Portekiz, Başkenti, Ekonomisi, Bayrağı, Komşuları ve Coğrafi Konumu

Ülkeler Rehberi Portekiz – Portekiz ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi.

Portekiz Bayrağı

• Yüzölçümü: 92.270 km2. (Azor ve Madeira Adaları ile birlikte).
• Başkenti: Lizbon.
• Dil: Portekizce.

Ülkenin resmi dili olan Portekizce, İspanyolcaya benzer, ancak gramerinde, sözdizimi, sözcük anlamları ve söylenişinde bazı belirgin farklılıklar vardır, ispanyolca gibi Latince kökenli olmasına karşın, Latinceden gelmeyen Kelt (Latinceden önce, Alman Vizigotlar aracılığıyla) ve Arap (Mağripliler aracılığıyla) sözcüklerini de içerir. Bu dil, yalnız Portekiz’de değil Makao, Galiçya’nın bazı bölgelerinde (İspanya) Brezilya, Yeşilburun Adaları ve Portekiz’in eski sömürgelerinde de (Angola ve Mozambik, vb) konuşulur.

Din:

Hristiyan (% 95 Katolik, az sayıda Protestan), Müslüman, Musevi. Anayasa’ya göre Portekiz toplumu laik olup dinle devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Yurttaşlar, dinsel inançlarında özgürdür. Yine de halkın büyük çoğunluğu Katoliktir (% 90) ve tarihsel geçmişi çok eskilere uzanan Katolik Kilisesi’nin toplum üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Lizbon Başpiskoposluğu doğrudan Papalık’a bağlıdır. Ülkede küçük bir Protestan, Müslüman ve Yahudi azınlık vardır.

Para birimi: Euro

Başlıca kentleri: Porto, Villa Nova de Gaia, Amadora, Cascais, Almada, Matosinhos, Coimbria, Braga, Funchal (Madeira Adaları’nda).

Güneybatı Avrupa’da devlettir. İber Yarımadası‘nın batı bölümünde; kuzey ve batıdan İspanya, güney ve batıdan Atlas Okyanusu ile çevrilidir. İber Yarımadasının 1/6’sından biraz fazlasını kaplayan, Atlas Okyanusu’ndan 805 km’lik bir kıyı şeridi bulunan ülke, coğrafi anlamda Avrupa’dan ayrıdır. Atlas Okyanusu’ndaki özerk Azor Adaları ve Madeira Takımadaları dışında, Çin’in güneydoğu kıyılarındaki küçük Makao (21 km2), başlıca Portekiz denizaşırı toprağıdır.

Yüzey Şekilleri:

Ülke toprakları, deniz düzeyinden ortalama 2.000 m yükseltide olan İber Yarımadası‘nın iç kesimlerini kaplayan Meseta’nın batı eteklerinde yer alır. Kuzeyde daralan kıyı ovaları, güneye indikçe genişler. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda akan Tejo (Tajo) Irmağı ülkeyi tam ortadan iki farklı bölgeye ayırır: Çok sayıda vadiyle parçalanmış kuzeyde kalan dağlık (Esterela, düzlükleriyle birleşir) ve güneyde kalan ovalık, düz yaylalık, geniş ırmak havzalarını içeren alanlar (buralarda yükselti 200 m’yi aşmaz). Başlıca akarsular Minho, Douro, Tejo, Zezere, Guadiana İspanya’dan doğar, Portekiz topraklarından geçerek Atlas Okyanusu’na dökülür. Kıyı şeridi düz ve kumluk olan ülkenin bazı bölgelerinde deniz kulakları (lagün) vardır. Ülkenin en yüksek noktası, Esterela Dağları üzerinde aynı adı taşıyan doruktur (1.992 m).

İklimi ve Bitki Örtüsü:

Akdeniz ikliminin egemen olduğu Portekiz’de, kışlar ılık ve yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Bölgelerde iklim bakımından büyük bir farklılık görülmemesine karşın, güney genelde kuzeye oranla daha sıcak ve kuraktır. Deniz etkisinin görüldüğü kıyılarda sıcaklık temmuz ayında 18°C, Meseta’da 26°C dolaylarındadır. Ocak ayı sıcaklığı güneybatıda 11°C, Kuzey Meseta’da 8.2-9°C’dır. Yıllık ortalama yağış tutarı kuzey kıyılarında 1.100 mm, güneyde 400 mm, dağlarda 1.800-1.900 mm’dir.

Kuzey yöreleri yoğun çam, kestane ve meşe ormanlarıyla kaplıdır. Mantar meşelerine orta bölgelerde; badem, incir ağaçları ve kaktüslere güneyde rastlanır. Zeytinlikler ülkenin hemen hemen her yerine dağılmıştır. Atlas Okyanusu kıyılarında yaprak döken ağaçlar, Akdeniz’in sürekli yeşil kalan bitki örtüsünden (maki toplulukları) daha yoğundur.

En sık rastlanan memeli hayvanlar; yabandomuzu, kurt, vaşak ve geyiktir. Çok çeşitli kuş türlerinden bir bölümü, Afrika ve Avrupa’da yaşayan göçmen kuşlardır.

Toplum Yapısı:

Toplum yapısı genelde türdeş olmasına karşın, bazı belirgin fiziksel farklılıkları gösterir. Değişik zamanlarda Keltler, Fenikeliler, Romalılar, Alamaniler, Sucbiler, Vizigotlar ve Magripliler gibi çeşitli kavimlerin akınlarına uğramış bir ülke için bu çok doğaldır. Tüm Akdeniz ülkeleri insanlarında görülen orta boy, kahverengi gözler ve koyu renk saçlardır. Kuzeydoğuya gidildikçe daha uzun boylu, gri ya da mavi gözlü tiplere rastlamak olasıdır.

Ekonomi:

Tarım: Genelde tarımsal üretim ve hayvancılıkta verim düşük, pazarlama olanakları ise gelişmemiştir. Kuzeydeki çiftlikler küçük olup aileler arasında bölünmüştür. Güneydeki latifundalar (büyük çiftlikler), üretimin 3/4’ünü gerçekleştirir.

Buğday, mısır, çavdar, pirinç, yulaf, kurufasulye, patates, çeşitli meyve ve sebzelerdir. Ekilebilir alanların % 8’ini zeytinlikler, % 6’sını bağlar oluşturur (dünyanın 6. büyük şarap üreticisi). Tahıl ve sebze üretimi kuzeyde, turunçgil ve zeytin üretimi güneyde yapılır. Bağlar, Lizbon’un gerisinde kalan iç bölgelerdedir. Mantar üretimi de önemli bir gelir kaynağıdır.

Hayvancılık: Toplam hayvan (sığır, koyun, keçi, at, eşek) varlığı 10.5 milyon baştır. Hayvancılığın en önemli sektörünü oluşturan balıkçılık, büyük bir döviz kaynağıdır. Sardalya ve morina en çok avlanan türlerdir.

Endüstri: Endüstri etkinlikleri, Lizbon ve Porto gibi birkaç merkezde toplanmıştır. En büyük endüstri dalı dokumadır (pamuklu ve yünlü). Gemi yapımı ve onarımı, petrol arıtma ve işleme, çelik, yapay gübre, kimya, yapı gereçleri, kâğıt, mobilya, seramik, besin öteki önemli sektörlerdir. Yıllık elektrik enerjisi üretiminin % 53’ü hidroelektrik santrallardan elde edilir.

Turizm: Portekiz, Avrupa’nın en çok turist çeken ülkelerden biridir. Güneyde Algarve ve başkent Lizbon, Madeira ve Azor Adaları, turizmin en gözde merkezleridir.