Porto Riko Ülke Rehberi, Başkenti, Ekonomisi, İklimi ve Toplumsal Yaşam

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Porto Riko – Porto Riko ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

Porto Riko Bayrağı

Porto Riko Bayrağı

PORTO RIKO
Yüzölçümü: 8.897 km2.
Başkenti: San Juan.
Dil: İspanyolca, İngilizce.
Din: Hristiyan (% 81 Katolik, % 5 Protestan).
Para birimi: 1 ABD doları = 100 cent.
Başlıca kentleri: Bayamon, Ponce, Carolina, Caguas, Mayaguez.

Orta Amerika’da, Büyük Antiller’de ada devletidir. ABD topraklarından 1.500 km uzaklıkta, Büyük Antiller’in (Rüzgârüstü Adaları) en doğusunda ve en küçüğü olan Puerto Rico (Porto Riko) Adası, Hispaniola (Haiti) Adası’nın 113 km doğusunda Karaib Denizi ile Atlas Okyanusu arasındadır.

Yüzey Şekilleri:

Genelde dikdörtgen biçimli Puerto Rico (Porto Riko) Adası’nın kuzey ve güneyinde dar kıyı düzlükleri uzanır. Bu düzlükler, doğuda ve batıda, ırmak vadilerini izleyerek iç bölge lere kadar sokulur. îç bölgelerin büyük bir bölümünü kaplayan Cordillera Central dağ kütlesi, Cerrode Punta’da 1.338 m’ye ulaşan aşınmış volkanik tepelerden oluşur. Cordillera’nın kuzeyinde, engebeli karst bölgesi yer alır. Burada, suyun oyduğu kireçtaşından birçok tepeler ve çukurlar göze çarpar. Adada, bir bölümü Atlas Okyanusu’na bir bölümü de Karaib Denizi’ne dökülen çok sayıda kısa akışlı ırmak vardır. Kıyı ovalarındaki küçük göller zaman zaman bataklığa dönüşür. Düzgün sayılabilecek kıyı şeridinde, sayısız kumsal ve küçük korunaklı limanlar bulunur.

Porto Riko Tropikal İklimin Etkisindedir

Porto Riko Tropikal İklimin Etkisindedir

İklimi ve Bitki Örtüsü:

Tropikal kuşakta yer aldığından iklim sıcaktır; yazın Atlas Okyanusu’ndan esen serin rüzgârlara karşın, ısı fazla değişken değildir. Yaz ortalaması 28-30°C, kış ortalaması 21-26°C’ dir. Ancak, yağışlar, bölgeden bölgeye büyük değişiklik gösterir. Örneğin, adanın en fazla yağış alan kesimi El Yunque ormanlarında, yıllık ortalama yağış tutarı 4.700 mm, El Yongue gibi kuzeyde bulunan başkent San Juan’da 1.500 mm, güney kıyısı yakınlarında Ponce’de yalnızca 940 mm’dir. Güneybatıda Lajas Vadisi’nde yağış çok düşüktür. Kasırga, kuşağında bulunmasına karşın kasırgalara sık rastlanmaz.

Doğal orman örtüsünün büyük bölümü, yerleşim ve tarım alanı kazanma amacıyla açıldığından önemli ölçüde gerilemiştir. Uzun ömürlü kerestesi çok değerli olan ausubo (mermi) ağacının soyu tükenmek üzeredir. Adada, ağaçlandırma projeleri çalışmalarında milyonlarca fidan dikilmişse de, daha çok, çiçek açan bitkilere rastlanır. Bazı zehirsiz yılanlar, kurbağalar, kırkayaklar, kentenkeleler, dışında, bölgeye özgü hayvan türü yoktur. Mona Adası’nda dev mavi iguanalar yaşar.

Advertisement
Toplum Yapısı:

Halkın büyük bölümü İspanyol kökenlidir. Ayrıca, Portekiz, Fransız, İtalyan kökenlilere, Afrikalı, Hintli azınlıklara da rastlanır. Başlıca toplumsal farklar, yaşam biçimi ABD’dekine benzeyen eğitim görmüş orta sınıfla, işçi ve köylü sınıfları arasındadır. Nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu, ülkede, yoğun göçler, nüfus planlamaları yıllık nüfus artış hızını son yıllarda büyük ölçüde düşürmüştür. Doğum oranı binde 20, ölüm oranı binde 7’dir. Kentleşme oranı % 58 olup büyük yerleşim merkezleri kıyılarda toplanmıştır. Hızlı nüfus artışına koşut, nüfus yapısı gençtir: % 52, 20 yaş altı; % 6, 65 yaş üstü. Resmi dil olan İspanyolca’nın yanı sıra, çoğu kişi İngilizce de konuşur. 6-16 yaşları arasında eğitim zorunlu ve ücretsizdir. Yetişkinler içinde okuryazar oranı % 90’dır. Eğitim sistemi, ABD örneğine dayanır. En eskisi Puerto Rico Üniversitesi (1903) olmak üzere, üç üniversite vardır.

Ekonomi:

Kişi başına düşen yıllık ulusal gelir, bir Antil ülkesi olarak oldukça yüksektir. Ekonomi, temelde serbest girişime dayalıdır. Doğal kaynaklar sınırlıdır. 1940’larda, ABD’nin yardımlarıyla gelişen endüstri ve turizm ekonominin başlıca sektörleridir. Kimya, besin, makine, elektrikli gereçler, dokuma, konfeksiyon temel endüstri etkinliklerini ve başlıca dışsatım ürünlerini oluşturur. Madencilik ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, şekerkamışının yerini almıştır. Dış ticaret ilişkilerinin en yoğun olduğu ülke ABD’dir.

Porto Riko Sokakları

Porto Riko Sokakları

Yönetsel ve toplumsal koşullar.

Porto Riko ABD’yle özgür birlik içinde, özerk bir devlettir; ada sakinleri ABD yurttaşı sayılır. 1952 tarihli anayasa uyarınca yürütme yetkilerini, dört yıllık bir dönem için doğrudan seçilen vali kullanır. Yasama organı 29 üyeli Senato ve 53 üyeli Temsilciler Meclisi’nden oluşur; üyeler dört yılda bir seçilir. Porto Riko ABD Kongresi’ne oy hakkı bulunmayan ve dört yılda bir seçilen bir temsilci gönderir. Yargı sisteminin başında Yüksek Mahkeme yer alır. Porto Riko’da sağlık hizmetleri genelde ABD ile karşılaştırılabilecek bir düzeydedir. Bütçenin yaklaşık dörtte biri sağlık ve sosyal hizmetlere ayrılır. Ortalama yaşam süresi (1990-95) kadınlarda 79,2 yıl,erkeklerde 72,5 yıldır. Bebek ölüm oranı (1989) binde 14,3’le Antiller’deki ortalama düzeyin çok altında kalır. Eğitim sistemi oldukça gelişmiştir. Okuryazarlık oranı (1980) yüzde 89,1’i bulur. Porto Riko Üniversitesi’ne bağlı 30 yükseköğretim kurumu vardır. )

Kültürel yaşam.

Porto Riko kültürü Antiller, Afrika, İspanya ve Kuzey Amerika kültürlerinden gelen etkilerin canlı bir karışımını yansıtır. Porto Riko Kültür Kurumu ve Ateneo Puertorriqueno’da Kolomb (Öncesi dönemin Aravak (Tayno) Yerli kültürüne kadar uzanan ürünleri ve geleneklleri sergilenir. Başka ülkelerde de tanınanı en ünlü Porto Rikolu yazar, yapıtlarıyla Antiller’de toplumsal reform ve siyasal bağımsızlık düşüncelerine öncülük eden, denemeci ve öğretmen Eugenio Maria de Hostos’tur. 1956’dan bu yana düzenlenen dünyaca ünlü Casals Şenliği, viyolonselci Pablo Casals’ın anısına San Juan’da Casals Müzesi’nin açılmasına esin kaynağı olmuştur.


Leave A Reply