Psikolojide Ekolojik Sistem Kuramı Nedir? Ekolojik sistem kuramının kurucusu kimdir, özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.
Urie Bronfenbrenner
Ekolojik Sistem Kuramı
Gelişimi ekolojik sistem yaklaşımıyla açıklayan gelişim psikologları bireylerin içinde yaşadıkları ve yetiştikleri ortama nasıl uyum sağladıklarını incelerler. içinde yaşanılan ortam ve bağlamın bireyin davranışlarını ve gelişimini nasıl etkilediği ile ilgilidir. Urie Bronfenbrenner tarafından geliştirilen ekolojik sistem yaklaşımı gelişim üzerindeki çevresel etkilere karşı geniş bir açıklama getirir. Urie Bronfenbrenner, doğal ortamın gelişen birey üzerinde en etkili kaynak olduğunu ileri sürer. Gelişen birey, aileden kültürel sisteme kadar iç içe geçmiş çeşitli çevresel sistemlerin ortasında yer alır. Bu sistemlerin her biri hem birbirleriyle hem de bireyle etkileşim içindedir ve bu etkileşim bireyin gelişimi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Urie Bronfenbrenner, ekolojik çevreyi dört alt sistem içinde ele alır ve bu sistemlerin birbirleri ile karşılıklı etkileşimleri olduğunu ifade eder.
a. Mikro sistem: En içte yer alan çevresel katmana mikro sistem adını verir. Mikro sistem herkesin birbirini etkilediği ve birbirinden etkilendiği dinamik bir yapıdır. Mikro sistem bireyin yakın çevresindeki faaliyet ve etkileşimlerden oluşur. Pek çok çocuk anasınıfına, ilkokula, oyun parklarına, akran gruplarına katıldıkça mikro sistem genişler ve çeşitlenir. Şirey mikro sisteminde bulunan kişilerden (Ebeveynler, arkadaşlar, öğretmenler, komşular) etkilenir.
b. Mezosistem: Kişinin yaşamındaki sistemlerin kesişi-midir. Ev, okul, iş gibi sistemlerin birbirleri ile bağlantılarıdır.
c. Ekzosistem: Ekzo sistem, çocuğun ve gencin ve doğrudan bir parçası olmadığı fakat onların gelişimini etkileyen bağlamsal katmandır. Örneğin anne babanın çalıştığı iş çevresi çocuğun gelişimi üzerinde etkilidir Çocuğun evdeki duygusal ilişkileri annesinin işine iş ortamını sevip sevmemesinden etkilenir. (Babanın işyeri, medya, devlet gibi-dolaylı olarak etkileyen dış çevre)
d. Makro sistem: Makro sistem kültüre, alt kültüre veya sosyal sınıfa ilişkin bağlamı ifade eder. Makro sistem geniş her şeyi kapsayan bir ideolojidir. Bu ideoloji çocukların nasıl yetiştirileceğini, onlara nelerin öğretileceğini, hangi hedefler doğrultusunda çabalayacaklarını belirler. Bu değerler kültürlere ve sosyal sınıflara göre farklılıklar gösterir. Çocuğun evdeki, okuldaki, akran ve arkadaş gruplarındaki yakın çevresindeki deneyimleri de bu değerlerden etkilenir.
Urie Bronfenbrenner sonraları sisteme chrona sistem adını verdiği beşinci bir katman ekler. Bu beşinci katman uzun zaman süreci içinde dış çevrede meydana gelen değişimleri ifade eder.
