Propaganda nedir ne demektir? Propaganda ile ilgili olarak ansiklopedik bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Bir düşünceyi, bir inanışı yaymak için sözle, yazı ile, resimle, daha başka yollarla yapılan tanıtma işidir.
«Propaganda» kelimesi, siyaset alanında, bugünkü anlamı ile, ilk önce Fransız İhtilali sırasında kullanılmştır. Alsace bölgesinde, bu ad altında gizli bir ihtilal cemiyeti bile kurulmuştur.
Yalnız, fiilen propaganda, çok eski çağlardan beri bilinen, yapılan bir şeydi. Ünlü Romalı hatip Cato’nun Senato’da her nutkunu «Deledda est Cartago» (Kartaca yok edilmelidir) cümlesiyle bitirmesi, siyasi propagandanın çok eski, çok açık bir örneğidir. Çağımızda kullanılan «soğuk savaş», «sinir harbi» gibi deyimler de aslında propagandanın değişik adlarından başka bir şey değildir.
Propagandanın, gerçekleştirmek istediği düşünceye göre, bir tekniği vardır. Bu, her şeyden önce, propagandanın konusuna bağlıdır.
Hangi fikrin propagandası yapılacaksa ona en elverişli teknik seçilir. Yalnız, her şekil için ortak bazı kurallar vardır.
Bunlardan birincisi, çevrenin hazırlanmasıdır. Psikoloji bilimiyle uğraşan kimseler, insanların teker teker oldukları zaman başka, toplu halde oldukları zaman başka türlü düşünüp davrandıklarını gösterdiler. Bundan dolayı, hitap edilen kitleye göre, propaganda, insanları ya teker teker, ya da toplu olarak ele alır. Birinci şekil için en elverişli yol kitaptır. Kitap, tek insanı kazanmanın en emin, en sağlam yoludur. Bu şekilde propaganda, akla hitap ettiği için, yavaş, ama kesin sonuçlar verir.
İkinci şekil ise kitle deliliğine kadar varan toplu heyecanları sömürmek sanatıdır kî gayesi akla değil, duyguya hitap etmek, bilinci uyuşturup telkini sağlamaktır. Hitler gibi, Mussolini gibi siyaset adamları, büyük kalabalıkları bu yoldan istedikleri yöne sürüklemişlerdi. Ancak, bu çeşit propaganda, telkin edilen düşüncenin çürüklüğü meydana çıkar çıkmaz iflas eder, yani kısa sürelidir.
Propagandanın başarılı olması için gözetilen noktalardan biri de, ileri sürülecek düşüncenin açık, kısa, herkesçe kabul edilebilir soydan, yani topluluğun ihtiyaç duyduğu bir fikir olmasıdır. Bu fikri yerleştirinceye kadar tekrarlamak, gerektiğinde olayları aşırı ölçüde büyük göstermekten çekinmemek, propagandayı önceden bilinen bir düşünce üzerine kurmak da propaganda tekniğinde önemli yer alır.
Belli bir plana uyarak hareket etmek de propagandada gözetilen en önemli noktalardan biridir. Zaman zaman propagandayı şiddetlendirmek, duruma göre gevşetmek, bunların zamanını iyi kestirmek bu aradadır. Karşı propagandayı hesaba katarak onun zayıf taraflarını görmek, bu zayıf taraflara toptan yüklenmek, karşı tarafı küçük düşürmek, gülünçleştirmek, propagandası yapılan düşüncenin olumlu delillerini her fırsatta göz önüne sermek de hiçbir zaman ihmal edilmez.
