muhafazakar siyasi hizipler, ordu, Roma Katolik Kilisesi ve toprak sahipleri – rejimin temel direkleri haline geldi. Bunlara genişleyen bürokrasi, aydınlar ve yabancı çıkarlar eklendi.
Rejim, ülkenin ekonomik gelişimine önemli katkılarda bulundu. Önceleri karışıklık, iflas ve borç vardı, ama şimdi gelirler yükseldi, rezervler yaratıldı ve ulusun kredisi iyileşti, böylece makul oranlarda borç almak ve örneğin demiryollarının konsolidasyonunu finanse etmek mümkün oldu. Ama Diaz yönetiminde Meksika halkı politik olarak ilerlemeyi başaramadı. En büyük yararlanıcılar Meksikalılar ve yabancılar seçildi. Kitleler olumsuzluk dışında etkilenmedi. Eski kurumsal yükler – hacienda (büyük toprak mülkiyeti), kilisenin ve ordunun ayrıcalıklı konumu, katı sınıf sistemi – hepsi Diaz altında güçlendirildi. Toprak sahipliğinin yoğunlaşması, genellikle Hint köylerinin pahasına arttı.
Diaz’ın Düşüşü:
1910’a gelindiğinde, Meksikalıların birçok şikayeti vardı ve durum patlayıcıydı. Dikkat çekici bir şekilde, kopuş siyasi bir biçimde geldi ve Diaz’ın kendisi kibriti çıra yığınına ayarladı. 1908’deki bir röportajda, yeniden seçilmeme arzusunu dile getirdi ve Meksika muazzam bir siyasi coşkuya tanık oldu. Muhalefet yavaş yavaş Francisco I. Madero’nun adaylığının arkasında birleşti. Ne de olsa Diaz 1910’da yeniden seçilmişti, ancak Madero, Mayıs 1911’e kadar eski rejimi teslim olmaya zorlayan silahlı bir isyan başlattı.
Meksika Devrimi başlamıştı. Diaz Paris’te sürgüne gitti. 2 Temmuz 1915’te oradaki ölümüne kadar, Meksika’yı yönetmenin tek yolunun kendisinin olduğuna ikna oldu.
Kaynak – 2
Porfirio Díaz; (Jose de la Cruz Porfirio Diaz), Meksikalı devlet adamıdır (Oaxaco 1830-Paris 1915). Oaxaco Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1846-1848 arasında ABD-Meksika Savaşı’nda orduya katıldı. 1854’te diktatör Santa Anna’ ya karşı başlatılan ayaklanmada yer aldı; 1858-1861 arası “Reform Dönemi” nde Başkan Juarez’i destekledi, 1861-1867 arası Fransız işgalcilerle İmparator Maximillian’ın tutucu yandaşlarına-karşı başarıyla savaşarak generalliğe kadar yükseldi. 1871-1872’de önceden desteklediği Juanez’e karşı darbe düzenlediyse de başarılı olamadı.
Ancak, Sebastian Lerdo de Tejada’ya yürüttüğü darbe başarılı olunca cumhurbaşkanı oldu (1877), 1877-1880 ve 1884-1911 dönemlerinde cumhurbaşkanlığı yaptı. Anayasal düzene bağlı kalmakla birlikte ülkeyi bir kral gibi yönettiyse de uzun süren iç ve dış savaşlardan huzursuz olan halkın desteğini kazandı, ekonomiyi düzeltmeye çalıştı. Ülkesini yabancı sermayeye açtı. Demiryolları yapıldı, Meksika’nın dışsatımı ve-saygınlığı arttı. Ancak, uygulanan ekonomi modeli zengin ve yoksul kesimler arasındaki uçurumu gittikçe derinleştirince su yüzüne çıkan hoşnutsuzluklar ülkede karışıklıklara yol açtı. 1911’de Francisco Madero’nun başlattığı devrim sonucu görevden ayrıldı, Paris’e sürüldü.
